معادل‌های فارسی گزاره‌های بیان احساس در ساختارهای نحوی روسی

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
1 استادیار گروه زبان روسی- دانشکده علوم انسانی- دانشگاه تربیت مدرس- تهران-ایران
2 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زبان روسی- دانشکده علوم انسانی- دانشگاه تربیت مدرس- تهران-ایران
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی معادل‌های فارسی گزاره‌های بیان احساس درساختارهای نحوی روسی

می­پردازد. در زبان روسیِ معاصر، مدل‌های نحوی بیان­کنندۀ احساس با توجه به ویژگی‌های واژگانی و دستوری از یک تا هفت ساختار متغیر است. زبان فارسی نیز مانند زبان روسی برای بیان وضعیت عاطفی، ابزارهای زبانی مختلفی دارد؛ اما خلاف زبان روسی در زبان فارسی ابزارهای بیان­کنندۀ احساس به­طور دقیق دسته­بندی نشده­اند. این پژوهش درصدد پاسخ­گویی به این پرسش است که گزاره‌های بیان احساس در ساختارهای مختلف نحوی روسی با کمک چه روش‌هایی به زبان فارسی بیان می­شوند و آیا می­توان الگوی ثابتی برای ترجمۀ آن­ها از زبان روسی به زبان فارسی ارائه کرد؟ در این پژوهش به منظور دستیابی به معادل‌های فارسی گزاره‌های بیان احساس در زبان روسی حدود5400 مثال

جمع­آوری­شده از آثار ادبی که به طور مستقیم از زبان روسی به زبان فارسی ترجمه شده­اند و همچنین ترجمه‌های موجود در فرهنگ‌های لغت روسی به فارسی، مورد بررسی قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل نمونه‌های جمع­آوری­شده نشان می­دهد در زبان فارسی برای بیان گزاره‌های بیان احساس روسی حداقل 11 ابزار زبانی مورد استفاده قرار می گیرد که می توان آن­ها را در سه گروه زیر قرار داد: 1) مدل اسمی، 2) مدل فعلی 3) مدل استعاری. همچنین بررسی داده‌ها نشان می­دهد ترجمۀ گزاره‌های بیان احساس در ساختارهای مختلف نحوی روسی به زبان فارسی از الگوی ثابتی پیروی نمی­کند.


