تعیین ویژگی‌های روان‌سنجی مقیاس ارزیابی عوامل روان‌شناختی و بین‌فردی مؤثر بر پیشرفت تحصیلی دانشجویان کارشناسی زبان و ادبیات عربی

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
2 استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
3 استاد گروه آموزش زبان فرانسه دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
4 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران، تهران، ایران
5 استادیار گروه روان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
عوامل روان‌شناختی، روابط هم‏شاگردی و آشنایی زبان‌آموز با فرهنگ زبان هدف، نقش مؤثری در پیشرفت تحصیلی دارد. مسئلۀ اصلی این پژوهش تعیین ویژگی‏های سنجشی ارزیابی این عوامل در یادگیری زبان عربی دانشجویان کارشناسی زبان و ادبیات عربی در ایران است، زیرا در این زمینه پژوهش درخوری انجام نشده است. این پژوهش با روش تحقیق آمیختۀ اکتشافی متوالی انجام گرفت. گویه‏های اولیه در قالب یک پژوهش کیفی و مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته با متخصصان زبان وادبیات عربی و روان‌شناسی، طراحی شد و با ابهام‌زدایی از آن‌ها فرم نهایی (83) گویه‌ای تعیین شد و برای روایی و پایایی آن‌ها روی نمونه صد نفری دانشجویان کارشناسی زبان و ادبیات عربی از طریق فضاهای آموزشی رسمی مجازی و به‏روش نمونه‏گیری، اجرا شد.

یافته‏ها: ‌83 گویۀ ضروری با (CVR) بالای 0.6، براساس ملاک لوشه، انتخاب شد و شاخص روایی محتوای کل مقیاس (CVI)، با استفاده از نرم‌افزار اس.پی.اس.اس. برابر 0.83 به‌دست آمد که مطلوب است. همسانی درونی این مقیاس از طریق آلفای کرونباخ، برای تمامی مقادیر (7 عامل) بالاتر از 0.8 بود. شاخص اعتبار مرکب و متوسط واریانس عوامل مقیاس، به‏ترتیب بالاتر از 0.8 و 0.5 شد که روایی همگرا را نشان می‏دهد. روایی ملاکی هم‌زمان بیانگر رابطه معنادار بین عوامل مقیاس و معدل افراد نمونۀ تحقیق است. درمجموع، مقیاس نهایی 32 گویه دارد که 64.22 درصد از واریانس کل مقیاس را تعیین می‌کند. درنتیجه، این ابزار باتوجه به‏ویژگی‌های سنجشی مطلوب، برای تعیین عوامل روان‌شناختی ومیان‌فردی مؤثر بر پیشرفت تحصیلی زبان‌آموزان زبان و ادبیات عربی کاربرد دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


منابع و مآخد
منابع فارسی:
- احمدی دارانی، پرویز( 1381) نظریه های فراگیری زبان دوم، مجله رشد آموزش زبان،تابستان، شماره 65، صص4-8)
- اسدزاده، فیروز؛ مصطفی زاده، فریده؛صادقی، سعید( 1391)میزان انگیزه دانشجویان پرستاری نسبت به انتخاب رشته تحصیلی خود، مجله سلامت ومراقبت، سال چهاردهم،شماره 1و2.
- افضلی، لیلا؛ اسماعیلی، سمیه؛نقش ، زهرا( 1398) تاب‌آوری تحصیلی، سرزندگی تحصیلی و عملکرد دانش‌آموزان با اختلال یادگیری: بررسی نقش واسطه‌ای اهمال‌کاری تحصیلی، نشریه توانمندسازی کودکان استثنائی، سال دهم، شماره 4(32 ) صص 51-60
- بازرگان، عباس، سرمد، زهره، حجازی، الهه (1385) روش های تحقیق در علوم رفتاری، تهران: انتشارات آگاه.
-----، ----، (1388) روش‌های تحقیق آمیخته: رویکردی برتر برای کندوکاو در مسایل نظام آموزشی و حل آنها، فصلنامه مدارس کارآمد، سال دوم شماره 3( پیاپی7، سالت‌حصیلی 88-1387)
- پیراسته، اشرف؛ حیدرنیا، علیرضا؛( 1387) تحلیل عاملی اکتشافی پرسشنامه های عوامل روانی اجتماعی اثر گذار بر فعالیت جسمانی در بین دختران نوجوان ایرانی، مجله علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، دوره26 ،شماره 4 ،صص 485-474
- تقویان، ناصرالدین علی؛ قائدی، یحیی؛ ضرغامی، سعید؛ غلامی، جواد( 1394) رویکرد اجتماعی ـ فرهنگی در حوزه آموزش زبان، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، دوره هشتم، شماره 2 ،تابستان 1394 ،صص 131-164
- حقانی، نادر(1384)، مهارت پنجم، پژوهش زبان های خارجی، شماره25،صص 107-118.
