تحلیل و مقایسۀ زبان شفاهی از دو جنبۀ نحو و معناشناسی در کودکان شنوا با کودکان کم‌شنوای دارای سمعک و کاشت حلزون شنوایی

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 کارشناسی ارشد زبان‌شناسی، گروه زبان انگلیسی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.
2 دانشیار آموزش زبان انگلیسی، گروه زبان انگلیسی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.
3 استادیار روان‌شناسی تربیتی، گروه روان‌شناسی دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.
4 دکتری زبان‌شناسی همگانی، مرکز کاشت حلزون شنوایی خراسان و مرکز توان‌بخشی شنواگستر مشهد، مشهد، ایران.
چکیده
اگرچه مهارت زبانی کودکان کم‏شنوا به کمک سمعک و کاشت حلزون شنوایی و گفتار درمانی ارتقا می‏یابد، اما به علت این‏که آغاز شنوایی در این کودکان با تأخیر صورت می‏گیرد و باتوجه به این‏که آموزش کودکان کم‏شنوا در مدارس عادی انجام می‏شود، لازم است که عملکرد زبان شفاهی این کودکان در مقایسه با هم‌سالان شنوایشان به دقت بررسی شود. لذا پژوهش حاضر به تحلیل و مقایسۀ مؤلفه‏های زبان شفاهی از دو جنبۀ معناشناسی و نحو در کودکان کم‏شنوا دارای سمعک و حلزون شنوایی با هم‌سالان شنوا پرداخته ‏است. به این منظور تعداد 39 کودک 6 تا 8 سال، شامل شانزده کودک شنوا، سیزده کودک دارای پروتز حلزون شنوایی و ده کودک دارای سمعک به کمک آزمون Told-p:3 بررسی شدند. تجزیه و تحلیل داده‏ها از طریق آزمون‏های کروسکال والیس و یومن‏ویتنی نشان ‏داد، میان کودکان کاشت حلزون شده و دارای سمعک، از لحاظ مهارت‏های نحوی و معناشناسی تفاوت معنی‏داری وجود ندارد و این کودکان در دریافت و درک معانی کلمات و جملات، در ارائۀ تعاریف شفاهی از کلمات و توانایی شناختن و به کارگیری اشکال تک‌واژ، عملکرد یکسانی دارند. اما بین کودکان شنوا و دو گروه کودکان کم‏شنوا از جنبه‏های نحو و معناشناسی اختلاف معنی‏داری وجود دارد و کودکان شنوا عملکرد بهتری دارند. بنابراین لازم است که کودکان کم‏شنوا تا رسیدن به سطح زبانی کودکان شنوا به‌طور جدی تحت آموزش‏های توان‌بخشی کلامی ـ شنیداری قرار گیرند. عدم توجه به این موضوع می‏تواند اثر نامطلوبی بر پیشرفت‏ تحصیلی و آیندۀ شغلی کودکان کم‏شنوا داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


• ابراهیمی، امیرعباس (1386). «توانبخشی شنیداری-کلامی». تعلیم و تربیت استثنائی. د 3، ش 67، صص 20-39.
• ---------------- (1384). «گفتار، زبان و سوادآموزی در ناشنوایان». تعلیم و تربیت استثنایی. د 4، ش 45، صص 29-38.
• استرابروکس، وارن (1387). 50 پرسش رایج درباره روش شنوایی-کلامی. ترجمه محسن احدی و همکاران. تهران: انتشارات شبکه هنر.
• استرنبرگ، رابرت (1396). روانشناسی شناختی. ترجمۀ کمال خرازی و الهه حجازی. تهران: انتشارات دانشگاه تربیت مدرس
• پرهیزگار، محمدرضا (1389). شنوایی شناسی پزشکی. تهران: انتشارات تیمورزاده: طبیب.
