تحلیل فرایند نظام گفتمانی طرح‌واره‌های تنشی ـ عاطفی در شعر ادونیس و شاملو با رویکرد نشانه معناشناسی (مطالعۀ موردی شعر «مرثیه الحلّاج» و «مرگ ناصری»)

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران،
2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران،
3 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران
چکیده
نشانه ـ معناشناسی ابزاری دقیق در خدمت مطالعه مکانیسم شکل‌گیری و تولید معناست. دو گونه مهم شناختی و عاطفی در جریان سیال گفتمان ادبی باعث تولید معنا می‌شوند. از آنجا که گفتمان حاکم بر دو شعر «مرثیه الحلّاج» ادونیس و «مرگ ناصری» شاملو، برپایه ارتباط گستره‌ای و فشاره‌ای بنا نهاده شده است، این مقاله در صدد آن است تا با استفاده از روش تحلیلی ـ توصیفی و به شیوۀ تطبیقی به بررسی نظام تنشی ـ عاطفی موجود در این دو شعر بپردازد و ضمن تطبیق اشعار، سازوکارهای شکل‌گیری، تولید، تداوم معنای عاطفی و تعامل آن با سایر معانی را تبیین کند و چگونگی شراکت نشانه‌معناها در تولید معنا را توضیح دهد. هدف از ارئۀ این مقاله بررسی ویژگی‌های حسّی ـ ادراکی این دو شعر است تا نشان داده شود که چگونه «موضع گفتمانی»، «اتّصال و انفصال گفتمانی»، «تأثیر افعال»، «دورنماسازی»، «ریتم و آهنگ» و «تنش و بر خلاف جریان حرکت کردن» به تعالی و جاودانگی منجر می‌شود و عناصر سازنده گفتمانِ دو گفته‌پرداز در جهت جاودانه کردن نام و خاطره دو شَوِشگر است. به‌عبارت دیگر این مقاله درپی آن است تا نشان دهد که چگونه حلّاج و ناصری از طریق رابطه احساسی و تنشی از منِ شخصی عبور کرده و سپس در فرایندی ایثارگرایانه، برخلاف جهت معمول حرکت‌کننده و استعلایی به جاودانگان می‌پیوندند. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که عناصر دخیل در سازوکارهای تولید گفتمان عاطفی، درنهایت امر در جهت تثبیت معنای موردنظر دو گفتهپرداز عمل کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Fontanille, j. (1998). Sémiotique du discours. Limoges: PULIM
sources and resources
- Poetry, Hamid Reza (a). (1388). "From Structural Semiotics to Discourse Semantics", Literary Criticism Quarterly, Volume 2, Number 8, Winter, pp. 33-51.
- Shairi, Hamidreza and Taraneh Vafaei (2009). A way to sign - fluid semantics: with a case study of "Phoenix" Nima, Tehran: Scientific and Cultural Publications, first edition.
- Shairi, Hamidreza and Dina Ariana (1390). "How meaning continues in forty short letters to my wife by Nader Ebrahimi", Literary Criticism Quarterly, Volume 4, Number 14, Summer, pp. 161-185.
- Poetry, Hamid Reza, Hossein Ali Ghobadi and Mohammad Hatefi (2009). "Meaning in image interaction, a sign-semantic study of two visual poems by Tahereh Saffarzadeh", Quarterly Journal of Literary Research, Volume 6, Number 25, Fall, pp. 39-70.
Adonis (1996). Complete Poetry Works, Beirut: Dar Al-Madi for Culture and Publishing.
Algun Junghani, Massoud. (1396). "Research on the theoretical contexts of disconnection and disconnection", two quarterly journals of narratology, pp. 1-25.
Parsa, Seyed Ahmad and Rahimi, Mansour. (1396). "Study of the semantic sign of the story of Lily and Majnoon Jami based on discourse analysis", Literary Techniques, pp. 1-18.
- Pour Namdarian, Taghi. (1390). Journey in May: A Reflection on Ahmad Shamloo's Poetry, Tehran: Sokhan.
- Hesampour, Saeed, Mehrabi, Amin. (1395). "Semi-semantic analysis of Hallaj Shafiee Kadkani's poem", Iran Namg Quarterly, No. 4, pp. 70-50.
- David Moghaddam, Farideh. (1391). "Semantic-semantic analysis of the poem" Arash Kamangir and the Eagle of the Evolution of the Confrontational Function of Language to the Tension Process ", Quarterly Journal of Linguistic Essays, No. 1, pp. 124-105.
-Sasani, Farhad. (1389). Meaning: Towards Social Semiotics, Tehran: Science.
- Shamloo, A. (1377). Collection of works, first office, Tehran: Negah.
- Sadeghi, Bahram. (1335). "Criticism of Dr. Mitra", Book Criticism, Vol.
Safi Pir Loheh, Hossein. (1395). An Introduction to Critical Analysis of Narrative Discourse, Tehran: Ney Publishing.
-Dawi, Ahmad Arafat (1384). The work of tradition in contemporary Arabic poetry, translated by Seyyed Hossein Seyyed, Mashhad, Ferdowsi University.
Abbasi, Ali (1383). "The Narrative-Semantic Function of Signs in the Sacrifice of Prophet Ibrahim", The First Essays on the Semiotics of Art, Tehran: Academy of Arts, pp. 205-226.
- Fazeli, Mahboud and Alizadeh Klor, Masoumeh Shirin (1393). "A Study of the Emotional System of Discourse in the Poetry of Shafiee Kadkani's Journey to Goodness with a Sign-Semantic Approach", Linguistic Essays, D65, Sh 1 (consecutive 22), April and May.
- Garms, Algeridas, Zulin. (1389). Lack of meaning, translation and description by Hamid Reza Sha'iri, Tehran: Alam.
Moein, Morteza Babak (1394). Meaning as lived experience, Tehran: Sokhan.
- -----------. (1388). Fundamentals of Modern Semantics, Tehran: Samat, Second Edition.
------------.- (1385). Sign-Semantic Analysis of Discourse, Tehran, Samat Publications.