تأثیر تکنیک چهارمرحله‌ای کل‌واژه‌های تصویری بر شناخت زبانی کودکان دیرآموز از دیدگاه‌ روان‌شناسی زبان؛ مطالعۀ موردی

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 دانشیار زبان‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
2 کارشناس ارشد زبان‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
چکیده
دیرآموز دانشآموزی است که توانایی یادگیری مهارت‌های تحصیلی ضروری را دارد، ولی میزان و عمق یادگیری وی نسبتبه متوسط همسالانش کم‌تر است. دانش‏آموزان دیرآموز در یادگیری زبان و خواندن و نوشتن مشکلات زیادی دارند. هدف این تحقیق ارائۀ راهکاری جدید برمبنای نظریه‏های زبان‌شناسی و روان‌شناسی زبان برای افزایش رشد شناخت زبانی این کودکان است. به این منظور، سعی شد با استفاده از تکنیک کل‏واژه‏های تصویری با روشی ابداعی، از تمام حواس کودک در یادگیری او استفاده شود. داده‏های این تحقیق به‌صورت میدانی و موردی از دختری سیزده ساله و دیرآموز ساکن مشهد جمع‏آوری شده ‏است. برنامۀ پیشنهادی آموزشی در این تحقیق شامل چهار مرحله است. در مرحلۀ اول با استفاده از فلش‏کارت‏های کل‏واژه‏های تصویری و با استفاده از حواس دیداری و شنیداری کودک، بر روی مهارت خواندن کار شد. در مرحلۀ دوم، تأکید بر معنا و زنجیرۀ معنایی کلمات بود. در مرحلۀ سوم با داستان‏های کوتاهی سعی شد درک مطلب کودک تقویت شود. در مرحلۀ چهارم که مرحلۀ کاربردشناسی است، کودک توانایی ساخت جملات با معنی و داستان‏های کوتاه را به‏دست ‏آورد. برای پیش‏آزمون و پس‏آزمون از آزمون رشد زبان (TOLD) استفاده شده است. نتایج بهدست‏آمده نشان می‏دهد تکنیک کل‏واژه‏های تصویری بر روی رشد شناخت زبانی کودک دیرآموز مؤثر است و به‌جز تقلید جمله در تمام خرده‏آزمون‏های دیگر زبانی، کودک رشدی بین 18 تا 66 را نشان می‏دهد. این شیوه، به‌خصوص، گنجینۀ واژگان و درک مطلب او را افزایش داده است تا جایی که کودک می‏تواند داستان کوتاه معنی‏داری را بسازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ابوالقاسمی، ع.، گل پور، ر.، نریمانی، م.، قمری، ح. (1387). اثر بخشی‌ دو روش بازسازی شناختی و آموزش کنترل توجه بر اصلاح باورهای فراشناختی دانش‌آموزان مبتلا به اضطراب امتحان. فصلنامه روان شناسی کاربردی، 1(3)، 323- 341.
امراللهی بیوکی, ف., حسین خانزاده, ع. (1396). تأثیر تکنیک خودآموزش‌دهی در بهبود عملکرد خواندن و خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان نارساخوان. روانشناسی افراد استثنایی،7(25)ف 53-74.
برک، لورا. (2007). روان‌شناسی رشد (از لقاح تا کودکی). ترجمه‌ی، یحیی سیدمحمدی. (1391). تهران: نشر ارسباران چاپ 21.
زارعی زوارکی، ا.، جعفرخانی، ف.، (1392). بررسی کاربرد تصویر در آموزش. تعلیم و تربیت استثنایی، 13(7)، 36-27.
زرافشان، ح. ( 1390 ). تاثیر آموزش روش ارتباطی مبادله تصویر بر مشکلات ارتباطی کودکان درخودمانده. پایان نامه چاپ نشده دانشگاه علامه طباطبایی.
جباری،س. (1384). تاثیر آموزش فراشناختی خواندن با روش یادگیری مشارکتی (CIRC) بر میزان درک مطلب کودکان دیرآموز. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، شماره45، 93-82.
