هدف از انجام این پژوهش، توصیف و تحلیل دو فرآیند واجی کشش جبرانی و هماهنگی واکهای (ستاک امر) گویش پسیخانی در چهارچوب نظریه بهینگی پرینس و اسمولنسکی (1993 & 2004) است. روش این پژوهش بهصورت توصیفی- تحلیلی است و دادهها به روش میدانی گردآوری شدهاند. از پنج نفر گویشور، هریک به مدت یک ساعت مصاحبه به عمل آمد که درمجموع، پنج ساعت مصاحبه صورت گرفته است. نتایج نشان میدهند فرآیند کشش جبرانی، پیوسته در گویش پسیخانی با حذف همخوانهای چاکنایی /h,?/ در واژههای تکهجایی در ساخت CVCC و نیز در واژههای دوهجایی در ساختهای هجایی cvc.cv(c) رخ میدهد و منجر به کشش جبرانی واکه در هجای اول میشود. همچنین کشش جبرانی ناپیوسته با حذف همخوانهای چاکنایی /h,?/ در واژههای تکهجایی و دوهجایی نیز اتفاق میافتد. در فرآیند همگونی واکه کوتاه /e/ با واکه [u] ، گسترش مشخصه پسینبودن رخ میدهد و نیز تبدیل واکه افتاده //e به واکه افراشته [ i] اتفاق میافتد که گسترش مشخصه افراشتهبودن را نشان میدهد. همچنین براساس تحلیل دادهها، در پایان ثابت شد که فرآیند کشش جبرانی دارای بسامد وقوع بالاتری است.
بیجنخان، محمود (1388). واجشناسی نظریه بهینگی. تهران: سمت.
بیجنخان، محمود و همکاران (1390). «تجزیه و تحلیل واجشناختی افعال بیقاعده زبان فارسی معاصر: رویکرد بهینگی». پژوهشهای زبانی. د 2. ش 1. صص 51-82.
جم، بشیر (1388). نظریه بهینگی و کاربرد آن در تبیین فرآیندهای واجی زبان فارسی. رساله دکتری. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
حقشناس، علیمحمد (1384). آواشناسی. چ 10. تهران: آگه.
شقاقی، ویدا و تهمینه حیدرپور بیدگلی (1390). «رویکرد نظریه بهینگی به فرآیند تکرار با نگاهی بر واژههای مکرر فارسی». مجله پژوهشهای زبانشناسی. ش 1. صص 45- 66.
کرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه (1385). واجشناسی رویکردهای قاعدهبنیاد. چ 1. تهران: سمت.
کرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه و منصور شعبانی (1386). «برخی از فرآیندهای واجی در گویش گیلکی رودسر». مجله علمی- پژوهشی انجمن زبانشناسی ایران. س 3. ش 1 (پیاپی 5). صص 21-39.
Beckman, J. (1998). Positional Faithfulness. Ph.D. Dissertation, University of Massachusetts, Amherst.
Goldsmith, J. (1976a). Autosegmental phonology, MIT Ph.D. Dissertation (Published 1979). Garland, New York.
Goldsmith, J..(1990). Autosegmental and Metrical Phonology, Basil Blackwell, Oxford.
Hooper, J. (1972). “The Syllable in Phonological Theory”. Language. No. 48. Pp. 525-40.
Jensen, J. T. (2004). Principles of Generative Phonology: An Introduction. John Benjamins Publishing Company.
Kager, R. (1999). Optimality Theory. New York: CambridgeUniversity Press.
Kavitskaya, D. (2002). Compensatory Lengthening. Phonetics, Phonology, Diachrony. New York and London: Routledge.
McCarthy, J. & A. Prince (1986). Prosodic Morphology 1986. Report no. Rucc- TR- 32. New BVruswick. NJ: Rutgers University Center for Cognitive Science.
McCarthy, J. (2002). A Thematic Guide to Optimality Theory. Cambridge: Cambridge University.
McCarthy, J. (2008). Doing Optimality Theory. Blackwell.
Walker, R. (2001). Positional Markedness in Vowel Harmony. In: C. Frey, A.D.Green & R.Van de Vijver. (Eds.). proceedings of HILP5.