مقایسه توانایی پردازش مفهوم "جنس" در سه گروه سنی کودکان فارسی‌زبان

مجموعه‌ گسترده‌ای از پژوهش‌ها در زبان‌های گوناگون ماهیت و سیر رشد مفاهیم، ازجمله مفهوم "جنس"، را در کودکان در چند دهه اخیر بررسی کرده‌اند. پژوهش‌های گلمن و رامان (2003)، رودز و همکاران (۲۰۱8)، و پوشل و همکاران (۲۰۲3) نشان‌ داده‌اند که هماهنگ با رشد توانایی‌های زبانی و شناختی، و استدلال‌های مقوله‌بنیاد در کودکان، مهارت درک و تولید اسم جنس نیز افزایش ‌می‌یابد‌. هدف این پژوهش بررسی توانایی پردازش اسم جنس و مقایسه روند رشدی آن در کودکان فارسی‌زبان است. سه آزمون روی 24 کودک در سه گروه سنی 3-4، 4-5، و 5-6 ساله اجرا شد. در آزمون نخست به منظور تشخیص اسم جنس از مشخصه‌‌های صرفی-بافتی و در آزمون دوم و سوم به‌‌ترتیب از مشخصه‌های صرفی و نحوی در جمله‌ها استفاده ‌شد. یافته‌های به‌دست‌آمده از تحلیل‌های آماری نشان دادند که کودکان 3-4 ساله در هر سه آزمون تا حدی مفهوم اسم جنس را تشخیص می‌دادند، اما کودکان 4-5 ساله در مقایسه با آنان به‌طور معنی‌دار بهتر عمل کردند. از سوی دیگر، عملکرد کودکان گروه سنی 5-6 ساله در پردازش اسم جنس نسبت به گروه سنی 4-5 ساله بهتر بود، اما این تفاوت معنی‌دار نبود. بنابراین، می‌توان گفت که مهارت پردازش اسم جنس در کودکان فرایندی تدریجی است که به موازات افزایش دانش زبانی و جهانی آنان ارتقا می‌یابد. نتیجه دیگر پژوهش این بود که پردازش مشخصه‌های صرفی در مقایسه با مشخصه‌های نحوی، و صرفی-بافتی، به‌عنوان نشانه‌های اسم جنس، برای کودکان فارسی‌زبان دشوارتر بود.