مبانی نظریه بازی های زبانی ویتگنشتاین و نقش آن در غلبه بر پیش فرض ها و سوگیری ها

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسنده
گروه آموزش علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، صندوق پستی 889-14665 تهران، ایران ایمیل: kamalnosrati1367@cfu.ac.ir
چکیده
هدف پژوهش، بررسی مبانی نظریه بازی‌های زبانی ویتگنشتاین و نقش آن در غلبه بر پیش‌فرض‌ها و سوگیری‌های نادرست است. در پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و با روش تحلیل مفهومی و استنتاجی، در بخش یافته‌ها با بررسی مبانی نظری بازی‌های زبانی ویتگنشتاین، ابتدا به نقد کاستی‌های فلسفه متقدم همچون مطلقیت امور، رویکرد تحلیلی محض و تعریف اشاره‌ای پرداخته و در ادامه به ویژگی‌های زبان همچون اجتماعی بودن، تغییرپذیری و بحث کاربرد و نقش ابزاری آن اشاره شد. همچنین، ضمن بیان رسالت فلسفه ویتگنشتاین، جایگاه و علت محوریت زبان در فلسفه او نمایان گردید و در نهایت به خاطر افق جدیدی که در نظریه بازی‌های زبانی نهفته است و با تکیه بر آن و همچنین شیوه کار ویتگنشتاین در فلسفه متاخر، مجموعه راهکارهایی جهت غلبه بر سوگیری‌ها ارائه شد. غلبه بر حس ذات باوری، بازنمایی دارای وضوح، خودتبعیدی تحمیلی، تجربه مشاغل و حرفه‌های متفاوت، تاکید بر تفاوت‌ها و طرح سؤالات مناسب از جمله این راهکارها هستند. در نتیجه می‌توان اذعان داشت که بسیاری از باورها و پیش-فرض‌های نادرست از طریق زبان به نسل‌های آینده منتقل می‌شود و به این دلیل خیلی از مسائل در طول تاریخ پابرجا مانده‌اند. از این‌رو، بایستی مفاهیم و اندیشه‌های غلط را در زبان ‌شناسایی و با حذف آنها از تکرارشان جلوگیری به عمل آید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


