مقایسۀ بازداری شناختی در دانش‌آموزان دو‌زبانه و یک‌زبانه

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 دانشجوی دکتری روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2 استادیار، گروه روان‌شناسی، دانشگاه اراک، اراک، ایران
چکیده
در زبان­شناسی شناختی، زبان بخشی از توانمندی­های شناختی انسان تلقی می­شود و هرگونه تحلیل زبانی با تحلیلی از توانایی­های شناختی انسان همراه است. یکی از توانایی­های شناختی انسان بازداری شناختی است. پژوهش حاضر با هدف مقایسۀ بازداری شناختی در دانش­آموزان دو­زبانه و دانش­آموزان یک­زبانه انجام شد. روش این پژوهش علّی مقایسه­ای بود. جامعۀ مورد مطالعه، دانش­آموزان دورۀ دوم متوسطۀ شهر قزوین بودند که تعداد 82 دانش­آموز (43 دانش­آموز دو­زبانه و 39 دانش­آموز یک­زبانه) با روش

نمونه­گیری هدفمند انتخاب شدند. ابزار­های پژوهشِ پرسش­نامۀ دموگرافیک و آزمون رایانه‌ای استروپ عددی بود. دانش­آموزان پس از پر کردن پرسش­نامۀ دموگرافیک، به آزمون استروپ عددی پاسخ دادند. داده­های حاصل از پژوهش با استفاده از روش تحلیل واریانس چند­متغیره (مانوا) تجزیه ‌و تحلیل شد. یافته­های آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره نشان داد که بین عملکرد دانش­آموزان دو­زبانه و یک­زبانه در آزمون استروپ عددی تفاوت معناداری وجود دارد. بدین صورت که اثر استروپ عددی و اثر استروپ فیزیکی در دانش­آموزان یک­زبانه بیشتر از دانش­آموزان دو­زبانه است. با توجه به یافته­های پژوهش می­توان چنین نتیجه گرفت که دانش­آموزان دو­زبانه نسبت به دانش­آموزان یک­زبانه، عملکرد بهتری در بازداری شناختی دارند که سبب می­شود در برخورد با مسائل شناختی، خطای کم­تری داشته باشند و سریع­تر پاسخ دهند.




