1
Assistant Professor of the Department of Arabic Language and Literature, Kosar University of Bojnord,
2
Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Farhangian University
Abstract
Point of view, as the most important aspect of the narrative structure, is the window through which the reader sees the different scenes of the story and the behavior of the characters. The author or the narrator, according to his purpose and skill, uses different methods of point of view in the narration. The present article deals with the descriptive-analytical method of studying the point of view in the tale "Fisherman and Monster" and its related narrative circles in the story collection "One Thousand and One Nights". In this way, the model of Jacques Fontaine, a contemporary semiotician, has been used. He considers the types of applied point of view in the discourse as "universal, cumulative or serial, selective, particularizing, parallel and conflicting ". Based on this, the research answers the question of which cognitive angles did the narrator use in the story of the fisherman and the monster and how? The findings of the research show that with every point of view and rotation, the author creates new form and new meaning in the story in order to have a greater impact on the structure and reach the meaning and purpose. He has used different types of
cognitive points of view based on purposefulness, but the "universal" one, due to the omniscient nature of the narrator and the use of description technique, has the highest frequency in the above-mentioned story and its narrative circles.
ـ قرآن کریم
ـ ألف لیلة ولیلة (2008). بیروت: دار صادر، الطبعة الثانیة، المجلد الأول، الطبعة الأولی: 1999.
ـ ایرانی، ناصر (1380). هنر رمان، تهران؛ نشر آبانگاه، چاپ اول.
ـ بینیاز، فتحالله (1388). درآمدی بر داستاننویسی و روایتشناسی، تهران: افزار، چاپ دوم.
ـ پراندوجی، نعیمه، نصیحت، ناهید (1397). نشانهمعناشناسی فرایند تنش در ایمان آوردن ملکۀ سبا، جستارهای زبانی، د9، ش 3 (پیاپی 45)، ص 35 ـ 61.
ـ پینالت، دیوید (1389). شیوههای داستانپردازی در هزار و یک شب، ترجمه فریدون بدرهای، تهران: هرمس، چاپ اول
ـ تمیمداری، احمد (1372). جستاری در هزار و یک شب، ادبیات داستانی، سال اول، شهریور، شمارة 11، صص 22 و23.
ـ ثمینی، نغمه (1379). عشق و شعبدهبازی (پژوهشی در هزار و یک شب) تهران: نشر مرکز، چاپ اول
ـ جلالی طحان، زهرا و خلیل اللهی، شهلا (1395). نشانهمعناشناسی زاویههای دید در داستان صلح بر اساس نظریۀ ژاک فونتنی، دوماهنامۀ جستارهای زبانی، د7، ش 1 (پیاپی 29) فروردین و اردیبهشت، صص 1 ـ 16
ـ داد، سیما (1390). فرهنگ اصطلاحات ادبی، چاپ پنجم، تهران: مروارید.
ـ حسینی، نجمه و صرفی، محمدرضا (1389). بررسی وجوه روایتی در روایتهای هزار و یک شب، نشریة ادب و زبان، دورة جدید، شمارة 27 (پیاپی 24)، بهار.
ـ رفعتخواه، فاطمه و علوی مقدم، مهیار (1399). تحلیل نشانه ـ معناشناسی زاویۀ دید در منظومۀ عاشقانۀ ورقه و گلشاه عیوقی، پژوهشنامۀ ادب غنایی، سال 18، شمارۀ 34، بهار و تابستان، صص 143 ـ 164.
ـ زختاره، حسن (1397). بررسی نشانهمعناشناختی کارکرد انگیزشی گفتهپردازی در هزار و یک شب، از میرایی تا نامیرایی، جستارهای زبانی، د9، ش 1 (پیاپی 43) فروردین و اردیبهشت، صص 139 ـ 153.
ـ ستاری، جلال (1384). هزار و یک شب و افسانۀ شهرزاد، تهران: بامداد، چاپ اول.
ـ شعیری، حمیدرضا (1395). تجزیه و تحلیل نشانه ـ معناشناسی گفتمان، تهران: سمت، چاپ چهارم.
ـ ................................ و آریانا (1390). چگونگی تداوم معنا در چهل نامۀ کوتاه به همسرم از نادر ابراهیمی، نقد ادبی، س 4، ش 14، تابستان، صص 161 ـ 185.
ـ ................................ و ساسانی، فرهاد (1386). زاویۀ دید و دید در گفتمان، مجلة علوم انسانی، دورة 15، شمارة 1، صص 69 ـ 86.
ـ ................................ و وفایی، ترانه (1388). راهی به نشانه ـ معناشناسی سیال: با بررسی موردی «ققنوس» نیما، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
ـ قربانی شهامت، مریم و همکاران (1399). کارکرد زاویۀ دید سوم شخص در خلق داستانهای وهمناک و بررسی آن در داستان «طاووسهای زرد» اثر منیرو روانیپور، دوفصلنامه روایتشناسی، سال 4، شماره 7، بهار و تابستان 1399، صص 145 ـ 166.
ـ محجوب، محمدجعفر (1383). ادبیات عامیانه در ایران (مجموعه مقالات) به کوشش حسن ذوالفقاری، چاپ دوم، تهران: چشمه.
ـ مستور، مصطفی (1395). مبانی داستان کوتاه، تهران: نشر مرکز.
ـ میرصادقی، جمال (1397). فرهنگ داستاننویسی، چاپ اول، تهران: فرهنگ معاصر
ـ میرصادقی، جمال و میرصادقی، میمنت (1399). واژهنامه هنر داستاننویسی، تهران: لوگوس، چاپ چهارم
ـ نصیحت، ناهید، پراندوجی، نعیمه (1401). واکاوی زاویه دید در داستان ابراهیم خلیل (ع) بر اساس نظریه ژاک فونتنی، دوفصلنامۀ روایتشناسی، سال 6، شماره 12، پاییز و زمستان، ص 507 – 526.
Articles in Press, Accepted Manuscript Available Online from 13 July 2025