استادیار زبان شناسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی مستقل بودن تواناییهای زبانی در ذهن انسان است؛ بنابراین، در پژوهش حاضر، توانایی دستوری و کاربردشناسی کودکان مبتلا به آسیب ویژه زبانی را بررسی می‌شود تا از دادههای بالینی بهدست‌آمده برای تبیین نظریه حوزهای بودن زبان استفاده شود. در این مقاله، ابتدا آزمون آسیب ویژه زبانی، آزمون رشد زبان و نمونه گفتاری از شش کودک مبتلا به آسیب ویژه زبانی گرفته شد و با شش کودک همتای زبانی طبیعی و شش کودک همتای سنی طبیعی مقایسه گردید. سپس در دادههای بهدست‌آمده، مشخصههای تصریفی و کاربردشناختی این کودکان بررسی شد. برای بررسی و تحلیل دادهها از نرم‌افزارspss(16) ، برای توصیف دادهها از آمار توصیفی و برای مقایسه نتایج بین گروهها از آزمون منویتنی، ویلکاکسون استفاده شد. با بررسی ویژگیهای تصریفی و کاربردشناختی (ارجاعی) در کودکان مبتلا، روشن شد که کودکان مبتلا ازنظر دستوری (تکواژهای تصریف زمانی) درمقایسه با همتایان سنی و زبانی ضعیف هستند؛ اما در ویژگیهای کاربردشناسی (ارجاعی) تفاوت معناداری بین گروه مبتلا و همتای زبانی یافت نشد. نتایج پژوهش همچنین نشان داد که باوجود آسیب دستوری در کودکان مبتلا به آسیب ویژه زبانی، کاربردشناسی آن‌ها سالم است که این مسئله حوزهای بودن زبان را تأیید می‌کند.
احدی، حوریه؛ رضا نیلیپور؛ بلقیس روشن و حسن عشایری (1391الف). «مقایسه درک و بیان تکواژهای زمانی افعال بین دوزبانهها و تکزبانههای دارای آسیب ویژه زبانی». مجلةتوانبخشینوین. د 6. ش 4.
احدی، حوریه؛ رضا نیلیپور؛ بلقیس روشن و حسن عشایری (1391ب). «تصریف افعال در دوزبانه‌های دچار آسیب ویژه زبانی». مجله شنواییشناسی. س 23. ش 1 (پیاپی 45).
بهجو، زهره (1377). «طرح کدبندی ابزارهای انسجام در زبان فارسی». فصلنامه فرهنگ. صص 46-47.
حسنزاده، سعید و اصغر مینایی (1380). «آزمون رشد زبان (نیوکامر و هامیل): انطباق و هنجاریابی». پژوهش درحیطه کودکان استثنایی. س 1. ش 1. صص 35-51.
عامری، حیات و ارسلان گلفام (1388). «زبانپریشی، اختلال شناختی: نگاهی تازه به حوزهای بودن زبان». تازههای علوم شناختی. س 11. ش 3. صص 24-36.
محرابی ساری، ایران (1394). «روند رشد کاربرد ابزار انسجام واژگانی در کودکان فارسی‌زبان». جستارهای زبانی. د 6، ش 7 (پیاپی 28)، بهمن و اسفند 1394، صص 183-204.
نیکدل، احمد (1393).آسیبشناسی مهارتهای نوشتاری دانشآموزان دوره ابتدایی با تأکید بر خلأهای انسجامی در چارچوب مدل هلیدی و حسن. پایان‌نامه کارشناسی ارشد زبان‌شناسی همگانی. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مالکی شاه محمود، تکتم؛ زهرا سلیمانی و سقراط فقیه‌زاده (1390). «بررسی عملکردهای زبانی در کودکان فارسی‌زبان مبتلا بهآسیب ویژه زبانی». مجله شنواییشناسی. د 20. ش 2 (پیاپی 36). صص 11-22.
Kohnert, K.; J. Windsor & K. Danahey Ebert (2008). “Primary or "specific". language impairment and children learning a second language”. Brain and Language. 109 (2-3). Pp. 101-111.
Leonard, L. (1998). Specific language Impairment in Children. Cambridge MA: MIT Press.
Leonard, L.B. (1986). “Conversational replies of children with specific language impairment”. Journal of Speech and Hearing Research. 29. Pp. 114-119.
Meline, T. (1978). “Referential communication by normal and deficient language children”. Paper Presented at the Annual Meeting of the American Speech and Hearing Association. Washington, DC.
Prelock, P.; C. Messick; R. Schwartz & B. Terrell (1981). Motherchild discourse during the one-word stage. Paper presented at the Symposium on Research in Child Language Disorders. University of Wisconsin, Madison.
Prinz, P. (1982). “An investigation of the comprehension and production of requests in normal and language-disorderd children”. Journal of Communication Disorders. 15. Pp. 75-93.
Rice, M.; K. Wexler & S. Redmond (1999). “Grammatically judgments of an extended optional infinitive grammar: Evidence from English speaking children with specific language impairment”. Journal of Speech, Language and Hearing Research. 42. Pp. 943-961.
Rowan, L.; L. Leonard; K. Chapman & A. Weiss (1983). “Performative and presuppositional skills in language-disorderd and normal children”. Journal of Speech and Hearing Disorders. 26. Pp. 97-106
Schaeefer, J. (2005). “Pragmatic and grammatical properties of subject in children with specific language impairment”. UCLA Working Papers in Linguistics. Papers in Psycholinguistics 2. Okabe and Nielsen (eds.) No.13.
Sheppard, A. (1980). Monologue and Dialogue Speech of Language Impaired Children in Clinic and Home Settings. Master's thesis, University of Western Ontario.
Tallal, P.; S. Curtiss & R. Kaplan (1988). “The San Diego longitudinal study: Evaluating the outcomes of preschool impairment in language development”. In International Perspectives on Communication Disorders, S.E. Gerber and G.T. Mencher (eds).Pp. 86-126. Washington, D.C.: Gallaudet University Press.
Van der lely, H. & C. Marshall (2011). “Grammatical-Specific Language Impairement: A Window onto Domain Specificity”. The Handbook of Psycholinguistics and Cognitive Processes.
Van der lely, H.J.K. (1997). “Narrative discourse in grammatical specific language impaired children: A modular language deficit?”. Child Lang. 24. Pp. 221±256. Copyright#Cambridge University Press.
Watson, L. (1977). “Conversational participation by language deficient and normal children”. Paper Presented at the Convention of the American Speech-Language-Hearing Association, Chicago.
جستارهای زبانی