بررسی مناظرات حضرت ابراهیم در قرآن از منظر رویکرد پرگما - دیالکتیک

نویسندگان
1 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
2 استادیار زبان‌شناسی همگانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
3 دانشیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
نوشتار حاضر تلاش می‌کند گفتمان استدلالی مناظرات حضرت ابراهیم (ع) را با نمرود، آزر، ستاره‌پرستان و بت‌پرستان در ترجمۀ قرآن بر اساس رویکرد پرگما ـ دیالکتیک بررسی و مقایسه کند. این رویکرد دارای مراحل چهارگانۀ رویارویی، باب­گشایی، استدلالی و نتیجه‌گیری برای دفاع از یک دیدگاه فکری و متقاعد کردن طرف مقابل است. به منظور بررسی و مقایسۀ مناظرات حضرت ابراهیم (ع) از جهت مراحل چهارگانۀ استدلال و نیز مقایسۀ کنش‌های گفتاری آن‌ها، آیه‌های مربوط به این مناظرات از تفسیر نمونه( مکارم،1378: 2؛ 1387: 13) و کتاب ریخت­شناسی قصه‌های قرآن (حسینی،1383) مشخص شدند. از آیات مزبور 105 کنش ­گفتار استخراج و به روش توصیفی ـ تحلیلی بررسی شد. داده‌ها نشان می‌دهد مراحل استدلال در مناظرات مختلف حضرت ابراهیم (ع) با یکدیگر تفاوت دارد. گفت­وگو با ستاره‌پرستان در مرحلۀ رویارویی و باب­گشایی از دیگر مناظره‌ها متمایز است؛ به‌ این ‌ترتیب که از یک ‌‌‌طرف اختلاف‌نظر در مرحلۀ رویارویی پنهان است و به‌تدریج در مرحلۀ باب­گشایی و استدلالی آشکار می‌شود و از طرف دیگر، دیدگاه در این گفت­وگو دارای قالب منفرد یک‌طرفه است. علاوه بر این، آن حضرت از روش «دراماتیک» برای اقناع ستاره‌پرستان و بت‌پرستان کمک گرفته است. در مورد کنش گفتارها نیز بسامد کاربرد کنش‌های گفتاری از سوی حضرت ابراهیم(ع) و نیز نوع آن‌ها در مناظرات مختلف متفاوت است. همچنین، بررسی داده‌ها نشان می‌دهد، چنانچه این مدل در مراحل چهارگانه بخواهد دربرگیرندۀ همۀ گفتمان‌های استدلالی باشد باید در مرحلۀ نتیجه‌گیری، تعدیل‌هایی را در نظر بگیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


• Abbassi, M. (2013). The study of speech acts in the translation of 30th chapter of holy Quran based on Austin (1962) and Searle (1969) theories. M.A Thesis in general linguistics, Sistan and Baluchestan University. [In Persian].
• Etebari, Z. (2013). Argumentation theory in critical discourse analysis, an explanation on Argumentation along with a research on prominent argument schemes on the subject of Hijab. M. A. Thesis in general linguistics. Ferdowsi university of Mashhad. [In Persian]
• Eveline, F. (2011). Keeping in Touch with Pragma-Dialectic. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company.
• Fallah Pour, M. (1995). “Abraham debates in holy Quran”.Mesbah Journal. Vol. 3. No. 4. Pp. 79-104. [In Persian]
• Hosseini, M. (2012). Morphology of Quran Stories. Tehran: Ghoghnus. [In Persian]
• Hosseini-Maasoum S. M. & A. Radmard (2015). “The effect of tempo-spatial context on speech act analysis; comparing the frequency of Speech Acts in Meccan & Medinan Surahs of Holy Quran”. Language Related Research. Vol. 6. No. 3.Pp. 65-92.[In Persian]
• Makarem Shirazi, N. (2008). Tafsir Nemuneh. Vol.13, 36th publication. Tehran: Darolketab Islamiyeh. [In Persian].
• Makarem Shirazi, N. (1999). Tafsir Nemuneh. Vol.2, 36th publication. Tehran: Darolketab Islamiyeh. [In Persian].
• Paltridge, B. (2006 ) Discourse Analysis. London: Warner Entertainment Company.
• Pishghadam, R. & A. Attaran (2015). “Analyzing argumentation’s Speech act advertisements of English and Persian magazines”. Language Related Research. Vol. 6, No 3. Pp. 45-64 [In Persian]
• Pishvaei Alavi, M. & F. Hosseinpanahi (2014). “Analyzing interrogative propositions in Surah Al-Mu’minoon based on speech act theory”. The Quarterly Journal of Literary-Quranic Researches. Vol. 2. No. 4. Pp. 65-93. [In Persian]
• Safavi, K. (2010). An Introduction to Semantics. Tehran: Research Center for Islamic Art and Culture.
• Searle, J. (1969) Speech Acts: An Essay in the Philosophy of Language.Cambridge: Cambridge University Press.
• Taki, G. (2009). Discourse Markers of Argumentative Discourse in Persian. Ph.D. Dissertation in General Linguistics, Allameh Tabatabaei University -Tehran. [In Persian]
• Toulmin, S.E. (1958). The Uses of Argument. Cambridge University Press.
• Van Eemeren, F.H.; P. Houtlosser & A. Francisca Snoeck Henkemans (2007). Argumentative Indicators. The Netherlands: Springer.
• Van Eemeren, F.H.; R. Grootendorst & A.F. Snoeck Henkemans (2002). Argumentation. Analysis, Evaluation, Presentation. Mahwah, N.J.: Lawrence Erlbaum Associates.
• Van Emeren, F. H. et al. (2014). A Handbook of Argumentation Theory. London: Springer Dordrecht Heidelberg.
• Van Emeren, F. H. & R. Grootendorst (2004). A Systematic Theory of Argumentation. The Pragma-dialectic Approach. Cambridge: Cambridge University Press.
• Van Emeren, F. H. (2010). Strategic Maneuvering. London New York: Springer.
• Veisi, E. & Gh. H. Orki (2013). “Semantic functions and illocutionary force of interrogative sentences of Holy Quran according to speech act theory”. Mind. Vol. 16, Issue.62. Summer. 2013, Pp. 5-30. [In Persian]
• Ziahosseini, S. M. (2012). Critical Discourse Analysis. Tehran: Rahnama publishing house. [In Persian]