دوره‌بندی تاریخ ادبیات با هدف آموزش ادبیات فارسی به غیرفارسی‌زبانان

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
2 دانشجوی مقطع دکتری زبان و ادبیات فارسی، تهران، ایران
چکیده
تهیه و تدوین برنامۀ آموزشی کلان[1] به‌نحوی بنیادین با نگارش درسنامه و کتاب آموزشی مرتبط است. بخش‌بندی ادواری تاریخ ادبیات فارسی، متناسب با اهداف آموزشی، می‌تواند بنیاد نظری برنامۀ آموزشی زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان را فراهم آورد. مسئلۀ اصلی این پژوهش آن است که چگونه می‌توان از انگارۀ خاص و متفاوتی از دوره‌بندی در تاریخ ادبیات فارسی برای آموزش ادبیات فارسی به غیرفارسی‌زبانان بهره برد، به گونه‌ای که رضایت و یادگیری زبان‌آموزان را درپی داشته باشد. هدف آن است که با توجه به برنامۀ آموزشی کلان و درنظر داشتن وضعیت دانش زبانی فارسی‌آموزان و دوره‌های ادبیات فارسی، طرحی نو برای آموزش ادبیات فارسی به غیرفارسی‌زبانان به دست داده شود و روایی و اعتبار این طرح، با کاربست آن در میان گروهی از غیرفارسی‌زبانان آزموده شود. برای این منظور، از میان رویکردها و شیوه‌های مختلف دوره‌‌بندی تاریخ ادبیات‌، نوعی دوره‌بندی براساس ترتیب تاریخی معکوس، نوع ادبی، فرم (قالب ادبی) و افراد شاخص پیشنهاد کرده‌ایم. این ملاک‌ها در ترکیبی که ازلحاظ ترتیب تاریخی از دورۀ معاصر به گذشته‌های دورتر پیش می‌رود سیر تاریخی معکوس انواع و قالب‌های ادبی گوناگون را با درنظر داشتن شاعران و نویسندگان برجستۀ هر دوره روایت می‌کند. برای آزمودن کارکرد این شیوه، محتوای تهیه‌شده (کتاب درخت زنده) را به فارسی‌آموزان سطح میانی و فوق‌میانی تدریس کرده و نتایج نظرسنجی دربارۀ یادگیری آن‌ها را تحلیل کردیم. تحلیل‌ها نشان می‌دهد که هر دو سطح، نسبت به تدریس این محتوا، رضایت زیادی دارند.


[1] curriculum




[1] curriculum

کلیدواژه‌ها

موضوعات


حق‌شناس، م. (1392). نگاهی انتقادی و تحلیل بر سیر تاریخ ادبیات در سه مقطع ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان از سال 1357 تا 1390. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.
دبیرمقدم، م.، قره‌گزی، م.، و اصغرپور ماسوله، م. (1396). کتابشناسی توصیفی آزفا (آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان). تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
سارلی، ن. (1391). مفهوم دوره در مطالعات ادبی. نقد ادبی، 5 (19)، 27-58.
سارلی، ن. (1392). رویکردها و شیوه‌های دوره‌بندی در تاریخ ادبی. فنون ادبی، 5 (9)، 89-108.
سارلی، ن. (1397). دوره‌بندی در تاریخ ادبی. تهران: نشر خاموش.
شوبیری، ل. (1398). کاربرد متن ادبی در آموزش زبان‌های خارجی در دانشگاه «استفاده از رویکرد کار-محور در کلاس ترجمۀ متون نظم و نثر، مقطع کارشناسی زبان فرانسه». جستارهای زبانی، 2 (56)، 115-149.
صحرایی، ر.، شمس‌الدین‌نژاد، م. و سلطانی، م. (1396). درخت زنده. تهران: نشر خاموش.
صحرایی، ر.، مرصوص، ف. (1395). استاندارد مرجع آموزش زبان فارسی. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
فتوحی، م. (1387). نظریۀ تاریخ ادبیات: با بررسی انتقادی تاریخ‌ادبیات‌نگاری در ایران. تهران: سخن.
میردهقان، م.، وکیلی‌فرد، ا.، منتظری‌راد، ز.، و باقری، ف. (1395). چارچوب مرجع آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان: حوزه‌های دستور، واژه و کارکرد برای سطوح پایه، میانی و پیشرفته. تهران: نشر خاموش.
Brumfit, C. & Carter, R. (1997). Literature and Language Teaching. London: Oxford University Press.
Crandall, J. (1995). The why, what and how of ESL reading instruction: some guidelines for writers of ESL reading textbooks. In P. Byrd (Ed.), Material writer's guide (pp. 79-94). New York : Heinle & Heinle.
Carter, R. (2007). Literature and language teaching 1986–2006: A review. International Journal of Applied Linguistics, 17(1), 3-13.
Dabirmoghaddam, M., Gharegazi, M., & Asgharpour masouleh, M. (2017). Azfa descriptive bibliography (teaching Persian to non-Persian speakers). Tehran: Allameh Tabataba’i University.
De Bruijn, J. T. P. (1997). Iran: Periodization of Persian Literary History. The Encyclopedia of Islam. E. Van Donzel, B. Lewis & Ch. Pellat. (Eds.). Vol. 4, Third Impression. Leiden: E.J. Brill.
Fotouhi, M. (2008). Theory of literary history: A critical study of the history of literature in Iran. Tehran: sokhan.
Grellet, F. (1986). Developing Reading Skills: A practical guide to reading comprehension exercises. Ernst Klett Sprachen.
Haghshenas, M. (2013). A critical approach and analysis on the history of literature in elementary, middle, and high schools from 1978 to 2011. MA dissertation. Allameh Tabataba’i University.
Hemalatha, V., & Kumari, D. S. D. (2020). Facilitating language teaching through literature: a pedagogical approach to English language teaching and learning process. PalArch's Journal of Archaeology of Egypt/Egyptology, 17(7), 9067-9073.
Kelly, L. (1969). 25 Centuries of Language Teaching. Rowley, Mass: Newbury House.
Khatib, M., Rezaei, S., & Derakhshan, A. (2011). Literature in EFL/ESL Classroom. English Language Teaching, 4 (1), 201-208.
Linkon, S. L. (2011). Literary learning: Teaching the English major. Indiana University Press.
Mirdehghan, M., Vakilifard, A., & Bagheri, F. (2016). Teaching Persian to non-Persian speakers reference framework: Grammar, vocabulary and functions for basic, intermediate and advanced levels. Tehran: Khamoosh publication.
Murphy, R. S. (2018). The concept of syllabus design and curriculum development: A look at five major syllabus designs. Issues in syllabus design, 1-23.
Richard, J., & Rodgers, T. (2001). Approaches and methods in language learning. Cambridge: Cambridge University Press.
Sahraee, R., & Marsous, F. (2016).Persian Teaching Standard Reference (PTSR). Tehran: Allameh Tabataba’i University.
Sahraee, R., Shamseddinnejad, M., & Soltani, M. (2017). The living tree. Tehran: Khamoosh publication.
Sarli, N. (2012). The concept of period in literary studies. Literary Criticism, 5 (19), 27-58.
Sarli, N. (2013). Approaches and methods of periodization in literary history, 5 (9), 89-108.
Sarli, N. (2018). Periodization in literary history. Tehran: Khamoosh publication.
Stern, H. H. (1983). Fundamental Concepts of Languages. London: oxford University Press.
Violetta-Irene, K. (2015). The use of literature in the language classroom: Methods and aims. International journal of information and education technology, 5(1), 74.
Ur, P. (2012). A course in English language teaching. Cambridge University Press.