بررسی طرحواره های ساختی گزاره های فعلی مرکب فارسی در چارچوب صرف ساختی

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 گروه زبانشناسی، واحدقم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
2 استادیار زبان شناسی، گروه زبان شناسی و مترجمی زبان انگلیسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه حضرت معصومه(س)، قم، ایران
3 گروه زبانشناسی، واحدقم، دانشگاه آزاد اسلامی،قم، ایران
چکیده
دراین پژوهش تحلیل طرح­واره­هایِ ساختی گزاره­های فعلی مرکب فارسی بر مبنای نظریۀ صرف ساختی بررسی شد و هدف آن شناسایی و سازمان­بندی طرح­واره­های ساختیِ گزاره­های فعلی مرکب فارسی شامل افعال مرکب و گروه­های فعلی (1036 مورد ) مستخرج از کتاب­های آموزش زبان فارسی بود. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی انجام شد و داده­ها با توجه به معیارهای رویکرد ساختی بررسی شدند. یافته­ها نشان­داد که تحلیل انواع گزاره­های فعلی مرکب به­کمکِ طرح­واره­های ساختی سبب­می­شود تا شباهت صوری و عدم­تمایز قطعی میان دسته­بندی­های ساخت­های فعلی­ مرکب در واژگان سلسله­مراتبی با شفافیت بالاتری نسبت به دسته­بندی­های قدیمی­تر بازنمایی­­شود و پیوستگی ساختی میان آن­ها در قالب شبکۀ واژگانی فعلی صریح­تر به­ نمایش در­آید.درمجموع، در این پیوستار، سه زیر طرح­واره برای گروه فعلی، دو زیرطرح­واره برای افعال مرکب و یک زیرطرح­واره برای افعال انضمامی به­ دست آمد.همچنین، تحلیل همۀ انواع گزاره­های فعلی مرکب فارسی به­کمک وراثت پیش­فرض و میزان انگیختگی در رابطۀ بُعد صوری و بُعد معنایی آن­ها انجام شد، چه ویژگی­ها واطلاعات سطح بالاتر در ساخت­های سطوح پایین­تر به­ارث­رود، همانند افعال مرکب انضمامی، چه این اطلاعات کمترحفظ شود یا به ارث نرود، همانندافعال مرکبی که معنای استعاری دارند.حاصل آن که، مشخص گردید که در این گزاره­ها، بُعد معنایی مستقل از بُعد صوری عمل­می­کند و لذا، عدم تقارن این دو مشکل­سازنیست، چون با یکدیگر در تناظر هستند.در نتیجه، با توجه به این رابطه، می­توان تحلیلی مقرون به­صرفه ارائه داد که در عین تنوع، همه را تحت تسلط طرح­واره ساختی عام و زیرطرح­واره­ها توجیه می­نماید و دیگر نیازی به راهحلهای استثنا برای موارد خاص نیست.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Arkan, F. & A. Safari (2017). An Analysis of Persian Compound Nouns as Constructions, Iranian Journal of Applied Language Studies, 9 (1), 33-58 [In Persian].
Audring, J. and Booij. G. (2007). Constructional Licensing in Morphology and Syntax. In G. Booij, et al. (eds.), On-line Proceedings of the Fifth Mediterranean Morphology Meetings (MMM5), Frejus 15-18 September 2005, University of Bologna.
Booij, G. (2007a). Construction Morphology and the Lexicon, In F. Montermini, G. Boyé & N. Hathout (Eds.), Selected Proceedings of the 5th Décembrettes: Morphology in Toulouse, Somerville: Cascadilla Press, 34–44.
_________ (2007b). The Grammar of Words: An Introduction to Linguistic Morphology, Second edition, Oxford: Oxford University Press.
_________ (2009). Compounding and Construction Morphology, In R. Lieber & P. Štekauer (Eds.), The Oxford Handbook of Compounding, Oxford: Oxford University Press, 201–216.
________ (2010a). Construction Morphology. Language and Linguistics Compass, 3(1): 1-13
________ (2010b). Construction Morphology. Oxford: Oxford University Press.
________ (2013). Inheritance issues in Construction Morphology, N. Gisborne and A. Hippisley (Eds.), Default Inheritance. Oxford: Oxford University Press.
________ (2017). Inheritance and Motivation in Construction Morphology. In Defaults in Morphological Theory , ed.Nikolas Gisborne and Andrew Hippisley. Oxford, United Kingdom: Oxford University Press.
Goldberg, A. E. (1995). Constructions: A Construction Grammar Approach to Argument Structure. Chicago: Chicago University Press.
________ (2003). Constructions: a new theoretical approach to language, Trends in Cognitive Sciences: 7 (5), 219-224.
Kerevičiene, J.(2009). Glossary of Cognitive Terms. Kaunas, 2009, 22p.
Langacker , Ronald W.(2008) Cognitive Grammar: A Basic Introduction, Oxford, Oxford university Press.
Torres-Martínez, Sergio (2015). A Constructionist Approach to the Teaching of Phrasal Verbs. English Today, 31: 46-58.

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از 22 تیر 1404