بررسی تطبیقی جایگاه و کاربرد زبان‌های فارسی و کردی در افراد دو زبانه در شهرستان شیروان چرداول

یکی از موضوعات بحث‌برانگیزی که توجه بسیاری از محققان و کارشناسان را در دهه‌های اخیر به خود جلب کرده است، بحث دو‌زبانگی است. هدف از انجام این تحقیق بررسی میزان استفاده مردم از دو زبان فارسی و کردی در موقعیت‌های رسمی و غیر رسمی در شهرستان شیروان چرداول است و اینکه آیا می‌توان آن را مصداق دوزبانگی کامل یا ناقص به شمار آورد؛ بدین معنی که آیا میزان استفاده از زبان‌های کردی و فارسی در میان زنان و مردان با تحصیلات متفاوت، از بی‌سواد تا دکتری و نیز دامنه سنی کودکان زیر 11 سال تا افراد بالای 51 سال، در موقعیت‌های رسمی و غیر رسمی تفاوت دارد؟ و اگر پاسخ مثبت است، میزان استفاده از زبان‌های فارسی و کردی در گروه‌های مختلف چگونه است؟ برای این منظور 394 آزمودنی از مناطق مختلف این شهرستان به صورت تصادفی انتخاب شدند. آزمودنی‌ها بر‌اساس گروه سنی (کودک: زیر 11 سال؛ نوجوان: 12-16؛ جوان: 17-29؛ میانسال: 30 -50 و مسن: بالای 51 سال)، سطح تحصیلات (بی‌سواد، ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان، دیپلم، فوق دیپلم، لیسانس، فوق لیسانس و دکترا) و جنسیت (زن و مرد) انتخاب شدند. در این تحقیق از پرسش‌نامة الگوی پژوهشی پاراشر (1980) استفاده شده است. از آزمودنی‌ها خواسته شد که دو گونه زبان فارسی و کردی را بر‌اساس یک میزان چهار‌گزینه‌ای «همیشه»، «اغلب»، «بعضی‌وقتها» و «هیچ‌وقت»مشخص کنند. پرسش‌نامه، حاوی 36 سؤال بود که بر‌اساس درجه رسمیت حوزه‌ها (خانواده، دوستی، همسایگی، داد‌و‌ستد، آموزشی و اداری) به‌ترتیب از غیر رسمی به رسمی مرتب شدند. پس از جمع‌آوری پرسش‌نامه‌ها، اطلاعات توسط کامپیوتر پردازش شد. روش‌های آماری خی‌دو، کندال،آزمون تی‌جفت و واکاوی واریانس یک‌سویه، برای تجزیه و تحلیل یافته‌های تحقیق به‌کار گرفته شد. یافته‌ها نشان می‌دهد که اختلاف در استفاده از دو زبان فارسی و کردی به وسیله گروه‌های مختلف سنی، تحصیلی و جنسی از نظر آماری معنادار است.