• توکلی، مهدیه، ناهید جلیله وند، محمد کمالی، یحیی مدرسی و مسعود متصدی زرندی (1395). «بررسی تنوع واژگانی و پیچیدگی نحوی گفتار کودکان 8-9 ساله پس از کاشت حلزون شنوایی». علوم پیراپزشکی و توانبخشی مشهد. د 5، ش 1، صص20-28.
• جاراللهی، فرنوش، یحیی مدرسی، زهرا آقارسولی و سلیمه جعفری (1392). «بررسی مقدماتی برخی توانایی های کاربردشناختی کودکان شنوا و کم‌شنوا با استفاده ازآزمون باز گویی داستان». شنوایی شناسی. د 22، ش 1، صص 102-96.
• جلیلوند کریمی، لیلا (1397). «رشد و تکامل شنوائی، گفتار، زبان و شناخت از جنینی تا 8 سالگی». طب توانبخشی. د 8، ش 1، صص 208-225.
• جلیله‌وند، ناهید (1392). «مروری بر تحول گفتار و زبان در کودکان ناشنوا پس از کاشت حلزون». علوم توانبخشی. د 9، ش 8، صص 1323-1332.
• حسین‌آبادی، شیما، طلیعه ظریفیان، رباب تیموری و عنایت‌الله بخشی (1398). «مقایسه جنبه محتوایی و ساختاری مهارت تعریف اسم در کودکان کاربر کاشت حلزون با همتایان طبیعی». توانبخشی. د 2، ش 3، صص 256-269.
• حق‌جو، اصغر، زهرا سلیمانی و هوشنگ دادگر (1397). «بررسی اثر بخشی پروتز کاشت حلزون و سمعک بر کسب مهارت خواندن در کودکان کم‌شنوا». مطالعات ناتوانی. د 69، ش 8، صص 1-7.
• ذنوبی، طیبه (1394). «کاربرد لغات و تعابیر توسط ناشنوایان». تاوان نامه. ش 1. صص 32 ـ 34.
• ریاسی، مینا (1390). مقایسه میزان استفاده معنادار از گفتار و نشانه‌های کلامی و یکپارچه‌سازی شنیداری در کودکان کم‌شنوای سمعکی و کاشتی براساس دو مقیاس MAIS و MUSS. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه فردوسی مشهد.
• زمانی، پیمان، نعیمه دانشمندان، ابوالفضل صالحی و مهدی رهگذر (1387). «مقایسه تولید واکه‌های ساده فارسی در کودکان کاشت حلزون شده براساس سن کاشت». توانبخشی. د 9، ش 2، پیاپی 34، صص 59-65.
• شکوهمند، فرزانه و مسعود خوش سلیقه (1399). «زیرنویس ناشنوایان و کم‌شنوایان در ایران: راهکارهای متنی زیرنویس درون زبان فارسی». جستارهای زبانی. د 11، ش 1، پیاپی 55، صص 53-80.
• شمسیان، فرشته و زهره فرقدانی چهار سوقی (1395). «مقایسه میزان سرعت و درک خواندن دانش‌آموزان کاشت حلزون شده و شنوای پایه اول دبستان». پژوهش در علوم توانبخشی. د 13، ش 4، صص 194-199.
• -------------، طاهره سیما شیرازی، رضا نیلی پور و مسعود کریملو (1389). «بررسی مقایسه تولید همخوان‌ها در گفتار کودکان کاشت حلزون شده». پژوهش در علوم توانبخشی. د 6، ش 2، صص 116-108.
• طباطبایی، حمیدرضا، علیرضا رجایی‌فرد، سید بصیر هاشمی و لیلا منشی‌زاده (1392). «مقایسه تأثیر کاشت حلزون شنوایی بر بهبود ادراک شنیداری کودکان با کم‌شنوایی عمیق ارثی و غیر ارثی». مجله پزشکی هرمزگان. د 17، ش 6، صص 489-495.
• ظریفیان، طلیعه، ریحانه محمدی و بهروز محمودی بختیاری (1391). «بررسی مقایسه-ای مهارت‌های نحوی کودکان کم‌شنوا و شنوای فارسی زبان پیش دبستانی». پژوهش در علوم توانبخشی. د 8، ش 4، صص 12-1.
