غنچه پور موسی، احمدی پور اناری زهره، خدادای اسفیجار جواد. واکاوی راهبردهای درک خواندن در کتاب فارسی ششم دورۀ دوم ابتدایی: پژوهشی از منظر رویکرد اجتماعی-روانشناسیزبان. جستارهای زبانی. 1403; 15 (4) :11-0
URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-57467-fa.html
1- گروه آموزش زبان و ادبیات، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران ، m_ghonchepour@yahoo.com
2- گروه آموزش زبان و ادبیات، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
3- آموزش و پرورش کرمان (ماهان)
چکیده: (2913 مشاهده)
خواندن فرایندی پیچیده است که استفاده از راهبردهای درک به فراگیران کمکمیکند تا با برقراری تعامل بیشتر با متن، درک بهتری از آن داشته باشند. هدف این مقالۀ توصیفی-تحلیلی بررسی کتاب فارسی ششم دورۀ دوم ابتدایی باتوجهبه سه راهبرد فعالسازی دانش پیشین، گسترش گنجینۀ واژگان و بازبینی و 26 تکنیکِ درک خواندن از انگاره اجتماعی-روانشناسی زبانِ اندرسون (1994 & 2012) است تا همسویی این منبع آموزشی با رویکرد فوق و تکنیکهای شناختی، فراشناختی و جبرانی آن روشن شود. دراینراستا، پیکرۀ متشکلاز 79 راهبرد استخراجشده از متون و همۀ تمرینهای این کتاب شامل بخشهای درک مطلب، درکودریافت، خوانشوفهم، دانش (زبانی و ادبی)، بازی و گوشکنوبگو، برمبنای نمونبرگ محققساخته مطالعه شد. تحلیل دادهها نشان داد که اگرچه از هر سه راهبرد استفاده شده است، فراوانی و تنوع تکنیکها بسیار پایین و کتاب فوق ناهمسوبا این رویکرد است. سازماندادن فصلهای کتاب به درسهایی با عناوین متنوع و بخشهایی نظیر بخوان و حفظکن، حکایت، بخوانوبیندیش و گوشکنوبگو، رغبت بیشتری برای خواندن متون ایجاد میکند. تکنیکهای تنوع در آموزش واژه، کاربا همکلاسی برای گسترش مهارت خواندن، آموزش واژه بههمراه دیگر فعالیتهای زبانی، آموزش صریح واژه، آموزش واژه جدایاز سایر فعالیتهای زبانی، طرحوارههای واژگانی، روابط مفهومی، بهخاطرسپاری و تمرین دررابطهبا آنها نیز برای آموزش واژه استفاده نشده است. دادههای بازبینی راهبردها نشان داد که راهبردهای فراشناختی فراوانی بیشتری درمقایسهبا راهبردهای شناختی دارند. توجهبه تکنیکهای مرور دانستههای پیشین و تنوع متون خواندنی از نقاط قوت و عدم توجهبه تمرینهای گروهی در پرورش و تقویت تفکر انتقادی فراگیران ازنقاط ضعف کتاب حاضر در تدوین محتوا محسوب میشود.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبان فارسی انتشار: 1403/7/10