پژوهشگر، گروه زبانشناسی دانشگاه کالیفرنیا، لسآنجلس، آمریکا ، ftajabadi1978@g.ucla.edu
چکیده: (2724 مشاهده)
فواصل قرآنی یکی از برجستهترین ویژگیهای لفظی قرآن بهشمار میروند. با توجه به اینکه برای بسیاری از موضوعات واجی، تبیینی آوایی وجود دارد، جستار حاضر تلاش دارد تا با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی علاوه بر تعیین و توصیف فواصل قرآنی، تبیینی آوایی برای گزینش و حضور واجهای مختلف در این جایگاه ارائه دهد. به این منظور، ابتدا تمامی فواصل که همان واج پایانی کلمۀ انتهایی آیات است (6236 مورد)، استخراج و بسامد آنها مشخص شد. در ادامه براساس مباحث مطرح در علم تجوید و تطبیق آنها با مباحث و نظریههای آواشناسی نوین، حضور هر واج مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق حاضر نشان میدهد که عواملی همچون کمّیت و کیفیت سرنخهای شنیداری و ادراکی، میزان دشواری آوایی و همچنین میزان نشانداری یک آوا نقشی تعیینکننده در رابطه با حضور یا عدم حضور هر واج و فراوانی آن در این جایگاه دارد. به عبارت دیگر، آواهایی که از سطح شنیداری و ادراکی بالاتری برخوردارند و شنونده آنها را درستتر و بهتر دریافت میکند و همچنین از میزان دشواری آوایی و نشانداری کمتری برخوردارند، مانند واکهها و همخوانهای رسا، حضور چشمگیرتری در این جایگاه دارند و در مقابل آواهایی که فاقد چنین ویژگیهایی هستند، مانند همخوانهای گرفته یا همخوانهایی با تولید دوّمین، نقش کمرنگتری را در این محیط ایفا میکنند.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبان شناسی انتشار: 1403/10/10