بررسی اثربخشی تمرین «الگو در ترجمه» بر پیشبرد مهارت نگارش عربیِ دانشجویان فارسی‌‌زبان

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسنده
دکتری زبان عربی، استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه یزد.، یزد، ایران.
چکیده
نگارش آخرین و پیشرفته‌ترین مهارت در میان مهارت‌های چهارگانه زبانی به­شمار می‌رود. آموزش نگارش عربی دارای ظرافت‌ها و پیچیدگی‌های خاص خود است. تمرین «الگو در ترجمه» یکی از راهبردهای تدریس نگارش در آموزش زبان عربی محسوب می‌شود. در این پژوهشِ شبه­آزمایشی با استفاده از روش میدانی و به­کار گیری آزمون، به بررسی میزان اثربخشی این راهبرد آموزشی در پیشبرد مهارت نگارش عربی زبان‌آموزان پرداخته شده است. بدین ترتیب که 34 زبان‌آموز از دانشجویان دورۀ کارشناسی رشته زبان و ادبیات عربی دانشگاه یزد برای نمونه تحقیق انتخاب و به دو گروه گواه و آزمون دسته‌بندی شدند. پیش از اجرای طرح پژوهش، با اجرای یک پیش‌آزمون از همگن­بودن گروه‌ها اطمینان حاصل شد. سپس با انتخاب هدف‌دار چند داستان کوتاه عربی برای تدریس در طول یک نیم­سال تحصیلی، در هر گروه ساختار دستوری، واژگانی و املایی موجود در متن داستان‌ها تشریح و بررسی شد. در گروه آزمون علاوه بر این موارد، از راهبرد تمرین الگو در ترجمه نیز بهره گرفته شد. پس از گذشت یک نیمسال تحصیلی پس‌آزمون اجرا شد. نتایج پس­آزمون نشان ‌می‌دهد که بین تعداد خطاهای نگارشی دو گروه، تفاوت معنی‌داری وجود دارد. به عبارت دیگر، بسامد خطاها در گروه آزمون در حیطه دستور زبان و واژگان به­نحو چشمگیری کاهش یافته است؛ اما میان‌ خطاهای املایی زبان‌آموزان در دو گروه همچنان تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. این نتیجه بیانگر ارتباط مستقیم میان تمرین «الگو در ترجمه» و انتخاب ساختارهای دستوری و واژگان مناسب در تولید صحیح زبان‌ بینابینی در نگارش عربی زبان­آموزان است.


کلیدواژه‌ها

موضوعات


الف) منابع فارسی:
• متقی‌زاده، عیسی و محمدی، دانش و شیرازی‌زاده، محسن (1389). « تحلیل و بررسی عوامل ضعف دانشجویان رشتة زبان وادبیات عربی در مهارتهای زبانی از دیدگاه استادان و دانشجویان این رشته». مجلة جستارهای
زبانی. دوره 1. شماره 1. صص 115-137.
ب) منابع عربی
• جامعة أم القری (لا تا). الأخطاء اللغویة التحریریة لطلاب المستوی المتقدم فی معهد اللغة العربیة بجامعة أم القری. کلیة اللغة العربیة وآدابها بجامعة أم القری: مکة المکرمة.
• زایر، سعد علی و داخل سماء ترکی (2015). اتجاهات حدیثة فی تدریس اللغه العربیه. الدار المنهجیة للنشر والتوزیع: عمان.
• عمر، أحمد مختار (2008). معجم اللغة العربیة المعاصرة. عالم الکتب للنشر والتوزیع والطباعة: القاهرة.
• گنجی، نرگس و طالبی، هوشنگ و دلاوری، رضوان و زارع، ساجد (1396). «فاعلیة الإملاء العربی علی تقلیل
الأخطاء الکتابیة لدی المتعلمین الناطقین بالفارسیة فی المدارس الثانویة الإیرانیة». مجلة دراسات فی تعلیم اللغة العربیة وتعلمها. العدد 2. صص 71-84.
• متقی‌زاده، عیسی و رئیفه، أبورأس و فرامرز میرزایی و طاهره خان‌آبادی (1397). »الأخطاء الکتابیة الشائعة فی توظیف الحروف الجارّة لدی طلّاب الماجستیر فی فرع اللغة العربیة وآدابها». مجلة دراسات فی تعلیم اللغة العربیة وتعلمها. العدد 4. صص 31-56.
• محسنی‌نژاد، سهیلا و رحمانی، نیّره (1395). دراسظ دور الفروق بین الجنسین (الذکور والإناث) فی تعلّم المهارات اللغویة الأربع للغة العربیة للناطقین بغیرها. مجلة دراسات فی تعلیم اللغة العربیة وتعلمها. العدد 1. صص 31-51.
• نادری، اسماعیل و کارخانه، جواد و رمضانی، فریدون (1396). «علاقة دافع التعلّم والتقییم الذاتی بمهارة الکتابة لدى مُعلّمی اللغة العربیة». مجلة دراسات فی تعلیم اللغة العربیة وتعلمها. العدد 3. صص 131-144.
References:
• Antony E. 1949. »The Pattern Practice of meanings«. Language Learning. Vol 13. pp 83-85.
• Ellis R. 1997. Second Language Acquisition. Oxford university press.
• Ellis R. 1985. Understanding Second Language Acquisition. . Oxford university press.
• Faerch, C, Kasper, G. 1983. Procedural knowledge as a component of foreign language ‘Comunicative competence’. University of Utrecht.
• Graaff,R. D, Koopman, G .J. (2007). Identifying Effective L2 Pedagogy in Content and Language Integrated Learning. Vienna English Working Papers 16, 3, 12–19.
• Hairston, M. 1986. Successful Writing, Second Edition. PP1-2.
• Jupp, TC, Milne Jihn. (1971). Guided Course in English Composition. Heinemann educational books. London.
• Köppe, C. 2011. A Pattern Language for Teaching Design Patterns (Part 2). 18th Conference on Pattern Languages of Programs (PLoP) – Portland, Oregon, USA(October 2011), 16 pages
• Logan, G. (1990) Repetition priming and automaticity. Cognitive Psychology journal, Volume (22). 1-35.
• Pillay, N. 2010. Teaching Design Patterns. In Proceedings of the SACLA conference. Pretoria, South Africa.
• Polizer, R. 1964. Pattern practice of reading. Language learning (a Journal of research in language studies). Vol 14. Issue 3-4. PP 127-135.
• Polizer, R. 1964. Some Reflections on Pattern Practice. The Modern Language Journal, Vol 15. PP 23-28.
• Schmidt, R. (1993). Awareness and SL acquisition. Annual Review of Applied Linguistics. 13, 206-226.
• Schmidt, R. (1990). The role of consciousness in second language learning. Applied Linguistics, Vol 11, 129–158.
• Shcmidt, R, Frota, S. (1986). Developing basic conversational ability in a second language: a Case study of an Adult learner of Portuguese. Talking to Learn: Conversation in Seccond Language Acquisition. Rowley, MA: Newbury House. PP 237-326.
• Skehan, P. (1996). A framework for the implementation of task-based instruction. Applied Linguistics. 17 (1), PP 38-61.
• VanPatten, B. (1989). Can Learners Attend to Form and Content While Processing Input?. JSTOR Journal, 11, 409-417.