برهم‌کنش روابط پیوستاری و انفصالی در داستان «مردی در قفس» صادق چوبک

نویسنده
استادیار زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
افعال مؤثر همان­طور که در شکل‌گیری کارها و اعمال نقش دارند، در تغییر حالت­ها نیز می‌توانند تأثیرگذار باشند. در روابط پیوستاری و انفصالی که میان سوژه و شیئی ارزشی شکل می‌گیرد، این افعال بیش­از­پیش اهمیت خود را نشان می‌دهند. تغییر موقعیت و رفتن از حالتی به حالت دیگر، گاه نیازمند خواستن است و گاه توانستن. از کنارهم قرار گرفتن این دو عامل، چالشی در راه قهرمان داستان «مردی در قفس» به­وجود می‌آید که تا آخر داستان با آن دست­به­گریبان است. او گاه می‌خواهد رابطه‌ را حفظ کند، ولی نمی‌تواند و گاه نیز می‌کوشد تا آن­را قطع کند که باز­هم ناموفق است. این داستان سرگذشت مردی است که مدام با آنچه می‌خواهد داشته باشد و آنچه از دست می‌دهد در تکاپوست. این جستار تلاش می‌کند نحوۀ عمل و اثر افعال تأثیرگذار بر شکل­گیری احساسات قهرمان داستان را نشان دهد. تنهایی، ویژگی اصلی قهرمان این داستان است و ناتوانایی در تغییر وضع و شرایط حاکم این حس را تقویت می‌کند.

کلیدواژه‌ها


  •  آیتی، اکرم و نجمه اکبری (1395). «تحلیل نشانه-معنا­شناختی احساس حسادت درداستان طلب آمرزش اثر صادق هدایت». جستارهای زبانی. ش 2. صص 1-17.

  • بابک معین، مرتضی (1391). «تحلیل نشانه-معنا­شناختی مفهوم بین­‌الاذهانی حسادت در رمان قوی چون مرگ اثر موپاسان». پژوهش‌های ادب و زبان فرانسه. ش 1. صص 35-54.

  • چوبک، صادق (1388). انتری که لوطیش مرده بود و چند داستان دیگر. تهران: نگاه.

    • Courtès, J. (1991). Analyse Sémiotique du Discours, de L’énoncé à L’énonciation. Paris: Hachette.

    • Genette, G. (1972). Figures III. Paris: Seuil.

    • Greimas, A. J. and J. Courtés (1979). Sémiotique, Dictionnaire Raisonné de la Théorie du Langage. Paris: Hachette.

    • Fontanille, J. (1998).  Sémiotique du Discours. Paris: Pulim.

    • Fontanille, J. (1999). Sémiotique et Littérature, Essai de Méthode. Paris: PUF.

    • Fontanille, J. and Cl. Zilberberg (1998). Tension et Signification. Editions du Mardaga.

    • Reuters, Y. (1991). Introduction à l’Analyse du Roman. Paris: Bordas.

    • Zilberberg, C. (2012). “L’avarice comme forme de vie”. Actes sémiotiques. No. 115. Available in: http://epublications .unilim.fr/revues/as/1479.