• عاشوری، محمد، سیده سمیه جلیل آبکنار، سعید حسن زاده و معصومه پور محمد رضای تجریشی (1392). «مقایسه وضوح گفتار کودکان کاشت حلزون شده، دارای سمعک و کودکان با شنوایی هنجار». توانبخشی. د 14، ش 358، صص 15-8.
• غلامیان عارفی، محدثه، مریم آذرین فر، سیده فاطمه حسینی و داوود سبحانی راد (1399). «بررسی رابطه خزانه واژگان و مهارت درک خواندن در سه گروه کودکان کم-شنوا، کاشت حلزون و سالم پایه چهارم مقطع ابتدایی شهر مشهد». علوم پیراپزشکی و توانبخشی. د 9، ش 2، صص 7-15.
• فتحی هرات، نعیمه، علی قربانی, محمدرضا کیهانی و شاپور حقجو (1398). «مقایسه فرآیندهای واجی در کودکان با کاشت حلزون و کودکان شنوای فارسی زبان در شهر شیراز». مجله طب توانبخشی. د 7، ش 4، صص 126-135.
• قائمی، حمید، اسماء وفائیان، اطهره چهکندی، داوود سبحانی راد، مینا ریاسی و حمید طیرانی (1392). «بررسی مقایسه‌ای مهارت‌های درک و کاربرد فعل مجهول در کودکان کم‌شنوای کاشت حلزون با کودکان طبیعی». علوم پیراپزشکی و توانبخشی. د 2، ش 2، صص 19-12.
• قزل سفلو، کبری (1388). «فراگیر سازی، مزایا و معایب». تعلیم و تربیت استثنایی. د 7، ش 97، صص 73-68.
• گلپور، لیلا، رضا نیلی‌پور و بلقیس روشن (1385). «تحلیل مقایسه‌ای برخی ساختارهای صرفی-نحوی گفتار کودکان کم‌شنوای شدید-عمیق در حال آموزش با کودکان عادی 4-5 فارسی زبان». شنوایی شناسی. د 15، ش 226، صص 29-23.
• لطفی، یونس، طلیعه ظریفیان، سعیده مهرکیان و مهدی رهگذر (1388). «بررسی ویژگی‌های زبانی کودکان کم‌شنوای پیش دبستانی شهر تهران». شنوایی شناسی- دانشگاه علوم پزشکی تهران. د 18، ش1، صص 97-89.
• محمداسماعیل‌زاده، سحر، شهلا شریفی، سید محسن اصغری نکاح و حمید طیرانی نیک نژاد (1393). «تأثیر بازی‌های زبان‏ شناختی بر مهارت‌های نحوی کودکان کم‌شنوای کاربر سمعک». شنوایی شناسی-دانشگاه علوم پزشکی تهران. د 23، ش 5، صص 52-59.
• محمودی، فریده، محمد عاشوری، راضیه بابایی، مسعود کریمی و مجتبی انصاری شهیدی (1396). «بررسی مقایسه‌ای درک شنیداری و وضوح کلامی مودکان کاشت حلزون شنوایی و دارای سمعک با کودکان شنوا». کودکان استثنائی. د 17، ش 1، صص 111-122.
• مفیدی، فرخنده و بتول سبزه (1388). «تأثیر فعالیت‌های زبان آموزی دوره پیش-دبستانی بر رشد زبان گفتاری دانش آموزان پایه اول دوره ابتدایی». مطالعات برنامه‌ی درسی. د 3، ش 10، صص 130-153.
• منوچهری، نسیم، منصوره عادل قهرمان، فرزاد مؤبدشاهی، مسعود متصدی زرندی و بلقیس روشن (1390). «بررسی روند پیشرفت درک گفتار در کودکان دارای کاشت حلزون». شنوایی سنجی. د 20، ش 236، صص 31-37.
