آموزش مترجمی فرانسه در دانشگاه‌های ایران: بررسی مشکلات ترجمۀ واژگان چند‌معنا

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 استادیار دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکدۀ ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، تهران، ایران.
2 استادیار دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکدۀ ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، تهران، ایران
چکیده
آموزش مترجمی در ایران، تاکنون از دیدگاه‌های مختلف بررسی شده است و کاستی‌های این آموزش و مشکلاتی که دانشجویان این رشته با آن روبه­رو هستند، از ابعاد متفاوت ارزیابی شده است. با وجود این، به­نظر می‌رسد پژوهشگران حوزۀ مطالعات و آموزش ترجمۀ زبان فرانسه در ایران، واژگان چندمعنا و چگونگی ترجمۀ این پدیدۀ ابهام‌زا را نادیده گرفته‌اند. در همین مورد، با درنظر گرفتن ویژگی­های واژگان چندمعنا و توانش دانشجویان این رشته، با نگاهی به نقشۀ هولمز/ توری از مطالعات ترجمه و شاخۀ کاربردی آن که شامل تربیت مترجم و فرهنگ لغات به­منزلۀ ابزار ترجمه است، نظریۀ کاترینا رایس از انواع متن و کاربرد آن­ها و نظریۀ گروه PACTE از توانش ترجمه در محیط‌های آموزشی،‌ از طریق دو سنجش میان ۳۲ دانشجوی مقطع کارشناسی رشتۀ مترجمی فرانسه در دو گروه و همچنین، بررسی پیکرۀ ترجمۀ کتابLe choix de lettres de Jean-Jacques Rousseau: Traduction et texte original که از سوی هشت تن از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشتۀ مترجمی و ادبیات فرانسه انجام گرفته است، این مشکل بررسی شد. در مورد اول، بیشتر از دو­سوم دانشجویان گروه اول که تنها از فرهنگ دوزبانۀ فرانسه ـ فارسی استفاده کرده بودند، نتوانستند به­درستی جملات حاوی این نوع واژگان را ترجمه کنند،‌ در حالی که این میزان در گروه دوم برعکس است. در میان دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد نیز این مشکل همچنان وجود دارد. با توجه به نتایج به­دست آمده، برای رفع این مشکل باید از فرهنگ‌های تک­زبانۀ فرانسه ـ فرانسه استفاده شود.


کلیدواژه‌ها

موضوعات


تاج‌ بخش، نسیم، لطافتی، رویا ، جلیلی مرند، ناهید (1396).«نگاهی به مشکلات دانشجویان رشته‌ مترجمی زبان فرانسه در دانشگاههای ایران»، جستارهای زبانی، دوره ۸، شماره ۲.
تجویدی، غلامرضا (۱۳۸۲‎). ترجمه متون علوم انسانی (رشتۀ مترجمی زبان انگلیسی). تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
حقیقی، منصوره (1389). بررسی چندمعنایی در ترجمه چند غزل از حافظ توسط شارل-هانری دوفوشکور، دانشگاه علامه طباطبائی (پایان‌نامه کارشناسی ارشد)
رحیمی ،زهرا (1397). بررسی چندمعنایی در ترجمه های شعر سرزمین هرز از دو دیدگاه ساختارشکنی و نظریه نظام‌ها، دانشگاه شیخ بهایی (پایان‌نامه کارشناسی ارشد)
زره پوش، پگاه (1394). بررسی تحلیلی مشکلات ترجمه افعال چندمعنایی از زبان فرانسه به فارسی، دانشگاه الزهرا (پایان‌نامه کارشناسی ارشد)
ستوده چافی، سمانه (1392). ارائه الگویی برای ترجمه انگلیسی به فارسی واژگان چندمعنایی بر اساس روش بافت محور از طریق روش معنایی توزیعی، دانشگاه بیرجند (پایان‌نامه کارشناسی ارشد)
صفوی، کورش (۱۳۹۲). درآمدی بر معنی شناسی. تهران: انتشارات سوره مهر.
صفوی، کورش (۱۳۸۰). «نگاهی تازه به مسئله چندمعنایی واژگانی»، نامه فرهنگستان. شماره 18. تهران.
صفوی، کورش (۱۳۹۴). هفت گفتار درباره ی ترجمه. تهران: نشر مرکز.
غلامی اشکیکی، مهری (1380). بررسی خطاهای واژگانی فراگیرندگان انگلیسی ایرانی در زمینه‌های شمول‌ معنایی، چندمعنایی و هم‌معنایی، دانشگاه شیراز (پایان‌نامه کارشناسی ارشد)
قنسولی، بهزاد (1395). سنجش ترجمه در محیط آموزشی
ماندی، جرمی (۱۳۹۱). معرفی مطالعات ترجمه: نظریه ها و کاربردها. (ترجمه علی بهرامی و زینب تاجیک). تهران: رهنما.
میرزا ابراهیم تهرانی، فاطمه (1382) . «کاستی‌های آموزش ترجمه دردانشگاه‌های ایران»، فصلنامه مطالعات ترجمه، دوره ۱، شماره ۲.
Références
BREAL, Michel (1897). Essai de Sémantique : sciences des significations, Paris : Hachette.
__________ (2012). Choix de lettres de Jean-Jacques Rousseau : Traduction et texte original, AILLF (Association Iranienne de Langue et Littérature Françaises) ; dirigé par Mohammad-Rahim Ahmadi, Nasrin Khattate, Marjan Farjah, Jaleh Kahnamouipour. Téhéran : Université de Téhéran.
FRANJIE, Lynne (2009), La traduction dans les dictionnaires bilingue, Paris : Editions Le Manuscrit.
GAK, V. G. (1970). « La langue et le discours dans un dictionnaire bilingue ». Langages. n° 19. Paris : Larousse : 103-115.
COUBON, Bruno (2016). « Sur l’histoire du terme polysémie ». Langues et linguistique, n° 35, Laval : Université de Laval
LEHMANN, Alise, MARTIN-BERTHET, Françoise (2000). Introduction à la lexicologie : sémantique et morphologie, Paris : Dunod, Coll. Lettres sup.
MOHAMMED , Essam T. (2009). « Polysemy as a lexical problem in translation ». Adab Al-Rafidayn, Vol. 55, Mosul : Mosul University.
RYDING, Antin Faugner (1er semestre de 1998). « La notion d’ambiguïté en traduction » . Trad Term, 5(1) :11-40.
WEI, Chen (1999). « Contexte, Compréhension, Traduction ». Méta, Vol. 44, n° 1.
فرهنگ لغات
------------. فرهنگ فرانسه-فارسی رهنما (۱۳۸۵). تهران: رهنما.
-----------. فرهنگ معاصر فرانسه-فارسی (۱۳۹۰). تهران: فرهنگ معاصر.
Larousse en ligne (www.larousse.fr)
Le Petit Robert
Le Robert/Dixel Mobile (version électronique)
Littré (version électronique)
Synonymes.fr