نمود در کردی: از هستی‌شناسی تا دستور

نویسنده
استادیار زبان‌شناسی دانشگاه کردستان، کردستان، ایران
چکیده
هدف جستار حاضر ارائۀ تحلیلی نسبتاً جامع از نظام نمود در زبان کردی (گویش موکریانی) است. روش اتخاذشده در این مقاله مبتنی بر نظریۀ دوبخشی اسمیت (1997) و رویکرد منطقی بازنمود گفتمانی(Kamp and Reyle, 1993) است. در این راستا برای واکاوی انواع نمودهای موقعیتی در گویش موکریانی، پیکرۀ وسیعی از افعال ساده و مرکب بررسی خواهد شد. افعال مورد نظر در سطح گروه فعلی و همراه با اقمار و افزوده­هایشان در نظر گرفته می­شوند. در ابتدا پنج گونه از نمودهای موقعیتی در منظومه­های فعلی توصیف و سپس انواع نمودهای اشتقاقی ذیل هر کدام پیشنهاد می­شود. نتایج تحقیق نشان می­دهد که پنج گونه از نمودهای موقعیتی در این گویش وجود دارند که هم نشانگر رخدادهای بیرونی و هم تابع محاسبات نحوی هستند. نوع ساختار موضوعی و قیدهای متفاوت زمانی و مکانی بر ماهیت ترکیبی نمود در جمله تأثیر بسیار دارند. در نهایت، با استفاده از نظریات یادشده، سعی می­کنیم بازنمود صوری انواع ترکیب­های ممکن هر یک از نمودهای موقعیتی را ارائه دهیم.

کلیدواژه‌ها


  • چراغی، زهرا و غلامحسین کریمی دوستان (1392). «طبقه‌بندی افعال زبان فارسی بر اساس ساخت رویدادی و نمودی ». پژوهش­های زبانی. ش 2. صص 41-60.

  • دستلان، مرتضی و همکاران (1393). «نمود در زبان فارسی؛ نگاهی نو بر پایۀ رویکرد­شناختی بسط استعاری و مؤلفه‌های نمودی ». جستارهای زبانی. ش 3. صص 1-20.

  • سلیمانی، آرزو و فریده حق­بین (1395). «زمان دستوری و نمود در گویش لری بالاگریوه«. جستارهای زبانی. ش 2. صص245-262.

  • نغزگوی کهن، مهرداد (1389). «افعال معین و نمایش نمود در زبان فارسی­». ادب­پژوهی. ش 14. صص 93-110.


 Comrie, B. (1976). Aspect. New York and Cambridge: Cambridge University Press.



  • Croft, W. (2012). Verb: Aspect and Causal Structure. New York: Oxford University Press.

  • Davidson, D. (2001). Essays on Actions and Events. Oxford: Clarendon Press.

  • De Swart, H. and  H. Verkuyl (1999). Tense and Aspect in Sentence and Discourse. Manuscript.

  • De Swart, H. and  H. Verkuyl (1998). “Aspect shift and coercion”. Natural Language and Linguistic Theory. Pp. 347-385.

  • Dowty, D. R. (1979). Word Meaning and Montague Grammar. London: D. Reidel Publishing Company .

  • Frawley, W. (1999/2009). Linguistic Semantics. New York and London: Routledge.

  • Givon, T. (2001). Syntax. vol. I. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.

  • Johnson, M. (1981). “A unified temporal". Syntax and Semantics. Pp. 145-71.

  • Kamp, H. and U. Reyle (1993). From Discourse to Logic. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.

  • Kenny, A. (1963/2003). Action, Emotion and Will. London and New York: Routledge.

  • Langacker, R. W. (1982). “Remarks on english aspect”. In P. J. Hopper, Tense-Aspect: Between Semantics and Pragmatics (Pp. 265-304). Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamin Publishing.

  • Lyons, J. (1977). Semantics volII. London and New York: Cambridge University Press.

  • Radden, G. and R. Dirven (2007). Cognitive English Grammar. Amsterdam / Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.

  • Ryle, G. (1949/1951). The Concept of Mind. London: Hutchinson's University Library .

  • Smith, C. S. (1997). The Parameter of Aspect. Dordrecht: Kluwer.

  • Travis, D. L. (2010). Inner Aspect: The Articulation of vp. London and New York: Springer.

  • Vendler, Z. (1967). Linguistics in Philosophy. Ithaca and London: Cornell University Press.


Verkuyl, H. J. (1993). A Theory of Aspectuality: The Interaction Between Temporal and Atemproal Structure. New York and Cambridge: Cambridge University Press.