معرفی «ساخت و تعبیر» به‌منزلۀ رویکردی تازه به ساخت‌واژه

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 دانشجوی دکتری زبان‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2 دانشیار گروه زبان‌شناسی دانشکاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.
3 استاد گروه زبان‌شناسی دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
چکیده
هدف مقالۀ حاضر معرفی رویکردی تازه به ساخت‌واژه با عنوان «ساخت و تعبیر» بوده است. برای تحقق این هدف بخش‌هایی از نظریۀ نقش و ارجاع، به ساخت‌واژه تسری داده شده، با دیدگاه تازه‌ای تلفیق یافته و رویکرد جدیدی با عنوان «ساخت و تعبیر» را شکل داده است. این رویکرد جدید برای تحلیل چگونگی مفهوم‌سازی در زبان و نحوۀ کارکرد دو پدیدۀ چند‌معنایی و هم‌معنایی و علت هم‌بستگی میان آن‌ها در قالب ساخت‌واژۀ اشتقاقی و بسیط و براساس تحلیل تعدادی وند و واژه که به‌صورت تصادفی انتخاب شده‌اند، ارائه و در سه مرحله اجرا شده است: در مرحلۀ اول، دیدگاه‌های ساخت‌واژی متفاوتی در زمینۀ چند‌معنایی موردنقد و بررسی قرار گرفته، در مرحلۀ دوم رویکرد پیشنهادی ارائه شده و در مرحلۀ سوم موارد مشکل‌ساز رویکردهای پیشین در چارچوب پیشنهادی، موردتحلیل قرار گرفته و به نتیجه رسیده است که کاربرد با معنا تفاوت دارد. کاربرد بنیاد زبان و محور مفهوم‌سازی است. کاربرد به‌صورت هم‌زمان و پیوسته هم با معنا و هم با صورت سازه‌ها در حال تعامل است و همین تعامل هم‌زمان و دائمی علت شکل‌گیری چند‌معنایی و هم‌معنایی هم‌بسته و در رقابت است. همچنین توانش کاربردی در ذهن گوینده است، بنابراین گوینده در بستر شناخت فرهنگی و بافت، با ایجاد تعامل میان کاربرد، معنا و صورت، ارجاع می‌دهد و شنونده واحد ارجاعی یا «ساخت» را تعبیر و استنباط می‌کند و بدین گونه مفهوم‌سازی صورت می‌گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Bamshadi, P. & Ghatreh. F. (2017). “Polysemy of the Suffix /i/ in Persian: A Survey Based on Construction Morphology”. Journal of Language Related Research. 15,125. [in Persian]
Barker, C. (1998). “Pisodic –ee in English: a thematic role constraint on new word formation”. Language 74.4.695-727.
Booij, G. (2010). Construction Morphology. Oxford: Oxford University Press.
Booij, G. and R, Lieber. (2004). “On the paradigmatic nature of affixal semantics in English and Dutch”.Linguistics 42.327-357.
Haghbin, F. (2006). “ Valiancy of Persian attributive verbs”. Journal of Language and Linguistics. 2,4 21-38. [in Persian]
Haspelmath, M. (2002). Understanding Morphology. ARNOLD, A member of the Hodder Headline Group LONDON. Oxford University Press Inc. New York.
Karimidoostan, G. & Moradi, A. (2011a.). “ A Semantic Study of the Suffixes /ande/ and /ar/ in Persian. Journal of Lingistic Research. 2,1, 101-127. [in Persian]
Koshani, K. (1992). “ Suffix Derivation in Persian.Tehran: Iranian University Publication Center. [in Persian]
Lieber, R. (2004). Morphology and Lexical Semantics. Cambridge: Cambridge University Press.
Rappaport Hovav, M. and Beth Levin (1992). –er nominals: implications for a theory of argument structure. In T. Stowell and E. Wehrli, eds. Syntax and Semantics, vol. XXVI. Syntax and the Lexicon. 127- 53. New York: Academic Press.
Moradi, A. & Karimidosstan, G. (2011b.) “A Semantic Study of the Suffix /i/ in Persian”. Journal of Comparative Linguistics Study. 1, 93-114. [ in Persian]
Rafiei, A. (2012). “The Concept of Do-makers of Derivational Words in Persian. Journal of Language and Linguistics. 7, 19-32
Taki, G. “A Classification of Derivational Suffixes in Persian Language. Journal of Language and Linguistics. 15. 125- [in Persian]
Van valin, R.D, jr. (2005). Exploring the syntax- semantics interface.Cambridge:Cambridge University Press.
Van valin, jr, R. and R, Lapolla. (1997). Syntax: structure, meaning and function.Cambridge:Cambridge University Press.