تحلیل سبکی ـ گفتمانیِ رمان اوسنۀ بابا سبحان از محمود دولت‌آبادی بر مبنای نظریۀ لسلی جفریز (رویکرد سبک‌شناسی انتقادی)

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه دامغان، دامغان، ایران.
2 استادیار زبان‌شناسی همگانی دانشگاه دامغان، دامغان، ایران
3 دانش آموختۀ کارشناسی ارشد زبان‌شناسی، دانشگاه UPM، سردانگ، مالزی.
چکیده
پژوهش حاضر در چارچوب نظریۀ لسلی جفریز و بر مبنای مؤلفه‏های سبک‏شناسی انتقادی، رمان اوسنۀ بابا سبحان را مورد بررسی و تحلیل سبکی ـ گفتمانی قرار داده است. در رابطه با این امر، تلاش شد تا به پرسش‏های ذیل پاسخ داده شود: 1. ایدئولوژی‏های نویسنده چگونه در نحوۀ انتخاب و آرایش عناصر زبانی رمان که از آن به سبک تعبیر می‏شود، بازنمایی شده‏اند؟ 2. کشف ایدئولوژی‏ها و عقاید نهفته در سبک رمان با استفاده از چه ابزارهای گفتمانی امکان‏پذیر شده است؟ در پیوند با این پرسش‏ها، هدف اصلی مقاله، آشکار کردن مقاصد پنهان گفته‏های نویسنده است. بدین منظور واژگان و ساختار جمله‏های رمان که زمینۀ ورود به فضای گفتمانی و شناختی سبک را فراهم می‏کنند، بررسی و تحلیل شده‏اند. نگارندگان در این جستار با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی، پس از استخراج و دسته‏بندی آرای لسلی جفریز در کتاب سبک‏شناسی انتقادی (2010)، رمان مورد مطالعه را براساس مؤلفه‏های مطرح در کتاب مزبور، مورد تتبع قرار داده‏‏اند. یافته‏های پژوهش نشان می‏دهد که راهبردهای «منفی‏سازی» و «اطلاعات و نظرات مهم» بیشترین بسامد، و «نام بردن»، «ترادف» و «معانی ضمنی و حقایق مسلّم» کم‌ترین بسامد را در این گفتمان به خود اختصاص داده‏اند. تحلیل این یافته‏ها حاکی از آن است که نویسنده در گفتمان خود، با توجه به شرایط جامعه و نظام ارباب و رعیتی در ایران، وضعیت اجتماعی ـ اقتصادی روستانشینان و واقعیت‏های زندگی آنان را با رویکردی انتقادی به تصویر کشیده است. وی ضمنا انتقادهایی را نیز متوجه صاحبان قدرت در ایرانِ سال‏های پیش از اصلاحات ارضی کرده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


• Agha Golzadeh, F (2020). Descriptive Glossary of Discourse Analysis and Applied Studies. Tehran: Elmi. [In Persian]
• Dorpar, M. (2017). Critical Discourse Analysis Approach on Ghazali's letters. Tehran: Elm. [In Persian]
• Dorpar, M. (2013). A Critical Stylistic Analysis of Jashn-e Farkhonde. Language Related Research. 4 (1). Pp:39-63. [In Persian]
• Dorpar, M. (2015). The Arguable Stylistic Layers in Critical Stylistics of Short Story and Novel. Language Related Research. 5 (5). Pp:65-94. [In Persian]
• Dorpar, M. (2012). Critical Stylistics as a New Approach to Stylistics based on Critical Discourse Analysis. Literary Criticism. 5 (17). Pp:59-70. [In Persian]
• Dowlatabadi, M. (1978). The Tale of Baba Sobhan. Tehran: Setare. [In Persian]
• Fotuhi Rudmajani, M. (2013). Stylistics: Theories, approaches and methods. Tehran: Sokhan. [In Persian]
• Hayati, Z. Safi, H & Mirzaee, F (2018) Analyzing narrative time in literary and cinematic discourses The studied case: The film “the soil” and the fiction “the tale of Baba Sobhan”. Journal of Narrative Studies. Volume 1, Issue 1, Winter & Spring, Pp: 84-51. [In Persian]
• Heidari, M. Hatami Tel Marani, A. (2017). A Comparative Study of the Principles of Realism in the Novel "The End" by Abdolrahman Manif and "The Legend of Baba Sobhan" by Mahmoud Dolatabadi,Contemporary Persian Literature,Volume 6, Issue 4 - Serial Number 20, Winter & Spring, Pp: 47-68. [In Persian]
• Jeffries, L (2010), Critical Stylistics: the Power of English, London: Palgrave Macmillan.
• Mirfakhraee, T. (2004). Discourse analysis process. Tehran: Center for Media Studies and Research. [In Persian]
• Mirsadeghi, J. (2001). story `s elements. Tehran: Sokhan. [In Persian]
• Nabilou, A & Dadkhah, F. (2019). Analysis of A’l Ahmad’s Modire Madrase according to Critical Stylistics. Journal of Foreign Language Research. Volume 9. Number 3. Fall. Pp. 991-1030. [In Persian]
• Nørgaard, N. Montoro, R. & Busse, B (2010), Key Terms in Stylistics, London: Continuum International Publishing Group.
• Van Leeuwen, T.(2008) Discourse and Practice, New Tools for Critical Discourse Analysis. New York: Oxford University Press.
• Zarifian, M. et. al. (2017). A review of the cinematic translation of the tale of Babasbehan based on the theory of Gérard Genette. Contemporary Persian Literature. Volume 7. Issue 2 - Serial Number 22. Summer and Autumn. Pp: 51-81. [In Persian]