اعرافی، ع.، فتحعلی خانی، م.، فصیحی زاده، ع.، و فقیهی، ع ن. (1377). آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم‌و‌تربیت و مبانی آن. تهران: انتشارات سمت.
بهزادپور، س.، پوراعتماد، ح.، و اکبری زردخانه، س. (۱۳۹۹). انواع سوگیری‌های شناختی دخیل در ایجاد و حفظ اضطراب کودکی: یک مرور روایتی. تعالی بالینی، ۱۰ (۱)، ۵۲-70.
جلیلی مقدم، م. (۱۳۹0). زبان و بازی های زبانی در فلسفه ویتگنشتاین متأخر. رساله کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.
حامدنیا، ع. (1396). علل و انواع سوگیری. فصلنامه ثبات، 1، 53-56.
حجت، م. (1391). بی دلیلی باور، تاملی در درباب یقین ویتگنشتاین. تهران: هرمس.
فن، ک.‌ت. (1969). م‍ف‍ه‍وم‌ ف‍ل‍س‍ف‍ه‌ ن‍زد وی‍ت‍گ‍ن‍ش‍ت‍ای‍ن‌. ترجمه ک‍.‌ ق‍ره‌گ‍زل‍ی‌ (1381). تهران: مرکز.
کنی، آ. (2006). معماری زبان و ذهن در فلسفه ویتگنشتاین. ترجمه م ر. اسمخانی (1392). تهران: ققنوس.
کلاگ، ج س. (2011). ویتگنشتاین در تبعید. ترجمه ا. سنایی‌اردکانی (1394). تهران: ققنوس.
مگی، ب. (۱۹۸۸). فلاسفه بزرگ. ترجمه ع. فولادوند (۱۳۸۵). تهران: خوارزمی.
میردهقان، م.، نجاتی، و.، و گنجیان، گ. (۱۳۹۵). تفاوت عملکرد حافظه کاری و سوگیری توجه در واژگان زبان اول و دوم در فارسی آموزان چینی زبان. جستارهای زبانی، ۱ (۲۹)، ۱۹۷-۲۱۳.
نصرتی‌هشی، ک.، بختیار نصرآبادی، ح.، باقری‌نوع‌پرست، خ.، و رادمرد، س. (1396). مؤلفه‌های شک سازنده در اندیشه ویتگنشتاین متأخر و پیامدهای تربیتی آن در تربیت ذهن نقاد. پژوهش‌نامه مبانی تعلیم‌و‌تربیت،7 (1)، 5-26.
ویتگنشتاین، ل. (1921). رساله منطقی‌فلسفی. ترجمه و شرح س. دباغ (1393). تهران: هرمس.
ویتگنشتاین، ل. (1953). پژوهش‌های فلسفی. ترجمه ف. فاطمی (1380). تهران: مرکز.
ویتگنشتاین، ل. (1970). فرهنگ و ارزش. گردآورنده جی. اچ. فن رایت، با همکاری هایکی نیمان، ترجمه ا. مهرگان (1381). تهران: گام نو.
ویتگنشتاین، ل. (1969). در باب یقین. ترجمه م. حسینی (1383). تهران: هرمس.
Cherry, K. (2021). List of Common Cognitive Biases. Verywell Mind, Site link: https://www.verywellmind.com/cognitive-biases-distort-thinking-2794763
Caouette, J., Ruiz, S., Lee, C. C., Anbari, Z., Schriber, R. A., & Guyer, A. E. (2015). Expectancy bias mediates the link between social anxiety and memory bias for social evaluation. Cognition & Emotion, 29(5), 945–953. https://doi.org/10.1080/02699931.2014.960368
Hertel, P. T., Holmes, M., & Benbow, A. A. (2014). Interpretive habit is strengthened by cognitive bias modification. Memory, 22(7), 737–746. https://doi.org/10.1080/09658211.2013.820326
Hanke, K., Hans, K., Roel, B., & Greetje van der, W. (2013). Students’ Preconceptions and Perceptions of Science-Oriented Studies. International Journal of Science Education, 35(14), 2356-2375, DOI: 10.1080/09500693.2012.679324
Peters, M A., Burbules, N., & Smeyers, P. (2008). Showing and Doing: Wittgenstein as a Pedagogical Philosopher. Publisher: Routledge.
Platt, B., Waters, A. M., Schulte-Koerne, G., Engelmann, L., & Wiers, R. W. (2017). A review of cognitive biases in youth depression: attention, interpretation and memory. Cognition & Emotion, 31(3), 462–483. https://doi.org/10.1080/02699931.2015.1127215
Todd, E. M., Higgs, C., & Mumford, M. D. (2019). Bias and Bias Remediation in Creative Problem-Solving: Managing Biases through Forecasting. Creativity Research Journal, 31(1), 1–14. https://doi.org/10.1080/10400419.2018.1532268
Wittgenstein, L. (1980). Culture and value. edited by G. H. von Wright, trans, Peter winch. Oxford: Blackwell.
Wittgenstein, L. (2003). Movements of Thought: Diaries, 1930–1932, 1936–1937. In Ludwig Wittgenstein: Public and Private Occasions. ed. J. Klagge and A. Nordmann. Totowa, NJ: Rowman & Littlefield, 3–255.
Wittgenstein, L. (1967). Zettel. Ed. G. E. M. Anscombe and G. H. von Wright, trans. G. E. M. Anscombe. Oxford: Oxford University Press.
Wittgenstein, L. (1998). Notebooks 1914-1916. G. H. von Wright and G. E. M. Anscombe (eds.). Oxford: Basil Blackwell.
Wittgenstein, L. (1974). Philosophical Grammar. R. Rhees (ed.), A. Kenny (trans.). Oxford: Blackwell.

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از 22 تیر 1404