• موسوی، نجوا، طاهره سیما شیرازی، اکبر داروبی، مریم دانای طوسی، عباس پورشهباز و مهدی رهگذر (1388). «مقایسه برخی توانایی‌های کاربرد شناختی کودکان فارسی زبان کم‌شنوای شدید 4تا 6 ساله با همسالان شنوا». توانبخشی. د 10، ش 3، پیاپی 39، صص 60-65.نیوکامر، ال. فیلیپ و دی. دونالد هامیل (1389). آزمون رشد زبان Told-P:3. ترجمۀ سعید حسن زاده و اصغر مینایی. تهران: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.
• هاشمی، سیدبصیر، لیلا منشی‌زاده و عباس علیپور (1390). «کاشت حلزون شنوایی و نقش برنامه توانبخشی متعاقب آن در ارتقاء هوش کلامی و غیر کلامی کودکان ناشنوای 6-9 ساله مرکز کاشت حلزون شنوایی فارس». کومش. د 13، ش 1، صص 99-93.
• هالاهان، دانیل. پی. کافمن و جیمز، ام. (1387). کودکان استثنایی: زمینه تعلیم و تربیت ویژه. ترجمه فرهاد ماهر. تهران: انتشارات رشد.
References:
• Ashoori, M., Jalilabkenar S. S., Hasanzadeh, S., Pourmohamadreza Tajrishi, M. (2013). Speech intelligibility in children with cochlear implant, with hearing aids and normal hearing. Rehabilitation, 14(3), 8-15. [In Persian].
• Cannon, J. E. (2010). Vocabulary instruction through book read in American Sign Language for English-language learners with hearing loss. Communication Disorders Quarterly, 3 (2), 98-112.
• Ebrahimi, A., (2007). Auditory-Verbal Rehabilitation. Journal of Exceptional education, 3 (67), 20-39. [In Persian].
• Ebrahimi, A., (2005). Speech, language and literacy in the deaf. Journal of Exceptional education, 4 (45), 29-38. [In Persian].
• Fathi Herat, N., Ghorbani, A., Kayhani, M. R. & Haghjou, S. (2019). Comparison of phonological processes in children with cochlear implants and Persian-speaking children in Shiraz. Journal of Rehabilitation Medicine,7 (4), 126-135. [In Persian].
• Ghaemi, H., Vafaeian, A., Chahkandi, A., Sobhani Rad, D., Riassi, M., & Tayrani, H. (2013). The comparative study of comprehension and expression of passive verbs in children with hearing loss with cochlear implant and normal children. The Journal of Paramedical Science and Rehabilitation, 2(2), 13-19. [In Persian].
• Ghayoumi Anaraki, Z., Faham, M., Derakhshandeh, F., Hashemi Hosseinabad, H., & Haresabadi, F. (2016). Language parameters of 4- to 7-year-old persian-speaking children with cleft lip and palate. Folia Phoniatrica et Logopaedica, 68, 119–123.

• Ghezel Sofloo, K. (2009). Inclusiveness, advantages and disadvantages. Exceptional Education, 7(97), 73-68. [In Persian].

• Gholamiyan Arefi, M., AzarinFar, M., Hosseini, S. F., & Sobhani Rad, D. (2020). Comparison of vocabulary and reading comprehension skills between the three groups of fourth grade students who received hearing aid, cochlear implant and normal in Mashhad. The Journal of Paramedical Science and Rehabilitation, 9(2), 7 -15. [In Persian].
• Golpour, L., Nilipour, R., & Roshan, B. (2006). A comparison between morphological and syntactic features of 4 to 5 years old in education severe to profound hearing impaired and normal children. Audiology, 15(2), 23-29. [In Persian].

• Haghjoo, A., Mirsoleymani, Z., & Dadgar, H. (2019). Effect of cochlear implant and hearing aid on phonological working memory. Scientific Journal of Rehabilitation Medicine , 7(4), 136-142. [In Persian].
