نقش پاد گفتمان‌ها در مجاب سازی مخاطب در قابوس‌نامه

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسنده
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران
چکیده
مسئلۀ اصلی پژوهش حاضر واکاوی نقش پادگفتمان‌ها در تقویت، بسط، تثبیت و دلالت‌پذیری پیام در کتاب قابوس‌نامه است و نگارنده بر آن است تا تبیین سازد که مؤلف چگونه به مدد پادگفتمان‌ها توانسته ابزارهایی حمایتی ایجاد کند که مؤید گفتار وی و نیز همسو و در تعامل با گفتمان اخلاقی ـ تعلیمی کتاب باشد. بنابراین با رویکرد نشانه معناشناسی و با استفاده از روش تحلیل کیفی گفتمان و تمسک به روش توصیفی ـ تحلیلی به مطالعۀ نقش پادگفتمان‌ها در مجاب‌سازی روایت‌شنو (مخاطب) در قابوس‌نامه پرداخته شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان می‌دهد که راوی خوش‌بیان با ژرف‌نگری‌ها و نکته‌سنجی‌های خردمندانه، کلام خویش را به پادگفتمان‌هایی نظیر: مجابی، دوراندیشی، تضمینی، مذاکره‌ای، تفکیکی، تراکمی، تطابقی و زنجیره‌ای مسلح ساخته است.

 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


پایدار فرد، آرزو و دیگران(1397)، «تحلیل پاد گفتمان قرآنی دونگارۀ حضرت یوسف در زندان و حضرت یونس و ماهی از فالنامه شاه‌تهماسبی»، ماهنامۀ باغ نظر، ش15، صص(29-38).
تراویک، باکنر.(1373)، تاریخ ادبیات جهان، ترجمه‌ی عربعلی‌ رضایی، تهران: فرزان روز.
داودی مقدم، فریده و دیگران(1396).«نقش پاد گفتمان‌ها در تحلیل گفتمانی سوره کهف»، پژوهش‌های زبان‌شناختی قرآن،سال ششم. ش1. صص(16-1).
دیچز، دیوید. (1362)، شیوه‌های نقد ادبی، غلامحسین یوسفی و محمدتقی صدقیانی، تهران: علمی.
رضایی، رؤیا و دیگران(1396).«بررسی و تحلیل کارکرد پاد گفتمانی نامه‌های نیما یوشیج». دو فصلنامه زبان و ادبیات فارسی.سال25.ش82.صص(154-133).
ژوو، ونسان. (1394)، بوطیقای رمان، ترجمۀ نصرت حجازی، چاپ اول، تهران: علمی فرهنگی.
شعیری، حمیدرضا (1392). تجزیه‌وتحلیل نشانه-معناشناسی گفتمان. چاپ اول. تهران: سمت.
شمیسا، سیروس. (1373)، انواع ادبی، تهران: فردوس.
عنصرالمعالی، کیکاووس بن اسکندر(1377)، قابوس‌نامه، تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: علمی فرهنگی.
لینت ولت، ژپ(1398). ابعاد روایت‌پردازی، مضمون، ایدئولوژی، هویت، ترجمۀ نصرت حجازی، چاپ اول، تهران: علمی فرهنگی.
موسوی، سیدجلال(1399)، «تبیین جایگاه قابوس‌نامه در تاریخ اندرزنامه نویسی»، مجلۀ پژوهشنامه ادبیات تعلیمی،ش46، صص(28-1).
ولک، رنه، (1374)، تاریخ نقد جدید، جلد دوم، ترجمه‌ی سعید ارباب شیرانی، تهران: نیلوفر
یوسفی، غلامحسین(1367)، دیداری با اهل‌قلم، تهران: علمی.
منابع خارجی
Booth, Wayne. 1987, Early moral narratives, New York, The Free Press. P. (87-108).
Herrnstein, Barbara. (1867). Kind of literature. Oxford: Clarinda Press