Asoudeh Z, Sanaati M, Ishany T, Seyyedebrahimi Nejad F. Teomparative Study of the Thematic Structure of One Poem of Rumi's Masnavi and its English Translation Based on Halliday's Functional Theory. LRR 2025; 16 (4) :177-212
URL:
http://lrr.modares.ac.ir/article-14-61573-fa.html
آسوده زهره، صناعتی مرضیه، ایشانی طاهره، سیدابراهیمی نژاد فاطمه. بررسی مقایسهای ساخت موضوعی شعری از مثنوی مولوی و ترجمۀ انگلیسی آن براساس نظریۀ نقشگرای هلیدی. جستارهای زبانی. 1404; 16 (4) :177-212
URL: http://lrr.modares.ac.ir/article-14-61573-fa.html
1- دانشجوی دکتری زبانشناسی همگانی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2- استادیار زبانشناسی، پژوهشکدۀ زبانشناسی، کتیبهها و متون، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران ، m.sanaati@richt.ir
3- دانشیار ادبیات، پژوهشکدۀ زبان و ادبیات، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران
4- استادیار گروه زبان انگلیسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده: (2934 مشاهده)
مسئلۀ تحقیق این است که مترجم تا چه حد کارکرد (نقش) متن مبدأ را در نظام متن مقصد، حفظ و از سبک متن مبدأ در انتقال معنا تبعیت کرده است؟ پژوهش براساس نقشگرایی نظاممند هلیدی و متیسن و با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شد. هدف نگارندگان این بود که در چارچوب فرانقش متنی، به بررسی مقایسهای ساخت موضوعی در متون شعری از دفتر اول مثنوی مولوی و ترجمۀ انگلیسی آن از جاوید مجدِّدی بپردازند و به سؤالات زیر پاسخ دهند:
1. بر اساس نظریۀ نقشگرای هلیدی، انواع آغازگر در متون این شعر مثنوی مولوی و ترجمۀ انگلیسی آن کدامند؟ 2. با توجه به تحلیل مقایسهای ساخت موضوعی در متون مبدأ و مقصد، چه تغییراتی در معنای متنی شعر ترجمه، رخ داده و مترجم تا چه حد در انتقال مفاهیم، موفق بوده است؟
مطابق مدل هلیدی، بسامد کاربرد آغازگرهای تجربی و مرکب و نیز فراوانی انواع نشاندار و بینشان آنها در بندهای شعر مثنوی و متن ترجمه محاسبه شدند. مترجم در ترجمۀ 90 درصد از بندهای حامل آغازگر بینشان، موفق بوده است، ولی در ترجمۀ 6/66 درصد از موارد بندهای حامل آغازگر نشاندار، با عدم رعایت سبک متن مبدأ در نشانداری آغازگر، و ترجمۀ آنها به بندهایی بینشان، در انتقال معنا و تأکید مورد نظر نویسنده، موفقیت کمتری داشته است. بر اساس دیدگاه «معادل نقشبنیاد هلیدی در ترجمه»، شباهت در بهکارگیری انواع آغازگر در متن مبدأ و ترجمه، میتواند نشاندهندۀ تبعیت مترجم از سبک متن مبدأ در انتقال معنای متنی در مسیر نیل به معادل کارکردی در ترجمه باشد.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبانشناسی انتشار: 1404/2/10