چالش‌های ترجمۀ ادبی از زبان روسی به زبان فارسی: بر مبنای ترجمۀ نمایشنامۀ «الکساندر پوشکین» میخاییل بولگاکف

نوع مقاله : مقالات علمی پژوهشی

نویسندگان
1 دانشیار گروه زبان روسی دانشگاه الزهرا(س)
2 دانشجوی کارشناسی ارشد رشته آموزش زبان روسی دانشگاه تهران
چکیده
ترجمه یک گفتمان بین‌فرهنگی، بین دو زبان مبدأ و مقصد است. یکی از دشوارترین انواع ترجمه، ترجمۀ متون ادبی است. اگر اثر ادبی یک نمایشنامه باشد ترجمۀ آن با چالش‌های بیشتری روبه‌روست. در این پژوهش سعی بر آن داریم تا با تحلیل چالش‌های موجود در ترجمۀ نمایشنامۀ «الکساندر پوشکین» که توسط میخاییل بولگاکف نویسندۀ مشهور دهۀ اول قرن بیستم روسیه نوشته شده، راهکارهایی را در زمینۀ ترجمۀ نمایشنامه‌های کلاسیک روسی ارائه دهیم. به عبارت دیگر هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل چالش‌های زبانی پیش روی مترجم هنگام ترجمۀ نمایشنامه‌های کلاسیک روسی است. مهم‌ترین چالش‌های پیش روی مترجم در فرایند ترجمۀ ادبی کدامند؟ مترجم در برخورد با واقعیت‌های خاص زبان مبدأ باید از چه شیوه‌هایی استفاده کند؟ در این پژوهش از روش تحقیق کتابخانه‌ای و نمونه‌کاوی توصیفی ـ تحلیلی استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مترجم نمایشنامه نیاز به شناخت واقعیت‌های زبان مبدأ دارد تا بتواند معادل‌یابی دقیقی برای آن‌ها انجام دهد. مترجم باید درک مطلوبی از موقعیت‌های گفتاری موجود در اثر داشته باشد و تلاش کند، تأثیر مشابه متن مبدأ را بر روی خوانندۀ متن مقصد ایجاد کند. علاوه بر آن مترجم باید توانایی تحلیل گفتمان‌های موجود در نمایشنامه و هدف هر یک از شخصیت‌ها از بیان آن‌ها را داشته باشد تا در ترجمۀ کارکردهای منظوری ساختارهای نحوی موفق باشد. نتایج این تحقیق ‌می‌تواند در ترجمۀ دقیق آثار ادبی کلاسیک به‌ویژه ترجمۀ نمایشنامه‌های کلاسیک از زبان روسی به زبان فارسی مؤثر باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


Alexander Pushkin: a play in four acts. (1955) Translated by Dastamooz S., Noujavan Z. (1400).. Tehran: Boka Publishing.
Barakt B. (1386). Discourse analysis of literary translation difficulties. Literary research. 1(1). 29-47.
Barkhudarov L.S. (1975). Language and translation: Issues of general and particular theory of translation. - M.: International relations..
Bolouri M. Translators’ Agency in Footnotes and Notes of Contemporary Iranian Literary Translators. LRR 2018; 8 (6) :191-214.
Bulgakov M. A. (2007). Zoya's apartment: plays. - St. Petersburg: Publishing house "Azbuka-classics", pp. 160 - 230.
Dastamooz S, Mohammadi M. Checking the impact of indirect speech acts with interrogative constructions on the course of dialogue from the perspective of the Russian language. LRR 2016; 7 (1) :39-57
Farshidvard Kh. (1382). Today's detailed grammar. Tehran: Sokhan Publishing
Hesami F, YousefianKenari M J, hoseinizad M. Significant Differences and Cultural Implications in the Persian Translation of Bertolt Brecht’s Plays (case studies: Herr Puntila und sein knecht Matti, Baal, Im Dickicht der Stadte,Die Geschichte der Simone Machard). LRR 2016; 6 (7) :117-141
https://kartaslov.ru/
Ilyushkina M. Yu. (2015). Translation Theory: Basic Concepts and Problems: Ministry of Education and Science of the Russian Federation. Ural. Feder. Univ. - Yekatrinburg: Ural publishing house. University.
Kazakova T. A. (2001). Practical foundations of translation. Series: Learning foreign languages.-- St. Petersburg: Soyuz Publishing House.
Kazakova T.A. (1989). Communicative and pragmatic foundations of literary translation// dissertation abstract for the degree of Doctor of Philology. Moscow.
Kononenko Irina. (2020). Cross‐cultural communication – lost in translation: A corpus study University of Warsaw, Poland Russian Journal of Linguistics. 24(4), 926-944. DOI: 10.22363/2687‐0088‐2020‐24‐4‐926‐944
Masako Omori. (2014). Creativity M. A. Bulgakova in the soviet cultural context of the 1930s: image of A.S. Pushkin and the motif of the artist's immortality. The New Philological Bulletin. 28(1), 71-77
Mishkurov E.N. (2010). On metatranslational aspects of literary translation. Bulletin of Moscow University. Theory of translation. 22(3), 18-19
Modestov V.S. (2009). Translation of plays is a specific occupation (on the problem of literary translation) // Questions of Philology. 33(3), 91-92
Ozhegov S. I. (2010). Explanatory dictionary of the Russian language. 26th building. correct and add. - M .: LLC "Publishing House" World and Education ".
Rafael Guzman Tirado (2019). Translation of Words with a Cultural Component (Based on the Spanish Translation of the Novel by Eugene Vodolazkin “The Aviator”). Russian Journal of Linguistics, 23 (2), 473-486. doi: 10.22363/2312-9182-2019-23-2-473-486..
Remchukova, Elena N. & Nedopekina, Ekaterina M. (2020). Difficulties in translating Russian classics: Pushkin’s novel “Eugene Onegin” in English and French. Russian Journal of Linguistics 24 (4). 945-968. DOI: 10.22363/2687-0088-2020-24-4-945-968
Vaskanian G. (1381). Russian to Persian dictionary. Tehran: Koohsar Publishing