1- استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه قم، قم، ایران. ، h.taktabar@qom.ac.ir
2- دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
3- دانش آموختۀ مقطع کارشناسی ارشد رشتۀ زبان و ادبیات عربی.
چکیده: (5997 مشاهده)
ضربالمثلها در فرهنگ و افکار عمومی مردم ریشه دارند و بررسی طرحوارههای تصوری ضربالمثلهای عربی، سبب آشنایی عمیقتر با زندگی و فرهنگ عربزبانان خواهد شد. پژوهش حاضر به دنبال آن است که با روش توصیفی ـ تحلیلی، انواع طرحوارههای موجود در هزار مورد از ضربالمثلهای فرائدالادب را بر اساس الگوی طرحوارههای تصوری اوانس و گرین در چارچوب معنیشناسی شناختی بررسی کند؛ میزان کارآمدی انواع طرحوارههای مطرحشده از جانب آنان را در تحلیل ضربالمثلهای عربی بسنجد؛ درصد فراوانی انواع طرحوارهها را نشان دهد و برخی از دلایل فراوانی نمودِ برخی طرحوارهها را تبیین کند. نتایج تحقیق نشان میدهد انواع طرحوارههای ارائهشده از جانب اوانس وگرین در فرائدالأدب یافت میشود و طرحواره میزان، بیشترین تعداد فراوانی و طرحواره غیرمادهپنداری، کمترین تعداد فراوانی را در ضربالمثلهای بررسیشده دارد. حیوانات و عناصر طبیعت با توجه به نقش و حضورشان در زندگی اعراب، جایگاه برتر خود را در زبان نیز حفظ کرهاند. فعالیتهای انسانی و همچنین اعضای بدن انسان نیز بخش مهمی از حوزههای مبدأ ضربالمثلها را از آنِ خود کرده و تجارب عینی کاربرد اعضا در زندگی، الگوی انتقال مفاهیم قرار گرفته است. عربزبان موارد ملموس را به امور انتزاعی تسری میدهد و بهندرت، عکس آن اتفاق میافتد. تعدد وجوه طرحوارهها در ضربالمثلهای عربی نسبت به فارسی کمرنگتر است که زندگی و تجربیات سادۀ بادیهنشینان در این امر بیتأثیر نیست.
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبان شناسی انتشار: 1397/8/4