- رستم بیک تفرشی، آتوسا؛ رمضانی واسوکلائی(1391 )، نقش فرهنگ در آموزش زبان خارجی، پژوهشنامه انتقادی سال دوازدهم بهار و تابستان شماره 1 (پیاپی 24) صص 15-34
- شریفی،حسن پاشا؛شریفی،نسترن(1398).اصول روان‌سنجی و روان‌آزمایی.تهران.چاب نهم.انتشارات رشد
- شعاع کاظمی، مهر انگیز؛ مومنی جاوید، مهرآور(1390) بررسی مقایسهای و رابطه رفتار جرأتمندانه، عزت نفس و جهتگیری مذهبی دانشجویان ورزشکار و غیر ورزشکار، پژوهش در مسائل تعلیم وتربیت اسلامی، سال نوزدهم، شماره 12، صص169-190
- فراهانی، حجت اله؛چسلی،رسول روشن(1398). ضروریات طراحی و رواسازی مقیاسهای روانشناختی راهنمایی برای پژوهشگران. روانشناسی بالینی و شخصیت.دوره(17).شماره(2).از197 -212.
- فولادی، اسماِ؛ کجباف، محمدباقر؛ِ قمرانی، امیر( ۱۳۹۷) اثربخشی آموزش سرزندگی تحصیلی بر موفقیت تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان دختر، نشریه علمی-پژوهشی آموزش و ارزشیابی، سال یازدهم، شماره ۴۲، صص ۳۷-۵۳
- محمدبیگی، ابوالفضل؛ محمدصالحی، نرگس؛ گل،محمدعلی(1393)، روایی و پایایی ابزارها و روش‌های مختلف اندازه‌گیری آنها در پژوهش‌های کاربردی در سلامت، مجله دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان دوره 13، صص 1170-1153.
- محمدپور، احمد؛ صادقی، رسول؛ رضائی، مهدی(1389) روش‌های تحقیق ترکیبی به‌عنوان سومین جنبش روش-شناختی: مبانی نظری و اصول عملی، مجله جامعه شناسی کاربردی ، سال بیست ویکم شماره پیاپی 18).
- مهرمحمدی، محمود؛ محمودی ، فیروز( 1392) وارونگی: رویکردی نوین به طراحی برنامه‌ای درسی معطوف به تربیت حرفه‌ای(با تاکید بر علوم تربیتی)، دوفصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، سال3 شماره 6،صص141-177
- یوسفی، فریده؛ خیر، محمد( 1381) بررسی پایایی و روایی مقیاس سنجش مهارتهای اجتماعی ماتسون و مقایسه عملکرد دختران و پسران دبیرستانی در این مقیاس، نشریه علوم اجتماعی وانسانی دانشگاه شیراز،دوره 18،شماره 2(36)صص 147-158
- یوسفی،علی رضا؛ قاسمی، غلامرضا؛ فیروزنیا، سمانه( 1388) ارتباط انگیزش تحصیلی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 9(1) ص79 تا 85.
منابع عربی
- أبو علام،رجاء(2006).مناهج البحث فی العلوم النفسیه والتربویه.القاهره.دار النشر للجامعات.
-طه، فرج عبدالقادر؛ أبوالنیل، محمود السید،قندیل، شاکرعطیه؛ محمد، حسین عبدالقادر؛ عبدالفتاح مصطفی کامل؛(1989) معجم علم النفس والتحلیل النفسی، بیروت ، دار النهضه العربیه، ط 1.
- علام، صلاح الدین محمود(2000) القیاس و التقویم التربوی والنفسی وأساسیاته وتطبیقاته وتوجهاته المعاصره، القاهره، دار الفکر العربی، ط1
- العیسوی،عبد الرحمن(1980).مناهج البحث العلمی فی التربیه وعلم النفس.الإسکندریه.منشأه المعارف.
- المللی، سهاد( 2010) الذکاء الانفعالی وعلاقته بالتحصیل الدراسی لدی عینه من المتفوقین والعادیین (دراسه میدانیه علی طلبه الصف العاشر من مدارس المتفوقین والعادیین فی مدینه دمشق)، مجله جامعه دمشق، المجلد 26،العدد الثالث، صص 135-191
- منتصر، مسعوده؛ حسانی، اسماعیل( 2017) الخصائص السیکومتریه لمقیاس معاییر جوده المعلم، مجله العلوم النفسیه والتربویه ، 4(1) صص194-210
منابع انگلیسی:
- Berman, Elizabeth A(2017), An Exploratory Sequential Mixed Methods Approach to Understanding Researchers’ Data Management Practices at UVM: Integrated Findings to Develop Research Data Services, Journal of eScience Librarianship, 6(1): e1104,PP1-24
- Brown, H, D (2000). Principles of Language Teaching & Learning. Fourth Edition. Addison Wesley Longman.