کلیدواژه‌ها

موضوعات


• تاج آبادی فرزانه و دیگران، ساخت های تعجبی در زبان فارسی، جستارهای زبانی، دوره 4، شماره 3 ( پیاپی 15)، تهران، 1392. صص 1-21.
• راسخ مهند محمد، گزاره های غیر فعلی در زبان فارسی، پژوهش های زبان شناسی تطبیقی، دوره 2، شماره 3، همدان، 1391. صص 19-32.
• ﺯﻭﺭﻭﺭﺯ ﻣﻬﺪﯾﺲ و دیگران، ﺍﺳﺘﻌﺎﺭﻩ ﻫﺎﯼ ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﺷﺎﺩﯼ ﺩﺭ ﺯﺑﺎﻥ ﻓﺎﺭﺳﯽ: ﯾﮏ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﯿﮑﺮﻩ ﻣﺪﺍﺭ، ﺯﺑﺎﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﻭ ﮔﻮﯾﺶ ﻫﺎﯼ ﺧﺮﺍﺳﺎﻥ،شماره 9،مشهد، 1392.صص 49-72.
• طباطبایی علاءالدین، فعل مرکب در زبان فارسی، نامه فرهنگستان، دوره 7، شماره 2 (پیاپی 26)، تهران، 1384. صص 26-34.
• فرشیدورد خسرو، فعل و گروه فعلی و تحول آن در زبان فارسی ترجمه و نگارش، تهران، انتشارات سروش، 1383.
• مهرآوران محمود، بررسی «عبارت فعلی» در دستور زبان فارسی، مجله فنون ادبی، شماره1، اصفهان، 1388.
• Антонова И.А. Материалы к парадигме предложений со значением эмоционального состояния /отношения // Язык, сознание, коммуникация.- М.: Диалог-МГУ, 1999. Вып. 7. - С. 57-70.
• Васканян Г.А. Русско-персидский словарь. – М.: АСТ: Восток Запад, 2012.-867с.
• Герасименко Н.А. Бисубстантивные предложения в русском языке: структура, семантика, функционирование.- М.: Изд-во МГОУ, 2012.- 292с.
• Го Шуфэнь Глагольная модель обозначающая состояние субъекта // Язык, сознание, коммуникация.- М.: «Филология».- 1997.-вып. 2. -С. 54-69.
• Го Шуфэнь Причастная модель, обозначающая состояние субъекта // Язык, сознание, коммуникация. – М.: МАКС Пресс.- 2001.- вып. 18. –С. 27-42.
• Золотова Г.А. Коммуникативные аспекты русского синтаксиса. М.: Наука,1982. – 368 c.
• Кожина М.Н. Стилистика русского языка. – М.: Просвещение, 1983. – 223 с.
• Крючкова Л.С. Русский язык как иностранный синтаксис простого и сложного предложения. – М.: Гуманит, 2004.- 464с.
• Маслечкина С.В. Выражение эмоций в языке и речи // Вестник Брянского госуниверситета.- 2015.-№ 3- С. 231-236.
• Санжеева Н. Р. Функционирование глаголов эмоционального состояния в повествовательном тексте // Вестник Челябинского государственного университета.- 2013.- № 29 -С. 130–132.
• Чагина О.В Как сказать иначе? синтаксическая синонимия в обучения иностранцев русскому языку. – М.: книжный дом (ЛИБРОКОМ), 2010.-192с.
• Цейтлин С.Н. Синтаксические модели со значением психического состояния и их стилистика // Синтаксис и стилистика. Сб. – М.: Рус.Яз, 1976, с.161- 181.
• Цейтлин С.Н. Способы выражения психического состояния субъекта в русском язык // Русский язык за рубежом. - М.- 1980. № 2. - С.84-87.
آثار ادبی استفاده شده
• آنتون چخوف، باغ آلبالو، مترجم یحیی پور و کریمی مطهر، جهاددانشگاهی تهران، تهران، 1389.
• آنتون چخوف، داستان ملال انگیز، مترجم گلکار، نشر ماهی، تهران، 1392.
• الکساندر گرتسن، مقصر کیست، مترجم گلکار، نشر هرمس،تهران، 1390.
• الکساندرسولژنیستین، خانه ماتریونا، مترجم ناطقی، تهران، نشر ماهی، 1392.
• ایوان تورگنف ، آشیانه اشراف، مترجم گلکار، نشر ماهی،تهران، 1393.
• ایوان تورگنف، پدران و پسران، مترجم آهی، نشر ناهیر،تهران،1388.
• فئودور داستایفسکی، شب های روشن، مترجم حبیبی، نشر ماهی، تهران، 1395.
• فئودور داستایفسکی، همزاد، مترجم حبیبی، نشر ماهی، تهران، 1391.
• لف تالستوی، آنا کارنینا، مترجم حبیبی، نشرنیلوفر، تهران، 1378.
• لف تالستوی، مرگ ایوان ایلیچ، مترجم آتش برآب، نشر هرمس، تهران، 1391.
• نیکلای لسکوف، زائر افسون شده، مترجم آتش برآب، نشر ماهی، تهران،1392.
• Герцена А. И. Кто виноват?. –М.: Отечественные записки , 1846.
• Достоевский Ф. М. Двойник. –М.: Наука, 1845—1846.
• Достоевский Ф.М. Белые ночи. –М.: Наука, 1848.
• Лесков Н. С. Очарованный странник. ‒М.: Художественная литература, 1872—1873.
• Солженицын А. И. Матрёнин двор. –М.: Новый мир , 1963.
• Толстой Л. Н. Смерть Ивана Ильича. ‒М.: художественная литература, 1886.
• Толстой Л.Н. Анна Каренина. –М.: Наука, 1873—1877.
• Тургенев И.С. Дворянское гнездо. –М: Наука, 1858.
• Тургенев И.С. Отцы и дети. –М.: Художественная литература, 1860—1861.
• Чехов А.П. Вишневый сад. –М.: Наука, 1903.
• Чехов А.П. Скучная история. –М.: Наука, 1889.