1
دانشجوی دکتری زبان شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2
دانشیار زبان شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان ، ایران
چکیده
در این جستار، رفتار قید در جملات سادۀ فارسی بر پایۀ اصل لایه‌ای‌بودن ساختار بند در دستور نقشوارجاع بررسی می‌شود. در دستور نقشوارجاع عناصر معنایی لایه‌ها را می‌سازند و عملگرهای آن عناصر نحوی‌اند که به توصیف لایه‌ها می‌پردازند. هرلایه عملگرهای خاص خود را دارد و ترتیبی میان عملگرهای هرلایه و لایه‌های مختلف حاکم است. در این نظریه قیدها عملگر محسوب نمی‌شوند؛ اما با عملگرها در تعامل‌اند؛ بنابراین، انتظار می‌رود که قیدها نیز متعلق به لایه‌های مختلف و ایفا‌کنندۀ نقش‌های نحوی متفاوتی باشند. برخلاف تصور دستور سنتی، قیدها نه‌تنها از آزادی جایگاهی تام در جمله برخوردار نیستند؛ بلکه قائل‌شدن به تقسیم‌بندی دوگانۀ قید جمله و قید فعل، که برخی زبان‌شناسان مطرح کرده‌اند، کامل نیست و به شق سومی نیاز دارد. درنتیجه، مقولۀ قید در فارسی مشمول اصل لایه‌ای بند و شامل زیرطبقات قیدی بند، مرکز و هسته است.
مشکوة‌الدینی، مهدی (1373). دستور زبان فارسی بر پایۀ نظریۀ گشتاری. دانشگاه فردوسی مشهد. مشهد.
فرشیدورد، خسرو (1384). دستور زبان فارسی (واژگان و پیوندهای ساختی)، تهران: سمت.
منصوری، مهرزاد (1383). «نفی در زبان فارسی ازمنظر رده‌شناسی زبانی». مجموعه‌مقالات دانشگاه علامه طباطبایی. ش 6. صص 339-350.
فرشیدورد، خسرو (1384). «ساخت سببی زبان فارسی براساس طرح پوستۀ فعلی».زبان و زبان‌شناسی، س4، ش 1. صص 1-26.
فرشیدورد، خسرو (1393). «بررسی جایگاه بی‌نشان قید حالت در زبان فارسی». فصلنامۀ مطالعات زبان و گویش‌های غرب ایران. دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه رازی کرمانشاه. س 2. صص 1-19.
ناتل‌خانلری، پرویز (1369). دستور زبان فارسی. ج 10. توس. تهران.
نبی‌فر، نساء (1395). «بررسی معنایی، نحوی و کاربردشناختی سببی‌های مرکب در ترکی آذری». دوماهنامۀ جستارهای زبانی. د 7. ش 2. صص 223-243.
نیسانی، مژگان (1389). بررسی ساخت‌های اسنادی‌شده در زبان فارسی. پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد زبان‌شناسی همگانی. دانشگاه اصفهان.
Bateni, M. R. (1986). A Description of Persian Language Grammatical Structure.Tehran: Amir Kabir Publications. [In Persian].
Boyle, J. A. (1966). Grammar of Modern Persian. Porta Linguarum Orientalium.
Boyle, J. A. (1966). Grammar of Modern Persian. Porta Linguarum Orientalium.
Daneshpazhouh, F. & Gh. Karimi Dustan (2016). “ Passive in Sorani and Kurmanji Kurdish based on Role and Reference Grammar”. Language Related Research. Vol.7, No.2. Pp.33-47. [In Persian].
Ernst, T. (2002). The Syntax of Adjuncts. London: Cambridge University Press.
Farshidvard, Kh. (1963). Adverbs in Persian based on Historical Linguistics. Ph.D Dissertation.University of Tehran.
Forbes, D. (1876). Grammer of the Persian Language. London:Wm. H. Allen & Co.
