1- دانشجوی دکتری زبانشناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2- دانشیار زبانشناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران ، a.rafiei@fgn.ui.ac.ir
چکیده: (2845 مشاهده)
پژوهش حاضر به بررسی کلمات مرکب مختوم به ستاک گذشتۀ «بست» در چارچوب صرف ساختی میپردازد. این پژوهش تلاش دارد تا تنوعات معنایی و نظام طرحوارهای در واژههای حاصل از این ساخت را در چهارچوب صرف ساختی بررسی کند. دادههای پژوهش حاضر شامل 51 کلمه مرکب و ۱۷۹۱ جمله شاهد از پیکرۀ درزمانی فرهنگیار زبان فارسی موجود در فرهنگستان زبان و ادب فارسی، پیکرۀ همزمانی پایگاه دادگان زبان فارسی موجود در پژوهشگاه علوم انسانی، پیکرۀ بیجنخان، فرهنگ جغرافیای ایران، فرهنگ زانسو (1372)، فرهنگ دهخدا (1377)، وبگاه ویکیپدیای فارسی و جستوجوگر گوگل بهدست آمده است. با بررسی دادهها مشخص شد که واژههای دارای ساخت [X- بست] میتوانند به صورت بالفعل و بالقوه در سه مقولۀ معنایی اسم کنش، اسم مکان و اسم ابزار قرار بگیرند. این تنوعات معنایی ماهیتی نظاممند دارند، چراکه صرفاً متعلق به یک یا چند واژه نیستند، بلکه تمامی واژههای دارای این ساخت در دستکم یکی از این مقولهها جای میگیرند و میتوان شکلگیری آنها را از رهگذر بهکارگیری سازوکارهای شناختی توجیه کرد. براساس یافتههای این پژوهش، نظام طرحوارهای ساخت [X- بست] به همراه زیرطرحوارههای آن به دست داده شده است.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبانشناسی انتشار: 1404/3/10