کاربست نظریۀ آمیختگی مفهومی در تحلیل عناوین خبرهای اقتصادی، سیاسی و ورزشی

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 کارشناس ارشد زبانشناسی همگانی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
2 دانشیار زبانشناسی همگانی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
3 دانشیار زبانشناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
آمیختگی ‌مفهومی کاربستی خلاقانه برای تبیین مفاهیمی است که چیزی فراتر از ترکیب صرف ساختارها و داده‌های اولیه است. به عبارت دیگر تأکید این نظریۀ مطرح در معنی‌شناسی‌ شناختی بر تبیین معنای پیدایشی یا ساختار نوظهور است . مقالۀ حاضر سعی دارد با استناد به نظریۀ آمیختگی مفهومی کارآمدی آن را در عناوین خبری ژانر اقتصادی، سیاسی و ورزشی روزنامه‌ها بررسی کند. به این منظور، هزار عنوان خبری از روزنامۀ دنیای اقتصاد در ژانر اقتصادی، هزار عنوان خبری از روزنامۀ ابتکار در ژانر سیاسی و همچنین هزار عنوان از روزنامۀ هدف ورزشی مورد بررسی قرار گرفته است. عناوین دارای آمیختگی ‌مفهومی در آن‌ها مشخص و همچنین نوع و تعداد آن‌ها با رسم شبکه، توضیح و ترسیم شد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که کاربست نظریۀ آمیختگی مفهومی در تحلیل عناوین خبری می‌تواند راهگشا باشد. از هزار عنوان خبری بررسی‌شده در هر ژانر، در ژانر اقتصادی 240 عنوان، در عناوین سیاسی 160 و عناوین ورزشی 80 عنوان با نظریۀ آمیختگی انطباق دارند. با توجه به نتایج به‌دست آمده به نظر می‌رسد به‌دلیل گره خوردن زندگی روزمرۀ مردم با اقتصاد، کاربرد آمیختگی در ژانر اقتصادی بیشتر از دو ژانر دیگر است و از میان انواع آمیختگی، نوع تک‌حوزه‌ای نسبت به انواع دیگر در هر سه ژانر از بسامد بیشتری برخوردار است. دلیل متداول بودن این نوع آمیختگی را می‌توان این گونه توجیه کرد که آمیختگی تک‌حوزه‌ای سازوکار استعاره را داراست و از آنجا که بنیان فکری انسان ماهیتی استعاری دارد و استعاره در زبان روزمرۀ انسان جاری است، همین امر موجب می‌شود مخاطبان با سهولت بیشتری معنا را درک کنند. آمیختگی نوع دو‌حوزه‌ای به‌دلیل ساختار پیچیده‌تر آن نسبت به تک‌حوزه‌ای با بسامد کم‌تری مشاهده شده است. همچنین مشخص شد آمیختگی نوع ساده بسامد بسیار کمی در هر سه ژانر دارد. در بررسی‌ عناوین به‌دلیل سازوکار تداعی‌محور آمیختگی نوع آینه‌ای تعدادی بسیار کمی از آن‌ها را در هر ژانر به خود اختصاص داده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Refrences:
- Coulson, S., &Oakly, T. (2001). blending basics. Cognitive linguistics. 11,175-196.

- Evans, V., &Green, M. (2006).CognitiveLinguistics: AnIntroduction. Edinburgh: University Press.
- Fauconnier, G, (1997). Mappingsin Thought and Language. Cambridge: Cambridge University Press.
- Fauconnier, G. (2000). Entry for The Encyclopedia of The Social and BehavioralSciences.cognitive linguistics. 5, 307-315
- Fauconnier, G., & Turner, M. (2002). The Way We Think: Conceptual Blending and Mind’s Hidden Complexities. New York: Basic Book
- Fauconnier, G., & Turner, M. (2003).Conceptual blending, Form and Meaning.Cognitivesemiotics, special issue of Recherchesen communication.
- Grady, G., Oakley, T., & Coulson, S. (1999). Blending and metaphor. In the 5thInternational Cognitive Linguistics Conference, ( pp. 101- 175)
- Heldblom,M,. (2016).Image schemas in computational conceptual blending.Cognitive System Researh,39, 42-57.
- Lakoff, G.,& Johnson, M. ( 1980).Metaphors We Live: Chicago: Chicago University Press.