پدیدارشناسی چالش‌های شکل‌گیری محیط یادگیری مکالمۀ عربی از نگاه دانشجویان

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران.
2 دانشیار بخش زبان و ادبیات عربی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
چکیده
محیط یادگیری درکنار سایر ارکان یادگیری یکی از مهم‏ترین عوامل بهبود برنامۀ درسی موفق و به‌تبع آن پیشرفت تحصیلی است. اهمیت محیط در یادگیری زبان با توجه به ضرورت کاربرد آن در محیط‏های واقعی، دوچندان است. علی‏رغم تلاش‏ گروه‏های عربی کشور برای تقویت محیط مکالمۀ عربی اما همچنان به‌نظر می‏رسد این محیط در بیشتر گروه‏ها به زبان فارسی باشد. اینکه علی‏رغم این تلاش‏ها چه موانعی سبب عدم شکل‏گیری چنین محیطی شده، مسئلۀ‏ این پژوهش است. بنابراین جستار حاضر می‏کوشد تا با رویکرد پدیدارشناسی و روش تحقیق کیفی، چالش‏های شکل‏گیری محیط‏ یادگیری مکالمۀ عربی را از طریق مصاحبه با دانشجویان تحلیل و راهکارهایی برای رفع آن‌ها پیشنهاد دهد. برخی از یافته‏ها نشان داد؛ چالش‏های محیط‏ یادگیری زبان عربی، شامل مواردی مثل عدم استفاده از فعالیت‏های گروهی، اضطراب، عدم اجبار به تکلم عربی، ارائۀ فارسی بیشتر درس‌ها، عدم تکلم استادان به عربی در محیط گروه و فقدان تکالیف مناسب برای خارج از کلاس است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


• آذر شب، م.ع.، و همایونی، س. (1394)، واکاوی فرهنگ ونقش آن در سیاست‌گذاری‌های برنامه‌ریزی‌های آموزش زبان (مطالعه موردی: آموزش زبان عربی در ایران)، علم زبان، سال 3، شماره 5، 89-15.
• احمد، ن.م.ع، (2017). البیئة التعلیمیة وأثرها علی التحصیل الدراسی بمرحلة الأساس بمحلیة شندی، رسالة الماجستیر، کلیة الدراسات العلیا والبحث العلمی، جامعة شندی.
• اسماعیلی، س. (1398)، دراسة فاعلیة استخدام التفکیر الناقد علی تنمیة مهارة المحادثة لدی متعلمی اللغة العربیة، مجلة دراسات فی تعلیم اللغة العربیة وتعلّمها، السنة الرابعة، العدد السابع، 93-114.
• ایمان‌زاده، ع.، و عبادی، ز. (1398)، تجربیات زیسته‌ی دبیران عربی از دلایل ناکارآمدی آموزش زبان عربی: مطالعه‌ای پدیدارشناختی، پژوهش‌های برنامه درسی، دوره نهم، شماره دوم، پیاپی 18، 1-26.
• بهرام‌بیگی، م. (1399)، چالش‌های موجود در تعیین کیفیت یادگیری زبان فرانسه در نظام آموزش عالی ایران، دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، سال 11، شماره 21، 7-30.
• تاج‌الدین، ض. (1391)، بررسی کتاب صدی الحیاة بر اساس هفت اصل آموزش زبان ارتباطی، پژوهش‌های ترجمه در زبان وادبیات عربی، دانشگاه علامه طباطبائی، دوره 2، شماره 2، 35-55.
• ترکمان، م.، جلالیان، س.، و دژدار، ا. (1395)، نقش معماری و عوامل کالبدی محیط آموزشی بر تسهیل یادگیری کودکان، ماهنامه شباک (شبکه اطاعات کنفرانس‌های کشور)، سال دوم، شماره 11 ، پیاپی 18، 1-13.
• توحیدفر، ف. (1391)، رابطه میان ادراک از محیط یادگیری، رویکرد یادگیری و عملکرد تحصیلی دانشجویان دانشگاه یزد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا.
• چستن، ک. (1390)، گسترش مهارت‌های آموزش زبان دوم، مترجم: محمود نورمحمدی، چاپ پنجم، تهران: رهنما.
• داودی، آ.، کشتی‌آرای، ن.، و یوسفی، ع. (1394)، تبیین پدیدارشناسانه اصول برنامه درسی «تجربه تدریس» (کارورزی) در دانشگاه فرهنگیان، دو فصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی، سال سوم، شماره 6، 5-28.
• راشد، ع. (2006)، سلسلة المعلم الناجح ومهاراته الأساسیة؛ إثراء بیئة التعلم، الطبعة الأولی، القاهرة: دار الفکر العربی.
• رحیمی، ب. (1397)، فراتحلیل چالش‌های محیط آموزش عالی در قرن بیست و یکم به عنوان الگوی جهت‌گیری برنامه‌های درسی، دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، سال نهم، شماره 17، 115-166.
• رسول‌نژاد، ع.، و خاکپور، ح. (1398)، آسیب شناسی ریزش دانشجو در رشته زبان و ادبیات عربی (تمایز در افق زیست جهان)، پژوهش‌نامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی، سال نوزدهم، شماره هشتم، 155-175.
• رضایی، ح.، و بمانی، ن. (1395)، نقش محیط یادگیری در ارتقای آموزش و معرفی ابزارهای اندازه‌گیری محیط یادگیری، فصلنامه علمی پژوهشی توسعه آموزش جندی شاپور، سال هفتم، شماره 1، 37-47.
