1- دانشجوی دکتری زبانشناسی همگانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
2- استادیار زبانشناسی همگانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان ، giti_taki2020@yahoo.com
3- دانشیار زبان و ادبیات عربی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده: (5187 مشاهده)
نوشتار حاضر تلاش میکند گفتمان استدلالی مناظرات حضرت ابراهیم (ع) را با نمرود، آزر، ستارهپرستان و بتپرستان در ترجمۀ قرآن بر اساس رویکرد پرگما ـ دیالکتیک بررسی و مقایسه کند. این رویکرد دارای مراحل چهارگانۀ رویارویی، بابگشایی، استدلالی و نتیجهگیری برای دفاع از یک دیدگاه فکری و متقاعد کردن طرف مقابل است. به منظور بررسی و مقایسۀ مناظرات حضرت ابراهیم (ع) از جهت مراحل چهارگانۀ استدلال و نیز مقایسۀ کنشهای گفتاری آنها، آیههای مربوط به این مناظرات از تفسیر نمونه( مکارم،1378: 2؛ 1387: 13) و کتاب ریختشناسی قصههای قرآن (حسینی،1383) مشخص شدند. از آیات مزبور 105 کنش گفتار استخراج و به روش توصیفی ـ تحلیلی بررسی شد. دادهها نشان میدهد مراحل استدلال در مناظرات مختلف حضرت ابراهیم (ع) با یکدیگر تفاوت دارد. گفتوگو با ستارهپرستان در مرحلۀ رویارویی و بابگشایی از دیگر مناظرهها متمایز است؛ به این ترتیب که از یک طرف اختلافنظر در مرحلۀ رویارویی پنهان است و بهتدریج در مرحلۀ بابگشایی و استدلالی آشکار میشود و از طرف دیگر، دیدگاه در این گفتوگو دارای قالب منفرد یکطرفه است. علاوه بر این، آن حضرت از روش «دراماتیک» برای اقناع ستارهپرستان و بتپرستان کمک گرفته است. در مورد کنش گفتارها نیز بسامد کاربرد کنشهای گفتاری از سوی حضرت ابراهیم(ع) و نیز نوع آنها در مناظرات مختلف متفاوت است. همچنین، بررسی دادهها نشان میدهد، چنانچه این مدل در مراحل چهارگانه بخواهد دربرگیرندۀ همۀ گفتمانهای استدلالی باشد باید در مرحلۀ نتیجهگیری، تعدیلهایی را در نظر بگیرد.
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبان شناسی انتشار: 1396/9/24