دوره 2، شماره 4 - ( 1390 )                   جلد 2 شماره 4 صفحات 167-145 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Bahrami-Khorshid S, Verhagen A, Golfam A. Semantic Space of šod-{n ‘to become’ in Persian: A Cognitive Account. LRR 2011; 2 (4) :145-167
URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-9132-fa.html
بهرامی¬خورشید سحر، ورهاگن3 آری، گلفام ارسلان. فضای معنایی فعل «شدن» در زبان فارسی: نگرشی شناختی. جستارهای زبانی. 1390; 2 (4) :145-167

URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-9132-fa.html

فضای معنایی فعل «شدن» در زبان فارسی: نگرشی شناختی
سحر بهرامی¬خورشید1 ، آری ورهاگن32 ، ارسلان گلفام* 3
1- دانشجوی دکتری گروه زبان¬شناسی همگانی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت¬مدرس، ایران
2- استاد مرکز زبان¬شناسی، دانشگاه لایدن، هلند
3- استادیار گروه زبا¬ن¬شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت¬مدرس، ایران
چکیده:   (18841 مشاهده)
این مقاله به بررسی فضای معنایی فعل «شدن» در زبان فارسی می پردازد تا برخی ویژگی های بنیادین شناخت زبانی بشر، همچون تحلیل پذیری و ترکیب پذیری را تحلیل کند. یکی از پربسامدترین افعال در زبان فارسی فعل «شدن» است که با توجه به نقش های متفاوتی که در سطح جمله ایفاء می‌کند، شاید فعال ترین فعل در این زبان باشد. با چشم اندازی درزمانی «شدن» با چهار کاربرد مجزا (فعل اصلی، فعل ربطی، فعل کمکی تکلیفی و جزء فعلی افعال مرکب) نقش مهمی در نظام فعلی زبان فارسی ایفاء می‌کند، ساخت مجهول در زبان فارسی یک فعل مرکب در نظر گرفته می شود که در آن عنصر فعلی «شدن» با مقوله های زبانی متفاوتی همچون اسم، صفت، صفت مفعولی و گروه حرف اضافه ای ترکیب می شود. بررسی فضای معنایی فعل «شدن» نشان می دهد که انواع مختلف ساخت هایی که دارای این «فعل» هستند شبکه ای معنایی را شکل می دهند که در آن جزء فعلی «شدن» معنامند است؛ چنین برداشتی برخلاف مطالعاتی است که پیش‌تر در حوزه ساخت مجهول زبان فارسی انجام شده و در آن‌ها ساخت مجهول عنصری صرفاً نحوی و فاقد معنا تلقی می شود. براساس فضای معنایی فعل «شدن»، ساخت مجهول در فارسی را ساختی تحلیل پذیر فرض می کنیم که در آن وقوع «شدن» به عنوان جزء فعلی ساخت مجهول اتفاقی نیست، بلکه حاصل گسترش معنایی سایر کاربردهای آن در نظام زبان است. بنابراین ارتباط کاربردهای متفاوت «شدن» شواهد بیشتری برای این ادعای دستور ‌شناختی ارائه می‌دهد که ساخت مجهول بخشی از شبکه گسترده تر ساخت های نحوی مرتبط است، نه ساختی اشتقاقی از ساخت معلوم.
واژه‌های کلیدی: ساخت مجهول، شدن، فضای معنایی، تحلیل پذیری
متن کامل [PDF 393 kb]   (18435 دریافت)    
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | موضوع مقاله: زبان شناسی
انتشار: 1390/8/17
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.