واژه­های کلیدی: آزمون استروپ، بازداری شناختی، دانش­آموزان، دو­زبانه، یک­زبانه.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ادیب نیا، فائزه و کاکاوند، علیرضا. (1396)." مقایسه بازداری شناختی در سه گروه از دانش‌آموزان با پیشرفت ریاضی بالا، متوسط و پایین." دوفصلنامه راهبردهای شناختی در یادگیری. د5.ش9. صص116-103.
برزگرفرد، شرمین و کرامتی، هادی. (1394). "بررسی کنترل شناختی، حل مسئله اجتماعی و عزت نفس بین دانش‌آموزان یک زبانه و دوزبانه." فصلنامه روانشناسی شناختی. د3. ش3(پیاپی7). صص69-61.
پیرهانی، علی؛ کیان ارثی، فرحناز؛ نصیری پور، صدیقه و خلیلی پاجی، کوکب. (1394). "کارکردهای شناختی، پیش مهارت های شنیداری و توانش های زبانی در کودکان تک زبانه و دوزبانه."فصلنامه روانشناسی شناختی. د3.ش3(پیاپی7). صص52-42.
جوادی پور، شیدا؛ عشایری، حسن؛ کمالی، محمد؛ اکبرفهیمی، ملاحت و علی‌آبادی، فرانک. (1391). بررسی ارتباط توجه انتخابی بینایی بر کیفیت دست‌نویسی دانشجویان 18 تا 22 سال دانشکده علوم توان‌بخشی دانشگاه علوم پزشکی ایران. فصلنامه‌ی مطالعات ناتوانی.د1 . ش2.صص 57-52.
فیاضی، علی؛ صحراگرد، رحمان؛ روشن، بلقیس و زندی، بهمن. (1396). "بررسی تأثیر دوزبانگی و جنسیت بر هوش زبانی و هوش ریاضی-منطقی با مقایسه دانش‌آموزان دوزبانه و یک‌زبانه." دوماهنامه جستارهای زبانی. د8. ش2(پیاپی37). صص248-225.
کرمشائی، آمنه؛ عابدی، احمد و یارمحمدیان، احمد. (1393). "تحول کنش‌های اجرایی در کودکان به هنجار و فزون کنش." فصلنامه‌ی روان‌شناسی تحولی، د11. ش2(پیاپی 42). صص 218-209.
محمدی، الهام؛ گشمردی، محمودرضا؛ رحمتیان، روح الله و شعیری، حمیدرضا. (1398). "دستیابی به مهارت بیان شفاهی بدون نیاز به دانش صریح زبانی: براساس یک روش آموزش زبان با عنوان رویکرد عصب‌ ‌زبان-شناختی." دوفصلنامه جستارهای زبانی. د10.ش4(پیاپی52). صص54-31.
واعظی، شهین؛ ذوالفقاری اردچی، فاطمه و رحیمی، ابراهیم. (1391). "پردازش ذهنی در کودکان دوزبانه و تک زبانه".دوفصلنامه تفکر و کودک. د3.ش1.صص134-119.
Ashkenazi,S.,Rubinsten,O., & Henik, A. (2009). "Attention, automaticity, and developmental dyscalculia." Journal of Newopsychology, 23.Pp. 535-540.
Baker, C. (2001). Foundation of bilingual education and bilingualism(3rd edition) Clevedon:Multilingual Matters.
Bialystok, E., Craik, F.I.M., Grady, C., Chau, W., Ishii, R., Gunji, A. & Pantev, C. (2005). "Effect of
Bilingualism on cognitive control in the siom task: evidence from MEG." Neuro Image. 24. Pp.40-49.
Bialystok, E. (2008). "The development of two type of control in monolingual and bilingual children." Journal of Bilingualism:Language and Cognition. 26.Pp.81-93.
Bialystok, E., & Viswanathan, M. (2009). "Component of executive control with advantages for bilingual children in two cultures" Journal of Cognition. 112(3).Pp.494-500.
Blumenfeld, H.K., & Marian, V. (2011)."Bilingualism influences inhibitory control in auditory comprehension. " Journal of Cognition. 118. Pp.245-257.
Blumenfeld, H. K., & Marian, V. (2014). "Cognitive control in bilinguals: Advantages in Stimulus–Stimulus inhibition." Bilingualism: Language and Cognition. 17(03).Pp. 610-629.
Carlson, S.M., & Meltzoff, A.N. (2008). "Bilingual experience and executive functioning in young children." Journal of Developmental Science. 11(2). Pp.282-298.
Cushen, P.J., & Wiley, J. (2011). "Aha!Voila!Eureka! Bilingualism and insightful problem solving."Journal of Learning and Individual Differences. 21. Pp.458-462.
Floyd, R.G., Mcgrew, K.S., Barry,A., Rafael, F., & Rogers, J. (2009). "General and specific effects on cattle-horn-carroll broad ability composites." Journal of School Psychol Rev. 38(2).Pp. 249-265.
Fournier, V.S., Lariguarderie, P., & Gaonsch, D. (2008). "More dissociation and interaction with in central executive functioning." Journal of Acta Psychology. 129. Pp.32-48.
Kadosh, R.C., Gevers,W., & Notebaert, W. (2011). "Sequential analysis of the numerical stroop effect reveals response & suppression." Journal of Experimental Psychology.37(5). Pp. 1243-1249.
Kohnert, K., & Yim, S.J. (2006). "Do language based processing tasks separate children with language impairement from typical bilinguals?". Journal of Learning Disabilities Research and Practice. 21(1). Pp.19-29.
Maehler, C., & Schuchardt, K. (2011). "Working Memory in children with Learning disabilities: Rethinking the criteria of discrepancy." Journal of Disability, Development and Education. 58 (1). Pp.5-17.
Macnamara, J. (1996). Bilingualism and primary education. Edinburgh. Scotland: Edinburgh University Press.
Mechelli, A. Crinion, J. T,. Noppeney, U. O’Doherty, J. Ashburner, J. Frackowiack, R.S.(2004)."'Neurolinguistics: Structural plasticity in the bilingual brain." .Journal of Nature. 431- 757.
Peal, E., & Lambert, W.E. (1962). "The relation of bilingualism to intelligence." Psychological Monographs. 76. Pp. 1-23.
Poulin-Dubois, B., Blaye, A., & Bialystok, E. (2011). "The effect of bilingualism on executive function." Journal of Experimental Child Psychology. 108(3).Pp. 567-579.
Prior, A., & MacWhinney, B. (2010)."A bilingual adadvantage in task switching." Journal of Bilingualism: Language and Cognition. 13(2).Pp. 253-262.
Synder, H., Miyake, A., & Hankin, B.L. (2015). "Advancing understanding of executive function impairments and psychopathology." Journal of Front Psychol. 6. Pp. 72-81.