بررسی معنایی سه حرف اضافۀ wæl، tɑ و ærɑ در کردی گورانی ازدیدگاه شناختی

نویسندگان
پارسا بامشادی 1
جواد بامشادی 2
شادی انصاریان 3
1 دانشجوی دکتری زبان شناسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
2 کارشناس ارشد زبان شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3 کارشناس ارشد زبان شناسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
چکیده
در پژوهش پیش­رو، سه حرف اضافۀ مکانی wæl، tɑ و ærɑ از گویش کردی گورانی را ازدیدگاه معناشناسی شناختی بررسی می‌کنیم. یکی از تازه­ترین الگوهای مطرح‌شده در بررسی معنایی حروف اضافه، الگوی چندمعنایی سامان­مند (تایلر و ایوانز، 2001، 2003؛ ایوانز و تایلر، a2004، b2004؛ ایوانز، 2004، 2005، 2006) است که معیارهای کاربردی و روشنی را برای شناسایی معنا­های مجزا و معنای اولیۀ حروف اضافه پیشنهاد می­دهد. هدف ما این است که با بهره­گیری از این الگو، سه حرف اضافۀ نام‌برده را واکاوی معنایی کنیم و پس از شناسایی معناهای مجزا و معنای اولیۀ هریک از آن‌ها، شبکۀ معنایی آن را رسم نماییم. یافته­های پژوهش نشان می‌دهند که معنای اولیۀ wæl «همراهی» است و در شبکۀ معنایی آن نه معنای مجزا و دو خوشۀ معنایی وجود دارد، معنای اولیۀ tɑ «پایان» است و در شبکۀ معنایی آن چهار معنای مجزا دیده می­شود و معنای اولیۀ ærɑ «برای و به‌خاطر» است و شبکۀ معنایی آن دارای چهار معنای مجزا و یک خوشۀ معنایی است.

کلیدواژه‌ها

  • بامشادی، پارسا و شادی انصاریان (زیر چاپ). «چندمعنایی حرف «تا» در چارچوب معناشناسی شناختی». مجموعه مقالات نخستین همایش معنی­شناسی و نحو زبان‌های ایرانی.

  • راسخ­مهند، محمد و نفیسه رنجبر ضرابی (1392). «بررسی شبکه معنایی حروف اضافه «در» و «سر»». پژوهش­های زبان­شناسی تطبیقی. س 3. ش 5. صص 95-111.

  • زاهدی، کیوان و عاطفه محمدی زیارتی (1390). «شبکۀ معنایی حرف اضافه فارسی «از» در چارچوب معنی­شناسی شناختی». تازه­های علوم شناختی. س 13. ش 1. صص 67-80.

  • سراجیان اردستانی، مهدخت (1388). بررسی معنایی حروف اضافه در فارسی درقالب نظریه معناشناسی شناختی. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد زبان­شناسی همگانی. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز.

  • سراجیان اردستانی، مهدخت (1389). «بررسی چندمعنایی حرف اضافه «از» درقالب نظریه معنی­شناسی شناختی». پازند. ش 23. صص 45-63.

  • گلفام، ارسلان و فاطمه یوسفی­راد (1385). «رویکرد معناشناسی شناختی به حروف اضافه مکانی زبان فارسی ازمنظر آموزشی، مطالعه موردی: حرف اضافه در». نشریه پژوهش ادبیات معاصر جهان. س 14. ش 56. صص 167-179.

  • گلفام، ارسلان؛ مصطفی عاصی؛ فردوس آقاگل­زاده و فاطمه یوسفی­راد (1388). «بررسی حرف اضافه «از» در چارچوب معناشناسی شناختی و مقایسه آن با رویکرد سنتی». زبان و زبان­شناسی. ش 2 (پیاپی 10). صص 69-80.

  • مختاری، شهره و حدائق رضایی (1392). «بررسی شناختی شبکۀ معنایی حرف اضافۀ «با» در زبان فارسی». زبان­شناسی و گویش­های خراسان.ش 9. صص 73-94.



  • Barcelona, A. & J. Valenzuela (2011). “An overview of cognitive linguistics”. In Mario Brdar, Stefan Th. Gries & Milena Žic Fuchs (Eds.), Cognitive Linguistics Convergence and Expansion (pp. 17-44). Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.

  • Evans, V. & A. Tyler (2004a). “Rethinking English prepositions of movement: The case of To and Through”. Belgian Journal of Linguistics. 18. Pp. 247–270.

  • Evans, V. & A. Tyler (2004b). “Spatial experience, lexical structure and motivation: the case of in”. In G. Radden and K. Panther (eds.). Studies in Linguistic Motivation .Pp. 157–192. Berlin: Mouton de Gruyter,.

  • Evans, V. & M. Green (2006). An introduction to Cognitive Linguistics. Edinburgh: Edinburgh University Press.

  • Evans, V. (2004). The Structure of Time: Language, Meaning and Temporal Cognition. Amsterdam: John Benjamins.

  • Evans, V. (2005). “The meaning of time: Polysemy, the lexicon and conceptual structure”. Journal of Linguistics. 41. Pp. 33-75.

  • Evans, V. (2006). The Structure of Time. Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins.

  • Golfam, A. & F. Yousefi Rad (2010). “A cognitive semantic approach to Persian spatial prepositions, a pedagogical perspective, Case Study: Persian Preposition /dær/”. Pazhuhesh-e Zabanha-ye Khareji. 56. Pp. 167-179.

  • Kreitzer, A. (1997). “Multiple levels of schematization: A study in the conceptualization of space”. Cognitive Linguistics. 8(4). Pp. 291–325.

  • Lakoff, G. (1987). Women, Fire and Dangerous Things: What Categories Reveal About the Mind. Chicago: University of Chicago Press.

  • Langacker, R.W. (1983). “Remarks on English aspect”. In Hopper P. (ed.). Tense and Aspect: Between Semantics and Pragmatics .Pp. 265–304. Amsterdam: Benjamins.

  • Langacker, R.W. (1987). Foundations of Cognitive Grammar (Volume 1). Stanford: Stanford University Press.

  • Langacker, R.W. (2008). Cognitive Grammar: A Basic Introduction. Oxford: Oxford University Press.

  • Riemer, N. (2005). The Semantics of Polysemy. Berlin & New York: Mouton de Gruyter.

  • Talmy, L. (2000). Toward a Cognitive Semantics (2 vols). Cambridge, MA: MIT Press.

  • Tyler, A. & V. Evans (2001). “Reconsidering prepositional polysemy networks: The case of over”. In V. Evans, B. Bergen, and J. Zinken (Eds.), The Cognitive Linguistics Reader .Pp. 186-238. London: Equinox.

  • Tyler, A. & V. Evans (2003). The Semantics of English Prepositions: Spatial Scenes, Embodied Meaning and Cognition. Cambridge: Cambridge University Press.


 


 

جستارهای زبانی
دوره 7، شماره 4
مهر و آبان 1395
صفحه 59-80