اثر قاعده‌مندی املایی واژه‌ها برحافظۀ واژگان دیداری کودکان و بزرگسالان

پردازش واژه‌ها از دیرباز مورد توجه بسیاری از روان‌شناسان بوده‌است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثر قاعده‌مندی املایی واژه‌ها بر حافظۀ واژگان دیداری کودکان و بزرگسالان با انجامِ پژوهشی کمّی با طرح شبه­آزمایشی بود. نمونۀ‌ مطالعه شامل دانش‌آموزان (60 دختر با میانگین سنی 5. 11 سال در مدرسه‌ای ابتدایی در رامسر) و دانشجویان (60 دانشجوی دختر دوره کارشناسی از رشته‌های مختلف علوم انسانی با میانگین سنی 25. 21 سال از دانشگاه گیلان) بود که به شیوۀ نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش، آزمونی محقق‌ساخته بود  که  رواییِ صوری و محتواییِ آن توسط دو آموزگار ابتدائی و دو کارشناس موضوعی تایید شد.  پایایی ابزار نیز از طریق آزمون-بازآزمون[1] بررسی شد. نتایج نشان داد که این ابزار پایایی خوبی دارد و میان نتایج آزمون‌ها در دو نوبت توزیع، همبستگی بالایی وجود داشت (r=0.87). همچنین قبل از آزمونِ اصلی، آزمونی تمرینی جهت آشنایی هر شرکت‌کننده با چگونگیِ اجرای آزمون انجام شد و طبیعی بودن توزیع داده­ها با استفاده از تحلیل چولگی و نیز برابری واریانس گروه‌ها از طریق آزمون لون بررسی شد. تحلیل داده‌ها با آزمون‌های تی ‌مستقل و تی جفت‌شده انجام‌شد. یافته‌ها نشان داد متغیر قاعده‌مندی املایی واژه‌ها بر حافظۀ واژگان دیداری کودکان و نیز بزرگسالان به تفکیک اثر معناداری ندارد. از طرفی میان عملکرد کودکان و بزرگسالان در پردازش واژه‌های قاعده‌مند و بی‌قاعده به تفکیک تفاوت معناداری وجود داشت؛ به‌طوریکه بزرگسالان در حفظ و یادآوری هر دو نوع واژه‌های قاعده‌مند و بی‌قاعده عملکرد بهتری نسبت به کودکان داشتند. پیامدهای نظری، آموزشی و بالینی این یافته­ها مورد بحث قرار می­گیرد.



 



[1] Test-retest