نقش همخوان‌های خیشومی و کناری زبان فارسی در تمایز گویندگان: تحلیل صوت شناختی گشتاورهای طیفی

پژوهش حاضر به بررسی نقش همخوان‌های خیشومی و کناری زبان فارسی در نشان‌دادن تمایزات میان گویندگان با استفاده از ابزارهای آواشناسی صوت‌شناختی می‌پردازد. بر این اساس، پارامترهای صوت‌شناختی گشتاورهای طیفی از آواهای خیشومی و کناری استخراج و سپس دو مدل آماری بر روی پایگاه داده‌ای شامل 24 گوینده مرد و زن فارسی‌زبان انجام شد. ابتدا با استفاده از مدل خطی اثرمخلوط معناداری تفاوت‌ها در ویژگی‌های صوتی این آواها بررسی شد و آن‌گاه با استفاده از مدل تحلیلی تشخیصی خطی توانایی نسبی گشتاورهای طیفی در نشان‌دادن ویژگی‌های فردویژة گویندگان بررسی شد. نتایج نشان داد پارامتر چولگی در آوای خیشومی /m/، برای هر دو گروه مردان و زنان، بیشترین توانایی را در تفکیک گویندگان داشته است. آواهای خیشومی نسبت به آوای کناری توانایی بیشتری در نشان‌دادن تفاوت‌های فردویژه داشته‌اند. همچنین نتایج نشان داد که اگرچه /l/ شاخصی قوی برای تمایز گویندگان نیست، اما پارامترهای چولگی و کشیدگی در این آوا می‌تواند تفاوت‌های محدودی را میان گویندگان بازتاب دهد.