1- دانشیار زبانشناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2- دانشجوی دکتری زبانشناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
3- دانشجوی کارشناسی ارشد زبان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
4- دانشجوی کارشناسی ارشد زبانشناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده: (43099 مشاهده)
موضوعات مربوط به ساختار هجا و همچنین سازماندهی واحدهای واجی در درون هجا و فراتر از آن یعنی در مرز بین دو هجا، از جمله مباحث مطرح حوزه واجشناسی محسوب میشوند. در این مقاله تلاش شده است تا با تکیه بر زبان فارسی، با نگاهی نو به موضوع ساخت هجا و واجآرایی پرداخته شود. زبان فارسی دارای ساختار هجایی (C)V(C)(C) است. هدف کلی مقاله حاضر این است که نشان دهد اولاَ آیا تفاوتی میان واجآرایی یک هجا به صورت مستقل و واجآرایی همان ساختار هجایی در ترکیب با هجاهای دیگر وجود دارد، و ثانیاً آیا میتوان به وجود یک رابطه معنادار بین واجآرایی کلمات از یک سو و نوع و مقوله واژگانی آنها از سوی دیگر قائل بود؟ به منظور پاسخگویی به سؤالات فوق، مجموعاً 4075 واژه دوهجایی با ساختار هجایی (C)V.CVC(C)، از دو فرهنگ لغت زبان فارسی یعنی فرهنگ الفبایی- قیاسی زبان فارسی (شامل40000 واژه) و لغتنامه متوسط دهخدا (شامل60000 واژه) استخراج و نوع (بسیط، مشتق، مرکب، مشتق-مرکب) و مقوله واژگانی هر واژه (اسم، فعل، صفت، قید، حرف) و همچنین واجآرایی آن تعیین شد. نتایج این تحقیق به طور کلی بیانگر آن است که عوامل متعددی از جمله نوع واکه هسته و همخوانهای پایانه یک هجا میتواند بر روی واجآرایی هجای مجاور تأثیرگذار باشد. همچنین به نظر میرسد رابطه مشخصی بین ساختار هجایی کلمات با نوع و مقوله واژگانی آنها وجود دارد.
انتشار: 1395/1/1