1
دانشیار گروه زبان شناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی ، تهران، ایران
2
دانشجوی دکتری زبانشناسی همگانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه زبانشناسی، تهران، ایران
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی ساخت اسم مکان در فارسی از رهگذر وندها و شبه‌وندهای اشتقاقی دال بر مکان می‌باشد که با وجود شباهت در کارکرد، به‌لحاظ معنایی کاملاً یکسان عمل نمی‌نمایند. برای نمونه پسوند «- زار» در فارسی علاوه بر اشاره به مفهوم مکان، به مفهوم کثرت چیزی نیز اشاره می‌نماید، مانند «گلـزار، لالهزار»؛ در حالی‌که دیگر پسوندهای مکانساز همانند «- ستان، - کـده، - گاه و نمونههای دیگر» از این ویژگی معنایی برخوردار نیستند. گفتنی است به موازات فرآیند ذکرشده، دو فرآیند «ترکیب» و «اشتقاق- ترکیب» نیز در این زمینه مورد بررسی قرار می‌گیرند. به همین سبب نگارندگان در پژوهش پیش رو بر آن بودهاند تا با بهره‌گیری از سازوکارهای صرفِ شناختی و دستاوردهای آن، همچون نظریه مقولهبندی، مفهومسازی و حوزه‌سازی به بررسی این‌گونه محدودیت‌های معنایی ناظر بر عملکرد چنین پسوندهایی پرداخته و در‌نهایت به معرفی شاخص‌های شناختی دخیل در شکل‌گیری آن‌ها بپردازند.
فرشیدورد، خسرو (1389). ترکیب و اشتقاق در زبان فارسی، ترکیب و تحول آن در زبان فارسی، دستوری برای واژهسازی. تهران: زوّار.
کشانی، خسرو (1371). اشتقاق پسوندی در زبان فارسی امروز. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
کلباسی، ایران (1380). ساخت اشتقاقی واژه در فارسی امروز. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
ماهوتیان، شهرزاد (1382). دستور زبان فارسی از دیدگاه ردهشناسی. ترجمه مهدی سمایی. تهران: مرکز.
محمودی بختیاری، بهروز (1378) «تکواژِ خانه و عملکرد معنایی آن در ساخت‌واژه زبان فارسی». مجلة زبان و ادب (دانشکده ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی). ش 9 و 10 (پاییز و زمستان). صص 183-191.
Evans, Vyvyan & M. Green .(2006). Cognitive Linguistics An Introduction. Britain: Edinburgh University Press Ltd.
Geeraerts, D. (2006). Cognitive Linguistics: Basic Readings. Berlin: Walter de Gruyter.
Hamawand, Z. (2008). Morpho-lexical Alternation in Noun Formation.
Hamawand, Z. (2011). Morphology in English, Word formationCognitive Grammar. New York: Continuum International Groups.
Lakoff, G. (1987). Women, Fire and Dangerous Things. Chicago: The University of Chicago Press.
Langacker, R. (1987). Foundations of Cognitive Grammar. Volume I. Stanford, CA: Stanford University Press.
Mahmoodi-Bakhtiari, B. (1999). “The "Khaneh" Morpheme and in its' semantic operation in word-formation of Persian”. Language and Literature Journal (faculty of Humanities of Allameh Tabatabaei University). No. 9 & 10. Pp.183-191
Onysko, Alexander & M. Sascha .(2010). Cognitive Perspectives onWord Formation. New York: De Gruyter Mouton.
Radden G. & R. Dirven. (2007). Cognitive English Grammar. Volume 2. Amsterdam: John Benjamins Publishing Group.
Taylor, J. R. (2002). Cognitive Grammar. New York: Oxford University Press.
Ungerer, F. & H.-J. Schmid .(1996). An Introduction to cognitive Linguistics. New York: Longman.
گلفام,ارسلان , کربلائی صادق,مهناز و گلفام,ارسلان . (1395). نگاهی بر واژه‌های مرکب و مشتق مکانساز در فارسی: رویکرد صرفِ شناختی. جستارهای زبانی, 7(3), 107-127.
MLA
گلفام,ارسلان , کربلائی صادق,مهناز , و گلفام,ارسلان . "نگاهی بر واژه‌های مرکب و مشتق مکانساز در فارسی: رویکرد صرفِ شناختی", جستارهای زبانی, 7, 3, 1395, 107-127.
HARVARD
گلفام,ارسلان,کربلائی صادق,مهناز,گلفام,ارسلان. (1395). 'نگاهی بر واژه‌های مرکب و مشتق مکانساز در فارسی: رویکرد صرفِ شناختی', جستارهای زبانی, 7(3), pp. 107-127.
CHICAGO
ارسلان گلفام, مهناز کربلائی صادق و ارسلان گلفام, "نگاهی بر واژه‌های مرکب و مشتق مکانساز در فارسی: رویکرد صرفِ شناختی," جستارهای زبانی, 7 3 (1395): 107-127,
VANCOUVER
گلفام,ارسلان,کربلائی صادق,مهناز,گلفام,ارسلان. نگاهی بر واژه‌های مرکب و مشتق مکانساز در فارسی: رویکرد صرفِ شناختی. جستارهای زبانی, 1395; 7(3): 107-127.
جستارهای زبانی