خشونت کلامی در نمایشنامه هاملت با سالاد فصل: رویکردی گفتمانی

نویسندگان
1 دانشیار گروه هنرهای نمایشی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
2 کارشناس ارشد گروه ادبیات انگلیسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
چکیده
در پژوهش حاضر، مقولۀ خشونت کلامی در نمایش‌نامۀ هاملت با سالاد فصل در چهارچوب نظریه گفتمانی مالکین (2004) مورد بررسی قرار گرفته است. مالکین در بررسی خشونت کلامی، شاخص‌هایی شش‌گانه معرفی می‌کند که به‌واسطه آن‌ها زبان کنش‌گری خشونت‌بار شناخته می‌شود. هدف اصلی این پژوهش، معرفی و کاربست نگره‌ای زبانشناختی در تحلیل گفتمان خشونت‌آمیز دراماتیک است. در متون نمایشی (همچون دیگر متون ادبی)، شخصیت‌ها توسط زبان خلق می‌شوند؛ تحت استیلای قوانین حاکم بر آن پرورش می‌یابند؛ گاهی توسط آن مورد تعرض قرار می‌گیرند و در نهایت دگرگون می‌شوند. نظر به این‌که شکل‌گیری شخصیت‌های نمایشی بر پایه دیالوگ‌هایشان شکل می‌گیرد، مطالعه علمی خشونت کلامی به عنوان یکی از مؤلفه‌های کلام دراماتیک در این نوع ادبی ضروری به نظر می‌رسد. پژوهش حاضر بر پایه نظریه مالکین (2004) در مورد الگوهای خشونت کلامی در درام، با رویکردی گفتمانی به بررسی این الگوها در نمایش‌نامه هاملت با سالاد فصل اکبر رادی می‌پردازد، و تلاش می‌کند تا مؤلفه‌های غالب در گفتمان خشونت‌آمیز شخصیت‌های این نمایش را ارائه کند.

کلیدواژه‌ها


  •  



    • آقاگل زاده، فردوس و مریم غیاثیان (1386). «رویکردهای غالب در تحلیل گفتمان انتقادی». زبان و زبان‌شناسی. ش5. صص39- 54.

    • آقاگل زاده، فردوس. (1385). تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: علمی و فرهنگی.

    • بشیر، حسن (1385). تحلیل گفتمان دریچه‌ای برای کشف ناگفته‌ها. تهران: دانشگاه امام صادق(ع).

    • درپر، مریم (1391). «سبک‌شناسی انتقادی، رویکردی نوین در بررسی سبک براساس تحلیل گفتمان انتقادی». فصل‌نامه نقد ادبی. ش17. صص 37- 62.

    • رادی، اکبر (1387). هاملت با سالاد فصل. چاپ سوم. تهران: نشر قطره.

    • رادی، اکبر (1388). پشت صحنه آبی (گفت‌وگو با اکبر رادی). پدیدآور، مهدی مظفری ساوجی. تهران: مروارید.

    • رحیمی‌جعفری، مجید و حمیدرضا شعیری (1389). «از ابرسوژه تا ناسوژه، بررسی جلوه‌های متناوب قدرت در نمایش‌نامه سیاها اثر ژان ژنه». نقد زبان و ادبیات خارجی. د2. ش 4. صص1-18.

    • روپسینگه، کومار (1378). «مدرنیزاسیون و خشونت». ترجمۀ اصغر افتخاری. خشونت و جامعه. گردآورنده اصغر افتخاری. تهران: سفیر.

    • صادقی، قطب‌الدین (1390). «تحلیل نمایش‌نامۀ هاملت با سالاد فصل». رادی‌شناسی 1. (مجموعه‌مقالات همایش رادی‌شناسی). (صص. 57-69). گردآورنده حمیده‌بانو عنقا. تهران: نشر قطره.

    • ضمیران، محمد (1378). میشل فوکو: دانش و قدرت. تهران: نشر هرمس.

    • فتوحی، محمود (1390). سبک‌شناسی، نظریه‌ها، رویکردها و روش‌ها. تهران: سخن.

    • Bertens, H. (2005). Litereary Theory, the Basics. Great Britain: Routledge.

    • Brown, P. & S. Levinson (1987). Politeness: Some Universals of Language Usage. Cambridge: Cambridge University Press.

    •           Coquet, J. C. (2007). Phusis et Logos, Une Phenomenologie du Language, Presses Universitaires de Vincennes.

    •           Crystal, D. (1992). A Dictionary of Linguistics and Phonetics. Oxford: Oxford University Press

    •           Culpeper, J. (1996). “Towards an anatomy of impoliteness”.  Journal of Pragmatics 25. Pp 349-67.

    •           Culpeper, J. (2005). “Impoliteness and entertainment in the television quiz show: The weakest link”. Journal of Politeness Research: Language. Behavior, Culture 1. Pp 35-72.

    •           Fairclough, N. (2001). Language and Power. 2nd Edition. Harlow: Pearson Education.

    • Malkin, J. R. (2004). Verbal Violence in Contemporary Drama. Cambridge: Cambridge University Press.

    • Radi, A. (2008). Hamlet with Season Salad. Tehran: Ghatreh Publication.

    • Stafford, T. J. (1993). “Verbal Violence in Contemporary Drama: From Handke to Shepard by Jeanette R. Malkin (Review)”. Theatre Journal. Vol. 45. No. 2. Pp. 266-267.

    • Vannier, J. (1956). “Languages de l’avant-garde”. Theatre Popullaire. Pp. 30-39.