غفوریان،م.، عاشوری،م. (1396). دانش‌آموزان دیرآموز: ارزیابی پویا، ویژگی‌ها، شناسایی، شیوه‌های تدریس و بهبود ظرفیت یادگیری. تعلیم و تربیت استثنایی، 17(4)، پیاپی 147، 64-57.
گلفام،ارسلان.، یوسفی‌راد، فاطمه. (1381). زبان‌شناسی شناختی و استعاره . فصل‌نامه تازه‌های علوم‌شناختی، (15).
مشکوهالدینی، م. (1380). رشد زبان و فرضیه‌های زبان‌آموزی. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 263-286.
معینی پور، م. (1382). تاثیر بکارگیری کتابهای تصویری در بهبود سطح آموزش و یادگیری کودکان مبتلا به سندرم داون ، پایان نامه چاپ نشده.دانشگاه الزهرا(ع).
نایب لوئی، ف.، عاصی، م.، افراشی، آ. (1394). شبکه معنایی قالب بنیاد (فریم نت) در زبان فارسی. نشریه پژوهش‌های زبان‌شناسی تطبیقی، 5(9).
وطن‌دوست،نفیسه.، عابدی،احمد.، یارمحمدیان،احمد.، رضاپور،ابراهیم. (1392). مقایسه‌ی اثربخشی آموزش ادراک دیداری و شنیداری بر توانایی خواندن کودکان نارساخوان. فصلنامه کودکان استثنایی، 13 (4)، 34-43.
وکیلیان، منوچهر. (1385). روش‌ها و فنون تدریس. تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
Borah. R, R., (2013). Slow Learner: Role of Teachers and Guardians in Honing Their Hidden Skills. International Journal of Educational Planning and Administration. Volume 3, Number2, pp: 139-143.
Brydges, R., Manzone, J., Shanks, D., Hatala, R., Hamstra, S. J., Zendejas, B., & Cook, D. A. (2015). Self‐regulated learning in simulation‐based training: a systematic review and meta‐analysis. Medical education, 49(4), 368-378.
Fillmore, C. J. (1975). An Alternative to Checklist Theories of Meaning. In Proceedings of The First Annual Meeting of The Berkeley Linguistics Society, Ed. By Cathy Cogen Et Al.
Geeraerts, D. (1995). Cognitive Linguistics: Handbook of Pragmatics. Amsterdam: J. Benjamin Pub. Co.
Jane Baucum, N. (1967). A Study of Slow Learners with Special Emphasis in The Field of Secondary Mathematics, A Master’s Thesis in Education, Texas Technological College.
Newcomer, P.L. & Hammill, D.D. (1997). Test of Language Development-Primary, (3rd.). Austin, TX; PRO-ED.
Ready Lokanadha G., Ramar R., Kusuma A. (2006). Slow Learners Their Psychology and Instruction, Discovery Publishing House, India, New Delhi.
Piaget, J. (1983). Piaget’s Theory. In W. Kesson & P. Mussen (Eds.), History, Theory, and Methods (Vol. 1. Pp. 103–128). New York: Wiley.
Robert Fox, Stephen Oross (2016), Perceptual Deficits in Mildly Mentally Retarded Adults, Editor(S): Norman W. Bray, International Review of Research in Mental Retardation, Academic Press, Volume 18, Pages 1-27.
Spiess, M. A.، Meier, B.، And Roebers, C. M. (2016). Development And Longitudinal Relationships Between Children’s Executive Functions, Prospective Memory, And Metacognition. Cognitive Development 38: 99-113.
Suranjana, R. A. Ujjani, R. & Kanti, R. M. (2015). Peer Tutoring as A Remedial Measure for Slow Learners in A Medical School, Journal of Krishna Institute of Medical Sciences University 4(1):130-134.
Widyana, R., Dewi, N. (2020). The Use of Pictorial Media Card to Improve the Initial Reading Ability of Slow Learner Students. Jurnal Psikologi Ulayat: Indonesian Journal of Indigenous Psychology