1- دانشجوی دکتری رشته زبانشناسی همگانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
2- دانشیار دانشگاه تربیت مدرس، گروه زبانشناسی، تهران، ایران
3- استادیار دانشگاه تربیت مدرس، گروه زبان شناسی، تهران، ایران
چکیده: (9962 مشاهده)
فن بیان مهارتی چندوجهی است که با برخی عوامل زبانی و غیرزبانی مرتبط است و از زبان عادی و روزمره گویشوران که تنها برای ایجاد ارتباط بهکار میرود، پیچیدهتر است. در این مقاله، نگارندگان کوشیدهاند با رویکردی شنوندهمحور، با دخیل دانستن 21 شاخص از عوامل زبانی، پیرازبانی، فرازبانی و پادگفتمانی، کیفیت گفتار و فن بیان ده سخنگوی فارسیزبان را ازدیدگاه صد شنونده فارسیزبان ارزیابی کنند تا روشن شود که بهنظر آنها، کدامیک از عوامل نشانهشناختی مذکور بر کیفیت فن بیان سخنوران تأثیر بیشتری دارد. انتخاب این مؤلفهها و شاخصهای مؤثر بر فن بیان، از اصول و نظریههای گرایس (1975)، یول و برون (1989) و ادلوند و گاستافسون (2013) در چارچوب نشانهشناسی اِکو (1979) برگرفته شده است. پس از گردآوری 21 هزار پاسخ از نظرسنجی جامعه آماری، نتایج حاصل از آمار توصیفی و استنباطی نشان میدهد که پرسشنامه از سطح پایایی 89 درصد و اعتبار درونی 872/0 برخوردار است و بهنظر شنوندگان فارسیزبان، ازبین چهار عامل بررسیشده، بهترتیب عاملهای نشانهشناختی پیرازبانی و فرازبانی امتیاز بیشتری از دو عامل دیگر در نظرسنجی فن بیان ده سخنور فارسیزبان داشتهاند. بهسخن دیگر، شنوندگان تأثیر عوامل پیرازبانی و فرازبانی را در کیفیت فن بیان فرد سخنگو مؤثرتر از عوامل زبانی و پادگفتمانی میدانند. با توجه به معرفی و تعیین میزان و درصد مشخصههای مربوطه، امکان تعیین راهکارهای بهبود و تقویت عناصر تأثیرگذار در کیفیت فن بیان برای زبان فارسی وجود دارد.
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
هنر و علوم انسانی (عمومی) انتشار: 1396/7/1