Gharibi, A.(2010). “Hanuz: an aspectual adverb in Persian.Grammar: Journal of the Academy of Persian Language and Literature.No.5.Pp.171-179. [In Persian].
Jackendoff, R. S. (1972). Semantic Interpretation in Generative Grammar, Cambridge: MIT Press.
Jafari,A. (2010). “Adjuncts in Persian:formal and functional approaches”. Grammar: Journal of the Academy of Persian Language and Literature.No.5. Pp. 128-1155. [In Persian].
Lambton, A. K. S. (1974). Persian Grammar. Cambridge: Cambridge University Press.
Mansouri, M. (2005). “Causative constructions in Persian based on VP shell”. Language and Linguistics.Vol.4(1). Pp.1-26. [In Persian].
Mansouri, M. (2015). “The unmarked position of manner adverbs in Persian”.Journal of Language and Western Iranian Dialects. Vol.1(2). Pp.1-19. [In Persian].
Mansouri, M. (2004). “A Typological study of negation in Persian”. The Proceedings of the 6th Conference of linguistics.Pp.339-350. [In Persian].
Mathews, P. H. (1981). Syntax. Cambridge: Cambridge University Press.
Meshkatodini, M. (1994). Persian Grammar based on Transformational Approach. Mashhad: Ferdowsi University Publication .[In Persian].
Meshkatodini, M. (2005). Persian Grammar(Lexicon and Merges ). Tehran: SAMT.
Nabifar, N. (2016) “The study of semantic, syntactic and pragmatic features of Azeri Azeri Turkish Complex Causatives”. Language Related Research. Vol.7, No.2. Pp. 223-243. [In Persian].
Natel Khanlari, P. (1995). Persian Grammar. Tehran:Tous. [In Persian].
Neisani, M. (2010).The Study of Cleft Constructions in Persian. M.A Thesis.University of Isfahan. [In Persian].
Phillot, D. C. (1910). Higher Persian Grammar. Calcutta: Calcutta University Press.
Platts, J. T & G. S. A. Ranking (1911), A Grammar of the Persian Language. Oxford: Clarendon Press.
Rahimian, J. (2002).Persian Grammar:Form, Function and Meaning.Shiraz: Shiraz University Press.
Rahimian, J. (2005). “Syntactic and semantic analysis of adjuncts in Persian”. Grammar: Journal of the Academy of Persian Language and Literature.No.2. Pp. 142-160. [In Persian].
Rahimian, J. (2007). “How complements differ from adjuncts in Persian”. Rask. Vol. 26. Pp. 33-55.
Rasekhmahand, M (2003). “Sentence adverbs versus verb adverbs in Persian”. Iranian Journal of Linguistics. Iran University Press.No.35. Pp. 95-100 [In Persian].
Rezai, V. (2003). A Role and Reference Grammar Analsis of Simple Sentences in Farsi (Modern Persian). Ph.D. Thesis. Iran: Isfahan University.
Rubinchik, A. (1971). The Modern Persian Language, Moscow: NAUKA Publishing House.
Sadeghi, A. & G.H. Arzhang (1978), Persian Grammar for High School Students. Tehran: Eqbal Publication. [In Persian].
Shafaei, A. (1985). Scientific Principles of Persian Language Grammar.Tehran: Novin Publications. [In Persian].
Van Valin, R. (2005). Exploring the Syntax-Semantics Interface. Cambridge: Cambridge University Press.
Van Valin, R. (2001). An Introduction to Syntax. Cambridge: Cambridge University Press.
Van Valin, R. (2005). Exploring the Syntax-Semantics Interface. Cambridge and New York: Cambridge University Press.
Zandi Moghadam, Z. (2009). “Adjuncts, complement and adverbials ”.Name-ye Farhangestan.Vol4.No.2. Pp.148-172. [In Persian] .
Zandi Moghadam, Z. (2010). “A formal and semantic study of adverbs in Persian:with emphasis on Formal characteristics”. Grammar:Journal of the Academy of Persian Language and Literature.5.Pp.104-127. [In Persian] .
جستارهای زبانی