• Hallahan, D. P. K. & James, M. (2008). Exceptional children: the field of special education. Translated by Maher, F. Tehran: Roshd Publications. [In Persian].
• Hashemi, S. B., Monshizadeh, L., & Alipour, A. (2011). Effects of cochlear implantation and associated rehabilitation services on the development of verbal and non-verbal intelligence of 6-9 years old deaf children with cochlear implants. Koomesh, 13(1), 93-99. [In Persian].
• Hosseinabadi, S., Zarifian, T., Teymouri, R., & Bakhshi, E. (2019). From- based and content- oriented noun definition in persian speaking children with cochlear implant in compare with their normal peers. Rehabilitation, 20(3), 256-269. [In Persian].
• Ilkhani, Z., Shafiei, B. & Farazi, M. (2017). Investigation of speech impairments in a child with HIV: the study of phonological processes: case report. Journal of Rehabilitation Sciences and Research, 1, 20-23.
• Jarollahi, F., Modarresi, Y., Agharasouli, Z., & Jafari, S. (2013). A preliminary study of some pragmatic skills of hearing and hearing-impaired children by story retelling test. Audiology, 22(1), 95-102. [In Persian].
• Jalilevand, N. (2013). A review on the speech and language development of deaf children who receive cochlear implantation. J Res Rehabil Sci., 9(8), 1323-1332. [In Persian].
• Jalilvand Karimi, L. (2018). Development and development of hearing, speech, language and cognition from embryo to adulthood. Rehabilitation medicine, 8 (1), 208-225. [In Persian].
• Karl, A. & O’Donoghue, G. M., (2010). Profound deafness in childhood. The New England Journal of Medicine, 363, 1438-1450.
• Lotfi, Y., Zarifian, T., Mehrkian, S., & Rahgozar, M. (2009). Language characteristics of preschool children with hearing loss in Tehran, Iran. Audiology, 18(1) 88-97. [In Persian].
• Manouchehri, N., Adel Ghahraman, M., Mobedshahi, F., Motesadi Zarandi, M., & Rovshan, B. (2011). Improvement of speech perception in children with cochlear implant. Audiology, 20(2), 30-37. [In Persian].

• Mohammad Esmaeilzadeh, S., Sharifi, S., Asghari Nekah, S. M., & Tayarani Niknezhad, H. (2014). The effectiveness of linguistic plays on the grammatical skills of hearing-impaired children with hearing aids. Audiology, 23(5), 52-59. [In Persian].

• Mahmoudi, F., Ashouri, M., Babaei, R., Karimi, M. & Ansari Shahidi, M. (2017). Comparative study of auditory comprehension and verbal clarity of cochlear implant models with hearing aids with hearing children. Journal of Exceptional children, 17 (1),111-122. [In Persian].

• Mofidi, F. & Sabzeh, B. (2009). The effect of preschool language learning activities on the development of spoken language of primary school students. Journal of Curriculum studies, 3 (10), 130-153. [In Persian].
• Mousavi, N., Shirazi, T. S., Darobi, a., Dana Tusi, M., Pourshahbaz, A. & Rahgozar, M. (2009). Comparison of some cognitive abilities of Persian-speaking severely deaf children aged 4 to 6 years with hearing peers. Journal of Rehabilitation, 10 (3), 60-65. [In Persian].
• Newcomer, P. L. & Hammill, D. D. (2010). TOLD-P:3: Test of Language Development (Translated by S, Hassanzadeh & A, Minaei). Tehran: Institute for Educational Studies. [In Persian].
• Pahlavan Nezhad, M. R. & Tayarani Niknezhad, H. (2014). Comparison of the speech syntactic features between hearing-impaired and normal hearing children. Iranian Journal of Otorhinolaryngology, 26 (2), 62-75.
• Parhizgar, M. R. (2010). Medical Audiology. Tehran: Teymurazadeh: Tabib. [In Persian].
