بررسی میزبان‌گزینی واژه‌بست در کردی اردلانی بر اساس نظریۀ فاز

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 دانش‌آموختۀ دکتری زبان‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 استادیار گروه زبان‌شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده
هدف مقالۀ حاضر، بررسی چگونگی میزبان­گزینی واژه­بست­ها در کردی اردلانی بر اساس نظریۀ فاز است و اینکه نظریۀ فاز تا چه اندازه در تبیین میزبان­گزینی واژه­بست­ها در کردی اردلانی کار‌آمد است؟ گردآوری داده­ها بر اساس شیوه­های میدانی، کتابخانه­ای و استفاده از شم زبانی پژوهشگران صورت گرفته است. پژوهش حاضر با تکیه بر تحلیل نظری سیتکو مبنی بر دوگانه بودن شرط نفوذناپذیری فاز به بررسی گزاره­های تک­مفعولی در کردی اردلانی و تحلیل نظری آن­ها پرداخته است. نتیجۀ تحلیل نشان می‌دهد که میزبان­گزینی واژه­بست­ها در کردی اردلانی به متمم فاز اول یعنی گروه فعلی هسته­ای محدود است. بنابراین، عناصری که در این محدوده قرار می­گیرند می­توانند میزبان مناسبی برای واژه­بست مطابقه باشند. از این‌ رو، مفعول مستقیم و جزء غیرفعلی فعل مرکب بهترین انتخاب برای واژه‌بست­ها خواهد بود. همچنین، واژه‌بست می‌تواند صفات وابسته به مفعول ­­و قیدهای مقدار را به­عنوان میزبان برگزیند، به شرط آنکه این عناصر به فاز اول محدود باشند. در این صورت واژه­بست به­طور نظام‌مند این عناصر را به­منزلۀ میزبان برمی‌گزیند. در بررسی محدودیت­های موجود در انتخاب میزبان، قیدها محدودیت جایگاهی دارند؛ بدین معنا که اگر قید در محدودۀ فاز اول قرار گیرد، مانند قیدهای مقدار که دامنۀ محدود دارند، میزبان مناسبی برای واژه­بست محسوب می­شود. اما اگر خارج از محدودۀ متمم فاز اول باشد، یعنی قیدهای با دامنۀ گسترده نظیر قیدهای حالت، واژه­بست نمی­تواند آن را به­منزلۀ میزبان برگزیند و در صورت انتخاب، جمله غیردستوری خواهد بود. بنابراین، می­توان گفت که نظریۀ فاز توانایی تبیین چگونگی میزبان­گزینی واژه­بست­های مطابقه در کردی اردلانی را دارد و جایگاه اتصال واژه­بست به میزبان توسط فاز تعیین می­شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


منابع
بدخشان، ابراهیم؛ کریمی، یادگار؛ رنجبر، روزیتا. (1393)، « حالت‌نمایی در کردی سورانی »، زبانشناسی و گویش‌های خراسان، شماره 2، صفحه 1-28.
حسینی، نرگس. (1395)، «توزیع واژه‌بست در زبان کردی اردلانی». پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه کردستان.
حیدری‌زادی، رضا؛ حسینی معصوم، سیدمحمد؛ نجفیان، آرزو؛ روشن، بلقیس.(1395)، «تحلیل یک نوع فعل مرکب فارسی بر اساس نظریه اشتقاق فاز»، زبانشناسی و گویش‌های خراسان، شماره 15، صفحه 53-74.
دبیرمقدم، محمد. (1392)، رده‌شناسی زبان‌های ایرانی(جلددوم)، تهران: ‌انتشارات سمت.
رنجبر، روزیتا. (1394)، «بررسی حالت و مطابقه در کردی سورانی( بانه‌ای و سنندجی)، رویکرد کمینه‌گرا». پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
رنجبر، روزیتا. (1397)، تبیین حالت و مطابقه درزبان کردی، تهران: انتشارات لوح محفوظ.
شقاقی،ویدا. (1374)، «واژه‌بست چیست؟آیا در زبان فارسی چنین مفهومی وجود دارد». مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبایی، شماره 83، صفحه 141-153.
کریمی، یادگار. (1393)، «نگاهی به میزبان‌گزینی واژه‌بست‌ها از منظر نظریه فاز». مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبایی، شماره 332، 1027-1042.
محمد ابراهیمی، زینب و دانش‌پژوه، فاطمه.(1387)، «واژه‌بست و روابط نحوی ـ معنایی آن با فعل در زبان کردی(گویش سورانی)»، پژوهشنامه علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، شماره 58، صفحه145-168.

Bibiography
Baker, M. (2015). Case: Its Principles and Its parameters, Cambridge University Press.
Chomsky. N. (2000). Minimalist inquiries: the framework. In Martin, R., Michaels, D. & Uriagereka
Chomsky, N. (2001). Derivation by Phase. In M. Kenstowicz, Ken Hale: A Life in Language (pp. 1-54). Cambridge, MA: MIT Press.
A Three factors in language design. Linguistic Inquiry 36(1): 1–22.. Chomsky, N. (2005) Chomsky. N Chomsky, N .(2008). On phases. In Freidin, R., Otero, C. & Zubizarreta, M-L. (Eds.), Foundational Issues in Linguistic Theory. Cambridge, MA: MIT Press.
Citko, Barbara. (2014). Phase Theory. Cambridge University Press.
Dabir-Moghaddm, M.(2012). Linguistic Typology: An Iranian perspective, Journal of Universal Language, V.13, pp. 31-70.
Dixon, R. (1994). Ergativity. Cambridge: Cambridge University Press.
Grohmann, Kleanthes K. (2009). Explorations of Phase Theory: Interpretation at the Interfaces, New York: Oxford University Press.
Holmberg, A.,& Odden, D. (2004). Ergativity and role-marking in Hawrami. Paper presented at Syntax of the world’s languages (SWL 1), Leipzig, Germany.
Karimi, Y. (2013). Extending Defective Intervention Effects. The Linguistic Review 30:1, 51-75.
Katamba, F. (1993). Morphology. London: Mcmillam Press LTD.
Kazemi, F. Ranjbar, R. (2019). Affixation in Ardalani Kurdish Based on Distributed Morphology, Theory and Practice in Language Studies,4, pp. 459-46.
Spencer, A. 7 & A. R. Luis. (2012). Clitic, an Introduction. Cambridge University Press.
Syed, Saurov and Andrew Simpson. (2017). On the DP/NP status of nominal projections in Bangla: Consequences for the theory phases. Glossa: a journal of general linguistic 2(1):68, pp. 1-24.
Wackernagel, J. (1892). “UbereinGesetz der Indo-Germanischen Wortstellung”. IndogermanischeForschungen, 1, 333-436.
Woolford, E. (2006). Lexical Case, Inherent Case, and Argument Structure. Linguistic Inquiry 37, 111–130.
Zwicky, A. (1977). On Clitics. Bloomington: Indiana University Linguistics Club.
Zwicky, A. & G. Pullum (1983). “Cliticization verses Inflection: English n t”. Language, 59, 502-13.
Zwicky, A. (1985). Clitks and particles. Language 61:283-305.