1- عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه علامه طباطبایی ، msalehbek@gmail.com
2- دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه علامه طباطبایی
چکیده: (2776 مشاهده)
«که» از پرکاربردترین تکواژها در نظام گفتاری و نوشتاری زبان فارسی است که علاوه بر کاربردهای گستردهای چون ضمیر مبهم، متممنما، نشانۀ تأکید و... به عنوان موصولنما در ابتدای بندهای موصولی بدون تغییر شکل حضور یافته و نقشهای متفاوتی را پذیرا است. هدف اصلی این جستار مطالعۀ نقشهای دستوری، معنایی و کاربردشناختی تکواژ «که» در بندهای موصولی زبان فارسی است. لذا برای ارائۀ توصیفی تا حد امکان کامل از تکواژ «که» بررسی دقیق مجموعهای از شواهد طبیعیِ کاربردِ این پدیده در زبان فارسی ضروری است. ازاینرو برای کارآمدی این تحقیق، دادهها از جملات طبیعی گفتاری و نوشتاری گویشوران زبان فارسی جمعآوری شدهاند. سپس تکواژ «که» در بندهای موصولی براساس نقشهای دستوری و معنایی و نیز کاربردشناختی مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش که مبتنی بر تحقیق توصیفی و تحلیلی است تلاش بر این است تا در چارچوب نظریۀ ردهشناختی با تکیه بر تعمیمهای ردهشناختی کمری (1989) به این پرسشها پاسخ داده شود که در بندهای موصولی زبان فارسی تکواژ «که» کدام نقشهای دستوری، معنایی و کاربردشناختی را به عهده دارد؟ در فرض اصلی تمام نقش های دستوری یک گروه اسمی برای «که» در نظر گرفته شدهاند. یافتههای این پژوهش حاکی از آن است که تکواژ «که» تمام نقشهای دستوری یک گروه اسمی مانند: فاعل، مفعول ... را دریافت مینماید. این تکواژ نقشهای معنایی متنوعی را چون کنشگر، کنشپذیر، هدف... پذیر است. همچنین «که» بهعنوان نشانگر تأکید پس از هر سازهای که هم دارای اطلاع کهنه و هم اطلاع نو باشد قرار گرفته و آن را مورد تأکید قرار میدهد.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
زبان عربی انتشار: 1402/7/10