معانی غیرمستقیم جملات پرسشی از دیدگاه کاربردشناسی زبان و بلاغت عربی

هدف این تحقیق، مقایسه آراء بلاغت پژوهان زبان عربی و زبان شناسان درباره معانی فرعی جملات پرسشی است. بدین منظور نخست نظرات زبان شناسان در این مقوله در شاخه کاربردشناسی زبان و نظریه «کنش گفت» بررسی شد و سپس دیدگاه بلاغت پژوهان در این باره در شاخه علم معانی مورد مطالعه قرار گرفت. پس از جمع آوری نظرات هر دو گروه درباره این موضوع، به منظور درک تفاوت ها و شباهت های آن ها، مقایسه ای صورت گرفت که نتایج حاصل از آن حاکی از وجود شباهت هایی بین نظرات این دو گروه است؛ از جمله تقسیم کلام به خبر و انشا، توجه به معانی غیر مستقیم انشا و برخی معانی غیر مستقیم مشترک در مطالعات دو گروه که خود دلایلی هستند بر تأثیرپذیری زبان شناسان معاصر از بلاغت پژوهان قدیم. با این وجود، نمی توان پاره ای از تفاوت های موجود بین این نظرات، از جمله تفاوت در حوزه کار این دو گروه و برخی معانی غیر مستقیم متفاوت را که گاه حاکی از نوآوری زبان شناسان در این مقوله و توجه آنان به ابعاد دیگری از انشای طلبی است، انکار کرد.