1- دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری
2- دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری ، a.ganjali@hsu.ac.ir
چکیده: (33 مشاهده)
سکوت بلیغ افرات ابزاری فعال در انتقال پیام و دربردارنده نقشهای ارجاعی، عاطفی، شعری، ترغیبی، همدلی و فرازبانی است. اثر گرانسنگ نهجالبلاغه با جلوههایی از سکوت بلیغ به فراخور حال مخاطبین روبرو بوده است. این پژوهش که با روش تحلیلی - استنتاجی صورتگرفته است، به واکاوی سکوت عاطفی بلیغ در میادین مختلف سخنسرایی امام (ع) اشاره داشته و به بررسی نقش فعال، تأثیرگذار و معنادار آن در انتقال پیام، احساس و تفکر از خلال ناگفتههای کلام میپردازد. برآیند پژوهش حاضر حاکی از آن است که گاهی با کلمات یا عباراتی روبرو هستیم که اغلب برای پر کردن فضا مورداستفاده قرار گرفتهاند. بررسی عبارات مذکور حاکی از آن است که برخی از آنها کارکردی کنشی دارند، مثلاً دلالت بر تسلیم گوینده یا شنونده داشته؛ برخی برای ترغیب، تهدید یا تحقیر مخاطبان به کار گرفته شده؛ بعضی دربردارنده یک احساس در وجود امام (ع) است، مثلاً حس تحسر از ناشناخته ماندن در میان مردمان روزگار خویش، حس اندوه و رنجمندی از غصب خلافت و قیاس شخصیت ایشان با اصحاب سقیفه و اما برخی دیگر بیانگر بعضی از صفات ذاتی ایشان همچون تواضع یا حس تفاخر به شجاعت یا سادهزیستی است. به هر روی، تحلیل ناگفتهگوییهای کلام ایشان از طریق بافت جمله قابلتفسیر بوده و دربردارنده شدیدترین یا رقیقترین عواطف انسانی امیر کلام است.