- Comerford, J., Batteson, T., Tormey, R. (2015). Academic buoyancy in second level schools: insights from Ireland. Procedia - Social and Behavioral Sciences 197 , 98 – 103
- Epstion,Seymour(1998) Constructive Thinking: The Key to Emotional Intelligence, London, PraegerPublisher.
- Guion R. . (1977) Content validity - the source of my discontent, Applied Psychological Measurement, 1(1), pp1–10.
-Garza, Thomas (2010). Culture in Foreign Language Teaching “The Fifth Skill”. University of Texas.
- Hair, Jr Joseph F; William C. Blac; Babin, Barry J; Anderson, Rolph E(2014) Multivariate Data Analysis, Pearson Education Limited, Seventh Edition.
- Hmelo-Silver, C. E. , & Barrows, H. S. (2006). Goals and Strategies of a Problem-based Learning Facilitator. Interdisciplinary Journal of Problem-Based Learning, 1(1),pp21-39
- Jarvenoja, Hanna; Jarvela, Sanna (2009) Emotion control in collaborative learning situations: Do students regulate emotions evoked by social challenges?, British Journal of Educational Psychology (2009), 79, 463–481
- Karim, Norfazlika Abd, Mohd Ali, Siti Faeizah(2016). Personality Factors and Second Language Acquisition: an Islamic Viewpoint. International Journal of Business, Economics and Law, Vol. 11, Issue 5.
- Labrie, Normand ؛ Clément, Richard (1986) Ethnolinguistic vitality, self‐confidence and second language proficiency: An investigation, Journal of Multilingual and Multicultural Development 7(4):269-282
- Mayer, John D; Salovey,Peter; . Caruso, David R; Sitarenios, Gill(2001) Emotional Intelligence as a Standard Intelligence, Emotion (the American Psychological Association, 1(3),pp 232–242
Moon, J. (2009). Academic assertiveness real life strategies for today’s higher education students. New York: Routledge Taylor & Francis group
- Mahyuddin, Rahil; Elias, Habibah; Cheong, Loh Sau; Muhamad, Muhd Fauzi; Noordin, Nooreen ; Abdullah, Maria Chong (2006) The Relationship between Student Self-efficacy and Their English Language Achievement, Jurnal Pendidik dan Pendidikan, Jil. 21, 61–71.
- Price,Larry.R(2017) Psychometric Methods: Theory into Practice,The Guilford Press. New York.
- Nunnally, Jum C ( 1975) Psychometric Theory: 25 Years Ago and Now, Educational Researcher, Vol. 4, No. 10, pp. 7-14+19-21
- Putwain, D.V., Connors, L., Symes, W., Douglas-Osborn, E. (2012). Is academic buoyancy anything more than adaptive coping? Journal of Anxiety, Stress and Coping, Vol. 25, No. 3, 349-358
- Ramdass, D., & Zimmerman, B. J. (2008). Effects of self-correction strategy training on middle school students’ self-efficacy, self-evaluation, and mathematics division learning. Journal of Advanced Academics, 20, 18–41.
- Rathus, S. A. (1972) An experimental investigation of assertive training in a group setting,Journal of. Behavior Therapy and Experimental Psychiatty, 3(2), 81–86.
Prabhavathy, P., & Mahalakshmi, S. (2012). ELT with Specific Regard to Humanistic Approach. Journal of Humanities and Social Science(IOSRJHSS), 1(1), 38-39. https://doi.org.
- Ozer, E. A., & Akgun, O. E. (2015). The effects of irrational beliefs on academic motivation and academic self-efficacy of candidate teachers of computer and instructional technologies education department. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 197, 1287-1292.
- Sitota, Galata(2018),Assertiveness and Academic Achievement of Adolescent Students in Selected Secondary Schools of Harari Peoples Regional State, Ethiopia,IJels,6(4).PP40-46
- Schultz, Duane P & Schultz, sedny Ellen (2008)- Theories of Personality (9th Edition), Wadsworth.Australia.
- Suliman, Fatma Hsain Ali (2015). The Role of Extrovert and Introvert Personality in Second Language Acquisition. Proceedings of SOCIOINT14 – International Conference on Social Sciences and Humanities.
- Schumann, John H( 1986 ) Research on the acculturation model for second language acquisition, JOURNAL OF MULTILINGUAL AND MULTICULTURAL DEVELOPMENT Vol. 7, No. 5, pp379-292
- Turner, Barbara.F(1992). Gender difference in old age in rating of aggression/assertiveness. Current Psychology: Research & Reviews, Summer 11(2), 122-127.