• ریچاردز، ج.، و راجرز، ت. (1392)، رویکردها و روش‌ها در آموزش زبان، ترجمه: علی بهرامی، چاپ چهارم، تهران: رهنما.
• ریچاردز، ج.، و راجرز، ت. (1396)، رویکردها و روش‌ها در آموزش زبان، ترجمه: علی بهرامی، ویراست سوم، چاپ اول، تهران: رهنما.
• زارع زوارکی، ا. (1391)، طراحی آموزشی و محیط‌های یادگیری با رویکرد تلفیقی: نقدی بر مدل‌های پیشین و ارائه مدلی نوین در این زمینه، فصلنامه روان شناسی تربیتی، ش 24، سال 8، 27- 48.
• سامی الحلاق، ع. (2014)، المرجع فی تدریس مهارات اللغة العربیة وعلومها. طرابلس: المؤسسة الحدیثة للکتّاب.
• شفیعی، س.، مظفری پور، ر.، و نوشی، م. (1396)، پدیدارشناسی دیدگاه دانش‌آموزان دوره‌ی متوسطه با هوش‌های چندگانه، نسبت به زبان انگلیسی و یادگیری آن، فصلنامه تازه‌های علوم شناختی، سال 19، شماره 3، 83-95.‎
• شفیعی، ن. (1396)، رابطه علّی ادراک از محیط یادگیری سازنده‌گرا و گرایش به یادگیری مادام‌العمر با میانجی‌گری تفکر سیستمی فردی، انگیزش درونی، رویکرد یادگیری عمیق و قابلیت یادگیری فردی در بین دانشجویان دانشگاه شهید چمران، رساله دکتری رشته روانشناسی ترتبیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز.
• شیرازی‌زاده، م.، مرادخانی، ش.، و کریم پور، م. (1396)، بررسی اضطراب و عملکرد نگارش در انگلیسی به عنوان زبان خارجی: آیا کمال‌گرایی تفاوتی ایجاد می‌کند؟، مجله پژوهش‌های زبانشناختی در زبان‌های خارجی، دوره 7، شماره 1، 153-177.
• صنعتی، ا. (1394)، طراحی مدرسه ابتدایی دخترانه با رویکرد محیط یادگیری انعطاف‌پذیر (گرگان)، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گنبدکاووس.
• ضیاء حسینی، م. (1385)، روش تدریس زبان خارجی/دوم، چاپ اول، تهران: رهنما.
• عبدالحی، ح. (1391)، سهم محیط آموزش و یادگیری زبان انگلیسی در ایران در یادگیری خودتنظیم، پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته آموزش زبان انگلیسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه کاشان.
• علی زایر، س.، و اسماعیل عایز، ا. (2014)، مناهج اللغة العربیة وطرائق تدریسها، الطبعة الأولی، عمان: دار صفاء للنشر و التوزیع.
• غلامی، ف.، عارفی، م.، فتحی واجارگاه، ک.، و ابوالقاسمی، م. (1396)، چالش‌های آموزش زبان انگلیسی در نظام آموزشی ایران از دیدگاه مدیران آموزشی و دبیران زبان انگلیسی، فصلنامه علمی-پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال هشتم، شماره 2، پیاپی 30، 161-194.
• فلاحیان، ن.، آرام، م.، نادری، م.، و احمدی، آ. (1391)، روش آموزش مطالعات اجتماعی (ویژه تربیت-معلم رشته آموزش ابتدایی). چاپ دوم، تهران: شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی ایران.
• گال، م.، بورگ، و.، و گال، ج. (1396)، روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم تربیتی و روان‌شناسی، جلد دوم، مترجمان: احمدرضا نصر و دیگران، چاپ نهم، تهران: انتشارات سمت و دانشگاه شهید بهشتی.
• لارسن فریمن، د.، و اندرسون، م. (1390)، اصول و فنون آموزش زبان، ترجمه منصور فهیم و مستانه حقانی، ویراست سوم، تهران: رهنما.
• محمدی، د. (2017)، مجموعة العربیة بین یدیک فی ضوء مبادئ تعلیم اللغة لغیر الناطقین بها، مجلة دراسات فی تعلیم اللغة العربیة وتعلّمها، جامعة شیراز، العدد 1، 69-88.
• محمدی، ع. و محمدی، ج. (1393)، بررسی دیدگاه اعضای هیئت علمی درباره محیط یادگیری دانشگاه علوم پزشکی زنجان، مجله توسعه آموزش در علوم پزشکی، دوره 7، شماره 15، 117-126.‎
• محمدی، ع. و محمدی، ج. (1392)، ادراک دانشجویان از محیط یادگیری و آموزشی در دانشگاه علوم پزشکی زنجان، مجله توسعه آموزش در علوم پزشکی، دوره 6، شماره 11، 50-60.
• یول، ج. (1392)، بررسی زبان، مترجم: علی بهرامی، ویراست چهارم، تهران: رهنما.
• Al-Ayed, I.H. and Sheik, S.A., 2008. Assessment of the educational environment at the College of Medicine of King Saud University, Riyadh. EMHJ-Eastern Mediterranean Health Journal, 14 (4), pp. 953-959.
• Prameswari, S.J. and Budiyanto, C., 2017. The development of the effective learning environment by creating an effective teaching in the classroom. IJIE (Indonesian Journal of Informatics Education), 1(1), pp.79-86.
• Stadler-Altmann, U, Learning environment: The influence of school and classroom space on education, CHAPTER 23, Link: https://b2n.ir/p89778 .