استادیار گروه آموزشی زبان و ادبیات آلمانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
هدف مقالۀ حاضر بررسی نقشهای نحوی است که در زبانهای مختلف برای ساخت بند موصولی در دسترس قرار دارند. این مقاله با استناد به پژوهش کینان و کامری، پس از ارائۀ نمونههایی از زبانهای مختلف، سعی در نشان دادن جایگاه زبانهای آلمانی و فارسی در این سلسلهمراتب دارد. در این پژوهش با مقایسهای مختصر میان زبانهای آلمانی و فارسی در بحث ساختِ بند موصولی، در پی پاسخ این پرسش هستیم که چه نقشهای نحوی در زبانهای آلمانی و فارسی برای ساخت بند موصولی در دسترس هستند و آیا میان این دو زبان در این زمینه تفاوتهایی وجود دارد؟ علاوهبر این، به ارتباط میان راهبردهای ساخت بند موصولی و سلسلهمراتب دسترسی نقشهای نحوی نیز خواهیم پرداخت. نتایج این تحقیق نشان میدهد که با وجود استفادۀ دو زبان از راهبردهای مختلف برای ساخت بند موصولی، هر دو زبان تا سختترین جایگاههای نحوی که مفعول اضافی قرار دارد، امکان ساخت بند موصولی را ممکن ساختهاند. زبان فارسی در این خصوص یک مرحله از زبان آلمانی پیشی گرفته و حتی ساخت مفعول مقایسهای و ساختهای همپایه را نیز در دسترس قرار داده است.
بهرامی، کاوه (1392). «بررسی ردهشناختی راهبردهای ساخت بند موصولی در زبانهای فارسی و آلمانی». پژوهشهای زبانشناختی در زبانهای خارجی. ش 1. صص 61-76.
· راسخ مهند، محمد و همکاران (1391). «تبیین نقشی خروج بند موصولی در زبان فارسی». پژوهشهای زبانشناسی. س 4. ش 1. صص 21-40.
صفوی، کورش (1380). گفتارهایی در زبانشناسی. تهران: هرمس.
کامری، برنارد و همکاران (1384). زبانهای دنیا. چهار مقاله در زبانشناسی. ترجمۀ کورش صفوی. تهران: سعاد.
Comrie, B. (1989). Language Universals, Linguistic Typology. Syntax and Morphology. 2. überarb. Aufl. Oxford: Blackwell.
Givón, T. (2001). Syntax: An Introduction.2. überarb. Aufl. 2 vols. Amsterdam [u.a.]: Benjamins.
Keenan, Edward L. and B. Comrie (1977). “Noun phrase accessibility and universal grammar”. Linguistic Inquiry. No. 8. Pp. 63-99.
Keenan, Edward L. (1985). “Relative clauses”. In: Shopen, Timothy (Hrsg.). Language Typology and Syntactic Description. vol. 2: Complex constructions. Cambridge [u.a.]: Cambridge University Press. Pp. 141-170.
Lehmann, Ch. (1982). “Der relativsatz im Persischen und Deutschen: eine studie in funktioneller kontrastiver Linguistik”. IRAL. No. 20. Pp. 279-296.
Lehmann, Ch. (1984). Der Relativsatz: Typologie Seiner Strukturen, Theorie Seiner Funktionen, Kompendium Seiner Grammatik. Tübingen: Narr.
Mahootian, Sh. (2006). Persian. 2. Aufl. London [u.a.]: Routledge.
جستارهای زبانی