متغیر آوایی، شامل جنبههای مختلف تولید صدا همچون مخارج حروف، نطق صحیح، شیوه ادای واجها و هماهنگی در تلفظ، از عوامل کلیدی در ارتقای مهارت مکالمه زبانآموزان غیرعربزبان محسوب میشود. این متغیر، با فراهمسازی زیربنای دقیق برای ادای صحیح واژگان و جملات، نقشی بنیادین در توانمندسازی زبانآموزان در برقراری ارتباط مؤثر ایفا میکند. نمایشنامه بهعنوان یک ابزار آموزشی منحصربهفرد، با ارائه بافتهای گفتاری واقعی و تنوع در سبکهای زبانی، ظرفیت بالایی در تقویت این متغیر دارد. پژوهش حاضر، با هدف بررسی اثرگذاری آموزش مجازی نمایشنامه در تقویت متغیر آوایی، نمایشنامه صاحبه الجلاله اثر توفیقالحکیم را بهعنوان نمونه مطالعاتی انتخاب کرده است. روش تحقیق ترکیبی از توصیفی-تحلیلی برای تبیین مبانی نظری و شبهتجربی برای تدریس، آزمون و ارزیابی بوده است. جامعه آماری شامل دانشجویان ترم پنجم کارشناسی زبان عربی دانشگاههای دولتی ایران، بهویژه دانشگاه تهران است که در قالب دو گروه کنترل و آزمایش بررسی شدهاند. دادههای تحقیق، گردآوریشده در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱، با بهرهگیری از روشهای آماری نرمافزار SPSS، شامل آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمونهای کولموگروف-اسمیرنوف، لوین و کوواریانس)، تحلیل شده است. یافتهها نشان میدهد تدریس نمایشنامه منجر به بهبود معنادار متغیر آوایی دانشجویان شده است و این روش آموزشی، تأثیر مثبتی بر ارتقای کیفیت نطق و مخارج حروف زبانآموزان دارد.
منابع و مآخذ:
کتاب:
ـ اللجنه الوطنیه للمناهج (2017). الدلیل التطبیقی لمنهاج التربیه التحضیریه، وزاره التربیه الوطنیه، مدیریه التعلیم الاساسی، الجزائر.
ـ ابن منظور (2003)، لسان العرب، بیروت، دارصادر، جلد 7.
ـ الشافعی، محمود (٢٠٠٥)، نون والقلم، مهارات القراءه والکتابه للمبتدئین، دار ورد للنشر والتوزیع، چاپ اول.
ـ ریکور، بول،(1999)، الوجود والزمان والسرد، تر: سعید الغنامی، الدار البیضاء، المغرب/ بیروت، لبنان،المرکز الثقافی العربی.
ـ شحاته حسن (2004)، أدب الطفل العربی دراسات وبحوث، قاهره، الدار المصریه اللبنانیه.
پایان نامه:
ـ اللوح، أحمد حسن (2001)، «فعالیه برنامج مقترح باستخدام المسرح التعلیمی لتنمیه مهارات التواصل الشفوی لدی طلاب الصف السابع الاساسی فی ضوء مدخل التواصل اللغوی»، پایان نامه دکترا، دانشگاه عین شمس.
مقالات:
ـ الشتیوی، محمد (1998)، «ملحوظات حول المسرح التربوی»، مجله عالم الفکر»، کویت، جلد 18، شماره 4.
ـ الناصر، محمد وحمدی نرجس (2011)، «أثر التدریس باستخدام الدراما وفق منحی مسرحه المناهج لماده قواعد اللغه العربیه فی التحصیل الدراسی وتنمیه مهارتی الاستماع والتحدث لدی تلامیذ الصف السادس الابتدائی فی مدینه القطیف فی المملکه العربیه السعودیه»، مجله دراسات العلوم التربویه، جلد 38 ، شماره 1.
ـ جلائی، مریم (1391ش)، «دراسه المدخل التواصلی فی تدریس الأدب العربی المعاصر لطلاب العربیه الإیرانیین»، پایان نامه دکترا، دانشگاه اصفهان، دانشگده زبان های خارجی، گروه زبان و ادبیات عربی.
ـ خصاونه، نجوی أحمد سلیم (2012)، «فاعلیه الدراما المسرحیه فی تنمیه مهارات المحادثه الشفویه لدی طالبات المرحله الإبتدائیه»، دار سمات للدراسات والأبحاث، المجله التربویه الدولیه المتخصصه، اردن، جلد 1، شماره 4.
ـ رحمانی، اسحاق وفیروزه فهیمی زاده(2020)، «فاعلیه استخدام التعبیر القصصی لتنمیه مهاره التحدث عند الطلاب "طلبه اللغه العربیه وآدابها بجامعه شیراز نموذجا"»، مجله اللغه العربیه وآدابها، سال 16، شماره 4، زمستان.
ـ کلاشی، محمد، و میرزایی، فرامرز، و متقی زاده عیسی، و کیانی، غلامرضا (2022)، «مدی تأثیر استخدام قصص الأطفال العربیه فی ترقیه مهاره قراءه اللغه العربیه للأطفال والناشئین الإیرانیین (قصص الأطفال الاجتماعیه نموذجًا)»، مجله الناطقین بغیر العربیه، موسسه العربیه للتربیه والعلوم والآداب، مصر، شماره 15، صص 186 ـ 153.
ـ گنجی، نرکس ومریم جلائی (1391 ه ش)، «تدریس القصه القصیره لمتعلمی العربیه من الناطقین بغیرها فی ضوء المدخل الاتصالی»، مجله لسان مبین دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزوین، شماره 10، صص 181 ـ 160.
عبیات,احمد , متقی زاده,عیسی , میرزائی,فرامرز , عامری,حیات و کلاشی,محمد . (1404). بررسی تأثیر نمایشنامه در بهبود متغیر آوایی مکالمه دانشجویان ایرانی در بستر آموزش مجازی. جستارهای زبانی, (), 259-.
MLA
عبیات,احمد , متقی زاده,عیسی , میرزائی,فرامرز , عامری,حیات , و کلاشی,محمد . "بررسی تأثیر نمایشنامه در بهبود متغیر آوایی مکالمه دانشجویان ایرانی در بستر آموزش مجازی", جستارهای زبانی, , , 1404, 259-.
HARVARD
عبیات,احمد,متقی زاده,عیسی,میرزائی,فرامرز,عامری,حیات,کلاشی,محمد. (1404). 'بررسی تأثیر نمایشنامه در بهبود متغیر آوایی مکالمه دانشجویان ایرانی در بستر آموزش مجازی', جستارهای زبانی, (), pp. 259-.
CHICAGO
احمد عبیات, عیسی متقی زاده, فرامرز میرزائی, حیات عامری و محمد کلاشی, "بررسی تأثیر نمایشنامه در بهبود متغیر آوایی مکالمه دانشجویان ایرانی در بستر آموزش مجازی," جستارهای زبانی, (1404): 259-,
VANCOUVER
عبیات,احمد,متقی زاده,عیسی,میرزائی,فرامرز,عامری,حیات,کلاشی,محمد. بررسی تأثیر نمایشنامه در بهبود متغیر آوایی مکالمه دانشجویان ایرانی در بستر آموزش مجازی. جستارهای زبانی, 1404; (): 259-.