جستجو در:
مقالات پذیرفته شده در نوبت انتشار
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اراک. ، z.rajabi_id@yahoo.com
چکیده: (549 مشاهده)
طرحوارههای تصویری الگوها و ساختارهای کلان شناختیای هستند که زیربنای فرایندهای زبانی، ذهنی و ادراکی ما را تشکیل میدهند؛ و کارکرد آنها بر اساس رابطۀ استعاری- تشبیهی بین تجربههای عینی و مفاهیم انتزاعی مکرر و روزمره است. در ضربالمثلها هم، مانند طرحوارههای تصویری، کاربرد استعاری-تشبیهی برای انتقال یک مفهوم آشنای ذهنی بین گوینده و شنونده مشهود است. ایوانز و گرین دو زبانشناس شناختی معاصر، طرحوارههای تصویری را به 8 نوع تفکیک کردهاند. یکی از این انواع، طرحوارۀ تصویری قدرت است. از آنجا که تأمل در ساختار طرحوارههای تصویری میتواند چگونگی ساختار ذهنی و شناختی گویشوران یک زبان را آشکار کند، در پژوهش حاضر طرحواره تصویری قدرت در ضربالمثلهای بیرجندی موجود در فرهنگ بزرگ ضرب المثلهای فارسی به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و بر اساس استقراء تام بررسی و تحلیل شده است. بر اساس نتایج، از مجموع 1291 ضربالمثل بیرجندی، در 314 مورد آن انواع 7 گانۀ طرحوارۀ تصویری قدرت وجود دارد؛ که بیشترین آنها از نوع انسداد و سپس توانمندسازی و نیروی متقابل هستند که با ماهیت طرحوارۀ قدرت تناسب دارد. همچنین، طرحوارههای قدرتی که بر حوزههای مقصد روابط انسانی، اخلاق و اقتصاد تأکید دارند، بیشترین بسامد را دارند؛ ضمن اینکه بسامد حوزههای مبدأ و مقصد این طرحوارهها و عوامل فرهنگی- محیطیای چون نقش جنبۀ جسمانی انسان و حیوان و ابزار در رفع موانع، اهمیت غذا و اقتصاد در حفظ بقا، عدم تنوع گیاهی و اقلیم بیابانی و نیمه بیابانی منطقۀ بیرجند، در شکلگیری و تداوم ضربالمثلهایی با انواع خاصی از طرحوارههای تصویری قدرت رابطۀ معناداری داشته است.
نوع مقاله: مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبان شناسی
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |