نشانه - معناشناسی گفتمانی تن‌نگاشته‌های ایران

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.
2 دانشیار زبان و ادبیات فرانسه، دانشگاه آزاد، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.
چکیده
با التفات به تحلیل گفتمان پدیدارشناختی از‌منظر نشانه ـ معناشناسی، نظام معنایی تن‌نگاشته معطوف به بازتولید زبانی است. گفتمان وجوه ادراک حسی را برای سوژه پدیدار می‌سازد. جسمانه راهی است به‌سوی ادراک حسی ابعاد گمشدۀ معنا و تجربۀ زیستۀ پدیداری. پس از طرح دیدگاه‌های پدیدارشناختی، هوسرل و همکاران نظریۀ تن را در ارتباط سوژه با ادراک حسی مطرح کرده است. لاندوفسکی در تداوم ایدۀ نقصان معنا نظام معنایی تصادف و تطبیق را بیان کرده است. هدف از این پژوهش، بررسی چگونگی فرایند ادراک حسی تن‌نگاشتۀ پدیداری با رویکرد نشانه ـ معناشناسی ـ گفتمانی است. به بیان دیگر، پرسش اصلی این پژوهش این است که سوژۀ ادراکی حسی در تعامل معنادار با تن‌نگاشتۀ زبانی، چگونه نظام معنایی را درون گفتمان استعلا می‌بخشد؟ در روند پژوهش با بسط نظریۀ مرلوپونتی و لاندوفسکی، تن‌نگاشتۀ نوشتاری را با رویکرد نشانه ـ معناشناسی مکتب پاریس مطالعه می‌کنیم و به فرایند کشف، تولید و دریافت معنا خواهیم پرداخت. این پژوهش از نوع کیفی است و به روش توصیفی ـ تحلیلی صورت پذیرفته است. در‌نهایت، در پژوهش حاضر مشخص شد که تن‌نگاشتۀ پدیداری نظام معنایی زبان را به‌سوی کشف تجربۀ زیسته حضور سوق می‌دهد و لایه‌های پنهان معنا را هویدا و معناهای آشکار را غایب می‌کند. این ویژگی فراگفتمانی است که برای دستیابی به قدرت و جاودانگی در درون گفتمان متجلی می‌شود و نظام معنایی گفتمان را استعلا می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


*آقاگل زاده، فردوس (1385) تحلیل گفتمان انتقادی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
*امیرپور، فرزانه. (1397) بررسی الگوی تحلیل گفتمان میشل فوکو و مباحث علم معانی در نامه های عاشقانه چهار منظومه غنایی. فصل نامه متن شناسی ادب فارسی. شماره دوم: دانشگاه اصفهان.
* پاکباز، رویین (1383) دایره المعارف هنر. تهران: انتشارات فرهنگ معاصر.
* پیپلز، جیمز و بایلی ،گریک (1395). نقاشی، خالکوبی و نقش اندازی بر بدن. برگردان: پرستو جوزانی. مجله اینترنتی انسان شناسی و فرهنگ.
* حسینی، سید ساعد (1390). تاریخ کامل ایلام. تهران: نشر کیهان.
* دلاوری، مونا (1390). بررسی مفاهیم و نقوش وشم ها روی بدن از دیرباز تا کنون در منطقه خوزستان. پایان نامه کارشناسی ارشد. گروه نقاشی. دانشکده هنر و معماری تهران مرکزی. دانشگاه آزاد اسلامی.
* دهخدا، علی اکبر (1377). لغت نامه. جلد ششم. مدخل حرف خ. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
* رضایی، رضا. (1395). نظام روایی گفتمان در ادبیات داستانی معاصر ایران در چارچوب رویکرد نشانه معناشناسی. رساله دکتری رشته زبان شناسی همگانی. تهران. دانشگاه تربیت مدرس.
* سامانی اسلامی، افشین (1389) خالکوبی یا تاتو. http://iranlegalmedicine.blogfa.com
*ساروخانی، باقر. (1372) جامعه شناسی و مسائل ارتباط جمعی. تهران: اطلاعات.
* سبزکار، اسما (1396). مرلوپونتی و روش تحلیل آثار نقاشی. چاپ اول. تهران: هرمس.
* سلیمی، اصغر. (1383) گفتمان در اندیشه فوکو. کیهان فرهنگی. شماره 219. تهران: کیهان.
* شعیری، حمیدرضا (1385). تجزیه و تحلیل نشانه معناشناختی گفتمان. تهران: سمت.
* شعیری، حمیدرضا (1381). مبانی معنا شناسی نوین. تهران: سمت.
* شعیری ، حمید رضا ( 1391). نشانه معناشناسی دیداری. تهران: سخن.
* صاحبی، سیامک (1398). تحلیل نشانه معناشناختی نظام های گفتمانی گلستان سعدی. پایان نامه دکتری رشته زبان شناسی همگانی. تهران. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
*صالحی زاده، عبدالهادی. (1390) درآمدی بر تحلیل گفتمان میشل فوکو. سال دوم، شماره سوم: مجله معرفت فرهنگی اجتماعی.
* صیاد، علیرضا (1395) تعلیم و تربیت تجسد یافته. سال ششم؛ شماره 15. فصلنامه پژوهش هنر: دانشگاه هنر اصفهان.
* عابدینی، گلناز, حیدری، احمد (1396). بررسی تطبیقی نقش اژدها در تاتو ایران و چین. شماره 6. آبان ماه، پژوهش در هنر و علوم انسانی.
* عباسی، علی (1395) نشانه معناشناسی روایی مکتب پاریس. چاپ اول. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
*عضدانلو، حمید. (1380) گفتمان و جامعه. تهران: سمت.
* علوی تبار، هدایت (1385). شگفتی وجود و رسالت فیلسوف از دیدگاه مرلوپونتی. پژوهشنامه ادبیات و علوم انسانی، ش50.
* فاتحی قهفرخی، مهدی (1387). بررسی سیر تحلیلی نقوش وشم در ایران. پایان نامه کارشناسی. دانشکده هنر و معماری تهران مرکزی. دانشگاه آزاد اسلامی.
* فاضلی، محمدتقی؛ حاجیان، سمیرا (1398). بررسی ارتباط بین نقش مایه های عیلامی و نقوش خالکوبی متداول در منطقه خوزستان. پیکره، بهار و تابستان. شماره 15. اهواز: دوفصل نامه دانشکده هنر.
* فرکلاف، نورمن (1379) تحلیل انتقادی گفتمان. ترجمه فاطمه شایسته پیران و دیگران. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه.
* فوکو، میشل (1379) فراسوی ساختگرایی و هرمنوتیک. ترجمه حسین بشیریه. تهران: نشر نی.
* کارمن، تیلور (1390). مرلوپونتی. ترجمه مسعود علیا، تهران: ققنوس.
* گرماس، آلژیرداس ژولین (1398) نقصان معنا. ترجمه و شرح حمیدرضا شعیری. تهران: علم.
* لطفی پور ساعدی، کاظم. (1372) درآمدی بر سخن کاوی. مجله زبان شناسی. دوره 10. شماره 1.
* محسنیان راد، مهدی. (1369) ارتباط شناسی. تهران: سروش.
*مرلوپونتی، موریس (1375). در ستایش فلسفه. ترجمه ستاره هومن. تهران: مرکز.
* معین، بابک (1394). معنا به مثابه تجربه زیسته. چاپ اول. تهران: سخن.
* مولوی بلخی، جلال الدین محمد (1363). مثنوی معنوی. تهران: انتشارات مولی.
References :
-Baldwin, Thomas (2004), Maurice Merleau-Ponty: Basic Writing, Routledge Taylor & Francis Group, London and New York.
- Cuyper, C. & Perez-Cotaps M. L. (2010). Dermatologic Complications with Body Art:
Tattoos, Piercings and Permanent Make up. London: springer.
- Fontanille, J. (1987). Le savoir partagé: sémiotique et théorie de la connaissance chez Marcel Proust (Vol.) .John Benjamins Publishing.
- Fontanile Jaques, Sama et sema: Figres du corps, Paris, Maisonneuve & Larose, 2004.
- Fontanille, J. (Ed.). (1991). Le Discours aspectualisé: actes du colloque" Linguistique et sémiotique I" tenu à l'Université de Limoges du 2 au 4 février 1989 (Vol. 1). John Benjamins Publishing.
- Greimas Algirdas Julien, De l’imperfection, Perigueux, Fanlac, 1987.
-Grene, Marjorie (1993), the Aesthethic Dialogue of Sartre and Merleau-Ponty, Johnson (ed), The Merleau-Ponty Aesthethic Reader, The Northwestern University.
- Grishman, Roman (1964), Persia, from the Origin to Alexander the Great.
-Hillenbrand, Robert. (2000). Persian painting, London.
- Landowski, E. (2004). Passions sans nom: essais de socio-sémiotique III. Presses universitaires de France.
- Merleau-Ponty, M. (1962). Phenomenology of Perception. London: Routledge.
- Merleau-Ponty, M. (1945). Phenomenology de la Perception, Paris, Gallimard.
-Sassure F. de (1981) Msfr. Cite par P. Wunderli. Saussure-Studien…Tubingen.