بررسی مقابله‌ای استعاره‌های مفهومی شادی و ترس در ادبیات نوجوان در دو زبان فارسی و اسپانیایی: رویکردی شناختی

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 استادیار زبانشناسی، گروه زبانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
2 دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد زبان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
چکیده
استعارۀ مفهومی از مباحث مهم در زبان‌شناسی شناختی است. در این رویکرد، اعتقاد بر این است که استعاره پدیده‌ای شناختی است و آنچه در زبان ظاهر می‌شود تنها نمود این پدیدۀ شناختی است. در پژوهش حاضر، سعی بر آن است که از میان مفاهیم بنیادین احساس (غم، شادی، ترس، خشم، عشق و شرم)، احساسات شادی و ترس با استفاده از روش کتابخآن‌های و مطالعۀ موردی هشت رمان نوجوان از دو نویسندۀ ایرانی (یک زن و یک مرد) و دو نویسندۀ اسپانیایی (یک زن و یک مرد) ــ دو اثر از هر نویسنده ــ موردتحلیل قرار گیرند و همچنین به مقایسۀ استعاره‌های مفهومی حوزه‌ها‌ی مقصد شادی و ترس در ادبیات نوجوان در زبآن‌های فارسی و اسپانیایی پرداخته شود. برای این منظور، استعاره‌های مفهومی شادی و ترس از هشت رمان منتخب استخراج شد و نام‌نگاشت و همچنین حوزۀ مبدأ آن‌ها مشخص شد. در مرحلۀ بعد این نام‌نگاشت‌ها با هم مقایسه شدند و نقاط اشتراک و اختلاف آن‌ها مشخص شدند. در این رابطه بعضی از مفاهیم حوزه‌های مبدأ مانند رنگ، تأثیرات فیزیولوژیکی و رفتاری، نور و تاریکی با جزئیات شرح داده شد و با تحلیل داده‌های به‌دست آمده، تأثیر جنسیت نویسنده و همچنین فرهنگ جامعه‌ای که در آن رشد یافته است در کمیت و کیفیت استفاده از استعاره‌های شادی و ترس بررسی شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


بارسلونا، آنتونیو؛ ترجمه فرزان سجودی، لیلا صادقی و تینا امراللهی (1390). استعاره و مجاز: با رویکردی شناختی. تهران: انتشارات نقش جهان.
حسامی، تورج؛ آزیتا افراشی و بئاتریس سالاس (1391). «بررسی تطبیقی استعاره‌های مفهومی جهتی در زبان‌های اسپانیایی و فارسی». فصلنامه پژوهش‌های زبان و ادبیات تطبیقی. دوره 3. شماره 4. زمستان 1391. صص 1 تا 23.
حسن‌زاده، فرهاد (1395). زیبا صدایم کن. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
حسن‌زاده، فرهاد (1395). هستی. چاپ چهارم. تهران: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان.
زورورز، مهدیس، آزیتا افراشی و مصطفی عاصی (1392). «استعاره‌های مفهومی شادی در زبان فارسی: یک تحلیل پیکره‌مدار». مجله زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان دانشگاه فردوسی مشهد. شماره 9. پاییز و زمستان 1392. صص 49 تا 72.
شرف‌زاده، محمدحسین و امین زارع (1391). «بررسی شناختی مفهوم استعاری ترس در زبان فارسی». مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبائی. شماره 280. صص 400 تا 407.
کلهر، فریبا (1378). هوشمندان سیاره‌ی اوراک. تهران: قدیانی: کتاب‌های بنفشه.
کلهر، فریبا (1392). دختر نفرین شده. تهران: نشر آموت.
کووچش، زلتان؛ ترجمه نیکتا انتظام (1394). استعاره در فرهنگ، جهانی‌ها و تنوع. تهران: انتشارات سیاهرود.
مولودی، امیر سعید و غلامحسین کریمی‌دوستان (1396). «رویکرد پیکره‌بنیاد به استعاره‌های شناختی در زبان فاسی: مطالعه‌ی حوزه‌ی مقصد ترس». فصلنامه‌ هنر زبان. دوره 2. شماره‌ 4. صص 7 تا 40.
مولودی، امیر سعید، غلامحسین کریمی‌دوستان و محمود بی‌جن‌خان (1394). «کاربست رویکرد پیکره ‌بنیاد تحلیل الگوی استعاری در زبان فارسی: مطالعه‌ی حوزه‌ی خشم». نشریه پژوهشهای زبانی. سال 6. شماره 1. بهار و تابستان 1394. صص 99 تا
Gallego García, Laura (not published officially). La Casa del Crepúsculo.
Gallego García, Laura (2004). El Coleccionista de Relojes Extraordinarios. Madrid: Ediciones Sm.
Kövecses, Zoltán (1986). Metaphors of Anger, Pride and Love. A lexical approach to the structure of concepts. Pragmatics and beyond. VII: 8. Amesterdam & Philadelphia: John Benjamins.
Kövecses, Zoltán (1995). “Language and Emotion Concepts?”. Cambridge: Cambridge University Press.
Kövecses, Zoltán (2010). Metaphor: A practical introduction. Second edition. New York: Oxford University Press.
Lakoff, George & Mark Johnson (1998). Metaphors We Live By. Chicago: The University of Chicago Press.
Ruiz Zafón, Carlos (1995). Las Luces de Septiembre. Madrid: Editorial Planeta.
Ruiz Zafón, Carlos (2010). El príncipe de la Niebla. Madrid: Editorial Planeta.
Taylor, John & Robert E. MacLaury (1995). Language and Cognitive Construal of the World. Berlin, New York: Mouton de Gruyter.