• Paul, P. V. (1998). Literacy and deafness: The development of reading, writing, and literate thought. Needham Height: Allyn & Bacon.
• Paul, P. V. (2003). Processes and components of reading. In M. Marschark & P. E. Spencer (Eds.), Handbook of deaf studies, language, and education (79-109). New York: Oxford University Press.
• Paul, P. V. (2009). Language and deafness. Jones & Bartlett Learning.
• Quigley, S. P.; Smith, N. L. & Wilbur, R. B. (1974). Comprehension of relativized sentences by deaf students. Journal of Speech Language and Hearing Research, 17 (3), 325-341.
• Rahimi, M.; Sadighi, F.; Razeghi, S. (2013). A comparison of linguistic skills between persian cochlear implant and normal hearing children. Iranian Rehabilitation Journal, 11 (17), 11-19.
• Riyasi, M. (2011). Comparison of significant use of speech and verbal cues and auditory integration in hearing impaired and implanted children based on two scales MAIS and MUSS. Master Thesis. Ferdowsi University of Mashhad.
• Ruben, R. J. (2018). Language development in the pediatric cochlear implant patient. Laryngoscope Investigative Otolaryngology, 3, 209-213.
• Shamsian, F., & Farghadani-Chaharsughi, Z. (2016). Comparison of reading speed and comprehension in cochlear implanted students and healthy students in the first grade of primary school. J Res Rehabil Sci, 12(4), 194-199. [In Persian].
• Shamsian, F., Shirazi, T. S., Nilipour, R. & Karimloo, M. (2010). Comparison of the production of consonants in the speech of cochlear implanted children. Research in Rehabilitation Sciences, 6 (2), 108-116. [In Persian].
• Shojaei, E., Jafari, Z. & Gholami, M. (2016). Effect of early intervention on language development in hearing-impaired children. Iranian Journal of Otorhinolaryngology, 28 (1), 13-21.
• Shokoohmand, F., & Khoshsaligheh, M. (2020). Subtitling for the deaf and hard of hearing in Iran: Textual procedures in intralingual persian subtitles. Linguistic Inquiries, 11(1), 53-80. [In Persian].
• Sternberg, R., (2017). Cognitive Psychology. Translated by Kharazi, K. & Hejazi, E. Tehran: Tarbiat Modares University Press. [In Persian].
• Straubrooks, W. (2008). 50 Common Questions About the Auditory-Verbal Method. Translated by Ahadi, M. et al., Tehran: Art Network Publications. [In Persian].
• Tabatabai, H., Rajaeifard, A., Hashemi, S. B. & Monshizadeh, L. (2013).
Comparison of the effect of cochlear implantation on improving children's auditory perception with inherited and non-inherited profound hearing loss. Hormozgan Medical Journal, 17 (6), 489-495. [In Persian].
• Tavakoli, M., Jalilevand, N., Kamali, M., Modarresi, Y., & Motasaddi Zarandy, M. (2016). Measuring lexical diversity and syntactic complexity after cochlear implant in 8-9 years age children. Mashhad Paramedical Sciences and Rehabilitation Sciences, 5(1), 20-28. [In Persian].
• Zamani, P., Daneshmandan, N., Salehi, A. & Rahgozar M. (2008). Comparison of simple Persian vowel production in cochlear implant children based on implantation age. Journal of Rehabilitation, 9 (2), 59-65. [In Persian].

• Zanoobi, T. (2015). Use of vocabulary and expressions in the Deaf. Tavan Nameh, 1, 32-34. [In Persian].
• Zarate, S. (2014). Subtitling for deaf children: Granting Accessibility to Audiovisual programmers in an Educational Way. PhD Dissertation. University College London, England.
• Zarifian, T., Mohammadi, R., & Mahmoudi Bakhtiyari, B. (2012). A comparative study on syntactical skills of Persian-speaking hearing- impaired preschoolers and their normal-hearing peers. Journal of Research in Rehabilitation Science, 8(4), 659-670. [In Persian].