استادیار زبانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، گیلان، ایران
چکیده: (5453 مشاهده)
در این مقاله (عدم) حضور‘افزودههای اجباری’ در عبارتهای اسنادی و وصفی در زبان فارسی مورد مطالعه قرار میگیرد. با این بررسی نشان میدهیم که افزودهها بر خلاف ایدههای پیشین سازههای اختیاری نیستند و میتوانند در برخی پارهگفتارها نقش بسزایی داشته باشند. فرضیه مقاله این است که ساختهای اسنادی و وصفی با پیروی از ملاحظات کاربردی و نیازهای بافتی و کلامی بهتر توجیه میگردند؛ لیکن چنین تبیین جامعی در تحلیلهای دستوری و معنایی مشاهده نمیشود. در چنین ساختهایی ، حضور افزودهها برای اغنای نیاز کانونی الزامی است. بر اساس نیاز کانونی ، هر پاره گفتار باید حاوی کانون باشد و در بافت کلامی اطلاع جدیدی را به شنونده انتقال دهد. حضور افزودههای اجباری صرفاً یکی از شیوههای مرتفعسازی چنین نیازی است. این نیاز کلامی از یکی از اصول همکاری گرایس به نام ،‘ اصل کمیت’ یا ‘اصل-آرِ هورن’ سرچشمه میگیرد. مرور شواهد نشان میدهد که نیاز کانونی و توجه به ملاحظات کاربردی انگیزه اصلی حضور افزودهها در پارهگفتارها میباشد. بنابراین هر پاره گفتار در بافت کلامی و طبیعی خود باید برای مخاطب اطلاعدهنده باشد. از این رو عبارتهای اسنادی (مانندجملات مجهول کوتاه) و وصفی در زبان فارسی با حضور افزوده اجباری بهتر درک میگردند و دلیل حضور آنها نیاز کانونی تلقی میشود.
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
کاربرد شناسی زبان انتشار: 1395/1/1